"Ten reprezentacyjny dom rodzinny - pisała o willi Wojciecha i Ireny Weissów w Krakowie, w artykule zat. „Dom czy muzeum ?” w piśmie „Murator” w 1993 roku - historyczka sztuki Barbara Bułdyn – ma cechy przynależne bardziej architekturze obronnej, monumentalnej czy wreszcie muzealnej […] jest to ciekawy przykład ciężkiej klasycyzującej, pseudodworkowej architektury lat dwudziestych przetransponowanej na obiekt o niewielkiej skali.”
- A
- A
- A
Stulecie „krakowskiego Petit Trianon”
Jeden z najbardziej znanych zabytkowych domów w Krakowie, willa przy ulicy Krupniczej, wzorowana na architekturze Petit Trianon z Wersalu, została wzniesiona w 1923 roku wedle projektu architektonicznej sławy XX-lecia międzywojennego Franciszka Mączyńskiego dla znanego krakowskiego malarza, grafika, profesora Akademii Sztuk Pięknych Wojciecha Weissa i jego żony malarki, Ireny. O stuletniej historii domu, pozostającego nieprzerwanie w rękach tej samej rodziny, w historycznej odsłonie Koła Kultury opowiadała wnuczka artystów Ireny i Wojciecha Weissów, historyczka sztuki Zofia Weiss Nowina – Konopka. W programie przypomniane zostały, fragmenty wspomnień Ireny Weissowej, zachowane w Archiwum Radia Kraków, z 1973 roku. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.
W 1920 roku Wojciech Weiss zamawia projekt swojego domu wzorowanego na architekturze Petit Trianon z Wersalu, u jednego z najwybitniejszych architektów krakowskich tego czasu – Franciszka Mączyńskiego, który równocześnie jest jego kolegą. Na Krupniczą wprowadza się równo 100 lat temu w 1923 roku wraz z żoną malarką Aneri Ireną Weissową i malutką córeczką Anną – później lekarką, współtworzącą podstawy polskiej alergologii. Syn Stanisław przyszedł na świat już w nowym domu w 1927 roku i zapisał się w historii Politechniki Krakowskiej jako jej wybitny profesor.
Przy ulicy Krupniczej, przy jednej ulicy – podkreśla Zofia Weiss – rzecz bez precedensu - na przełomie XIX i XX wieku rozbłysło na raz wiele gwiazd, założyli tu swoje pracownie lub zamieszkali najwybitniejsi artyści tamtego czasu a równocześnie największe nazwiska sztuki polskiej : Matejko, Rodakowski, Malczewski, Wyczółkowski, Wyspiański, Mehoffer. Tę listę zamykają malarze: Irena i Wojciech Weissowie, którzy na Krupniczą wprowadzili się w 1923 roku.
W latach 60. XX wieku nad bramą wejściową do willi zamontowana została intrygująca mozaika …
Autorką mozaiki była Aneri Irena Weissowa
„W późnych latach swojego życia [Irena] poświęcała coraz więcej czasu technice mozaiki (nie mylić z błędnie przypisywanymi jej zainteresowaniami witrażem), z którą zapoznała się w 1959 roku we Francji, w atelier swojej siostry Marie Sperling. Oczarowana już wcześniej mistycznym urokiem mozaik w weneckiej bazylice św. Marka i w innych włoskich kościołach zaadaptowała tę formę przede wszystkim do wyrażania swych głębokich uczuć religijnych. Te bliskie abstrakcji kompozycje ceramiczno-kamienne zatapiane w betonowych płytkach wydały się jej medium najwrażliwszym dla tej tematyki. Stworzyła więc cykle wizerunków świętych […] Równocześnie jednak do mozaiki wprowadziła tematyką współczesną, wykorzystując jej umowność.
(Zofia Weiss - "Żona, matka, malarka. Irena Weissowa" w „Niezła sztuka" - fragment)
Mozaika przedstawia kielich opleciony wężem, ponad którym umieszczony został cyrkiel oraz trójkąt. Po bokach znajdują się dwie palety malarskie a w górnej partii pięcioramienna gwiazda i dwa małe złote punkty. - „To w pigułce historia naszej rodziny” – tłumaczy Zofia Weis. Palety malarskie Ireny i Wojciecha Weissów, cyrkiel i trójkąt – odnosi się do ich syna Stanisława, inżyniera, prof. Politechniki Krakowskiej, kielich z wężem , symbol lekarzy odnosi się do córki artystów Anny, lekarki. Gwiazdki: ta większa to żona Stanisława, również nauczyciel akademicki a mniejsze to ich dwie córki, wnuczki Ireny Weissowej.
Komentarze (0)
Najnowsze
-
13:50
W Nowej Hucie powstanie Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Zwierząt
-
13:30
Jerzy Hausner: USA widzą świat jako „porządek najsilniejszych”. Co to znaczy dla Europy?
-
13:23
Ryglice budują mieszkania na wynajem w ramach SIM. Lokatorzy dostaną klucze za 18 miesięcy
-
12:47
Nocne prace w tunelu na Zakopiance. Będą czasowe zamknięcia
-
12:04
Błyskawiczna akcja policji w Tarnowie. Mężczyzna groził kobiecie nożem, wyrwał jej torebkę
-
11:28
Czym jest ingres biskupi?
-
11:20
Wypadek w Tatrach. Turyści pierwsi pomogli rannej kobiecie, sprzęt dostarczały drony
-
10:53
Dobiegają końca utrudnienia na ulicy Kościuszki w Nowym Sączu
-
10:51
Mężczyzna, który wtargnął z nożem na UEK, usłyszał zarzut kierowania gróźb karalnych
-
10:35
Uwaga, konkurs! Christmasy czy kolędy?
-
10:33
Przez lata nękała swoją sąsiadkę. Jest wyrok więzienia dla stalkerki spod Tarnowa
-
09:39
Zatrzymania za przemyt narkotyków z Niderlandów. Trzech mężczyzn w rękach policji
-
09:18
"Cały czas walczymy". Druga tura rozmów dotyczących wynagrodzeń w chrzanowskim Valeo
-
18:30
Pełno(s)prawny Student w dobie AI