-
Donald Trump prowadzi ideologiczną walkę z amerykańskimi uczelniami, które postrzega jako bastiony liberalnych wartości.
-
Jego administracja planuje ograniczać finansowanie uniwersytetów niepodporządkowujących się federalnym wytycznym.
-
Europa, w tym Komisja Europejska, przygotowuje programy zachęt dla naukowców z USA, oferując wsparcie finansowe i logistyczne.
-
Uniwersytet Jagielloński – mimo mniejszego budżetu – może włączyć się w międzynarodowy obieg naukowy i przyciągnąć badaczy z zagranicy.
- A
- A
- A
Trump kontra uniwersytety. Amerykańskie uczelnie pod presją polityczną
„Uniwersytety bardzo często są siedliskiem fermentu i politycznej nieprawomyślności” – mówi prof. Radosław Rybkowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W rozmowie z Radiem Kraków tłumaczy, dlaczego Donald Trump wypowiedział ideologiczną wojnę akademickim elitom, jakie mogą być konsekwencje dla amerykańskiej nauki i czy Europa ma szansę przyciągnąć uczonych z USA.Wojna Trumpa z uniwersytetami
Prof. Radosław Rybkowski zauważa, że konflikt Donalda Trumpa z uczelniami ma charakter ideologiczny i głęboko zakorzeniony w historii. Jak mówi, uniwersytety „są siedliskiem fermentu i politycznej nieprawomyślności”, co wielokrotnie budziło obawy władzy – nie tylko w USA. W przeszłości to właśnie studenci byli inicjatorami protestów i rewolucji, a wydarzenia takie jak demonstracje na placu Tiananmen czy protesty przeciw wojnie w Wietnamie zaczynały się na kampusach.
Amerykańskie uczelnie – zdaniem gościa Radia Kraków – postrzegane są jako środowiska o lewicowych poglądach, wrażliwe społecznie i niechętne wobec konserwatyzmu. To powoduje, że „Trump i jego zwolennicy traktują uniwersytety jak bastion liberalizmu, z którym trzeba powalczyć”.
Presja finansowa zamiast cenzury
Gość podcastu wyjaśnia, że obecna administracja Donalda Trumpa nie zamierza fizycznie wkraczać na teren uczelni, lecz raczej wywierać presję poprzez finansowanie.
„Plan jest taki, żeby przymusić władze uniwersyteckie, by same zajęły się problemem” – tłumaczy Rybkowski.
W jego ocenie największym zagrożeniem nie jest bezpośrednia ingerencja polityczna, ale uzależnienie szkół wyższych od środków federalnych. Administracja Trumpa proponuje bowiem rozwiązania, które pozwoliłyby wstrzymać fundusze dla uczelni niepodporządkowujących się nowym wytycznym ideologicznym.
Amerykańskie uniwersytety opierają się na trzech źródłach finansowania: czesnym, kapitałach inwestycyjnych (tzw. endowments) oraz środkach publicznych. O ile największe uczelnie, jak Harvard czy Yale, poradzą sobie dzięki ogromnym funduszom, o tyle mniejsze instytucje mogą stanąć na skraju bankructwa.
„Dla wielu z nich utrata nawet stu milionów dolarów oznacza być albo nie być” – podkreśla Rybkowski.
Czy Europa przyciągnie amerykańskich naukowców?
W rozmowie z Radiem Kraków prof. Rybkowski przyznaje, że ewentualne cięcia i ideologiczna presja w USA mogą doprowadzić do odpływu części kadry naukowej. Jego zdaniem najwięksi uczeni, jak Timothy Snyder, „z łatwością znajdą zatrudnienie w Europie”, ale dla większości naukowców decyzja o przeprowadzce będzie trudna.
„To nie jest tylko kwestia pracy, ale całego życia rodzinnego – dzieci, szkół, mieszkań, stabilności” – zaznacza.
Europa, zwłaszcza Francja i Wielka Brytania, już przygotowuje systemy zachęt dla amerykańskich badaczy: gwarancje finansowe, pomoc w relokacji i wsparcie dla rodzin. Rybkowski dodaje, że Komisja Europejska planuje zwiększyć budżet na badania naukowe i rozwój w ramach nowego programu finansowego, aby Unia mogła skuteczniej konkurować ze Stanami Zjednoczonymi i Chinami.
W tym procesie swoje miejsce może znaleźć także Uniwersytet Jagielloński. Prof. Rybkowski podkreśla, że mimo ograniczonych środków, UJ „utrzymuje bardzo dobrą pozycję w światowych rankingach” i przy odpowiednim wsparciu unijnym mógłby aktywniej uczestniczyć w międzynarodowej wymianie naukowców.
Radosław Rybkowski – profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracownik Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych. Wielokrotny stypendysta różnych programów Ryoichi Sasakawa Young Leaders Fellowship Fund; dwukrotny stypendysta Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta (New York University, 2004 i 2009); Visiting Professor w University of Rochester (2005 i 2008); dwukrotnie nagrodzony grantami Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Handlu Międzynarodowego Kanady (2010 i 2012; York University). Specjalizuje się w badaniach nad polityką wobec szkolnictwa wyższego, ze szczególnym uwzględnieniem Stanów Zjednoczonych. Analizuje, w jaki sposób decyzje o charakterze systemowym i politycznym wpływają na funkcjonowanie uczelni, a także jak amerykańskie rozwiązania edukacyjne są adaptowane w innych częściach świata. Interesuje się również kwestiami związanymi z internacjonalizacją, zarządzaniem w szkolnictwie wyższym oraz wzajemnym oddziaływaniem między misją uniwersytetu a jego współczesnymi funkcjami społecznymi i ekonomicznymi.
Autor licznych publikacji poświęconych przemianom uniwersytetów, w tym książki Upadek stopni – stopnie upadku. Problemy amerykańskiego szkolnictwa wyższego. Prowadzi zajęcia z zakresu polityki edukacyjnej, kultury amerykańskiej oraz organizacji szkolnictwa wyższego w USA i Kanadzie.
Współpracuje z międzynarodowymi konsorcjami badawczymi, m.in. w ramach inicjatywy Una Europa, gdzie przewodzi Quality Assurance Cluster, a także angażuje się w promowanie innowacyjnych rozwiązań dydaktycznych, w tym wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w edukacji akademickiej.
Prywatnie pasjonat musicalu amerykańskiego — jego ulubionym tytułem pozostaje niezmiennie The Lion King.
Komentarze (0)
Najnowsze
-
18:09
Śmiertelny wypadek w Tatrach. 20-latek zginął po upadku z Kozich Czub
-
17:08
Mgła nad lotniskiem. Część rejsów przekierowana
-
17:04
Policyjna interwencja w Myślenicach i film w sieci. Transparentność czy przekroczenie granicy?
-
17:00
Konflikt prawny o Zakład Opiekuńczo Leczniczy. Na ścianach grzyb, los pacjentów niepewny
-
16:31
Zderzenie samochodu osobowego z ciężarówką w Nowym Sączu. DK 75 zablokowana
-
15:37
Choinka prosto z lasu? Jedź do nadleśnictwa w Olkuszu, Chrzanowie i Andrychowie
-
15:22
Telefony a relacje z dziećmi
-
15:15
NCK w okresie świątecznym
-
15:15
Na bilecie miesięcznym Kolei Małopolskich pojedziemy wybranymi pociągami PKP Intercity
-
15:12
Śmiertelny strzał w Myślenicach. Policja odpowiada na zarzuty po publikacji nagrania
-
14:54
„Trzecia transformacja...". Debata Radia Kraków, Tygodnika Powszechnego i Wydawnictwa ZNAK
-
14:37
Plac zabaw w Hutkach do przeniesienia. Jeszcze miesiąc i byłby pod wodą
-
14:24
"Herbata jest dobrym źródłem pobudzenia"
-
12:10
Ingres kard. Grzegorza Rysia. Dominika Kozłowska: „Nie chodzi o gesty na kontrze”