Salony spa, jachty i kempingi z KPO. Prof. Bartłomiej Biga: "To błąd systemu”

"Jeżeli dajemy pieniądze, a ktoś nie musi w tym bardzo partycypować, to cóż szkodzi zgłaszać tak absurdalne pomysły? Zwłaszcza, jeśli uzasadnienia we wnioskach sprowadzają się do powtarzania słów-kluczy, takich jak "dywersyfikacja" czy "odporność na kryzysy", a potem wpisuje się rzeczy zupełnie od tych celów oderwane" - mówi prof. Bartłomiej Biga (UEK), który był gościem Radia Kraków. To komentarz krakowskiego ekonomisty do informacji o finansowaniu z KPO projektów, które niewiele mają wspólnego z jego założeniami.

Zdjęcie ilustracyjne/ Fot. Pexels.

Z KPO finansowane są projekty oderwane od podstawowych celów programu – np. salony spa, domki kempingowe, kawiarnie, jachty.
Prof. Biga uważa, że to efekt wadliwego systemu, a nie przedsiębiorców, którzy działają racjonalnie w danych warunkach.
Bezzwrotne dotacje sprzyjają nadużyciom – lepsze byłyby mechanizmy pożyczkowe z udziałem własnym.
Procedury cofania środków mogą zablokować fundusze potrzebne na priorytetowe inwestycje (np. zdrowie, transport).
W przyszłości fundusze powinny być kierowane na projekty o dużej skali, z udziałem samorządów i państwa, co zapewnia lepszą kontrolę.

Posłuchaj rozmowy Bartłomieja Ziai z Patrykiem Kubiakiem i prof. Bartłomiejem Bigą.

Jachty, salony spa i najem krótkoterminowy to niektóre pomysły i innowacje polskich przedsiębiorców w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Od wczoraj media i portale społecznościowe obiegają ideę przedsiębiorców na rozszerzenie działalności swoich biznesów.

Sprawdziliśmy, jak wygląda w tym kontekście kreatywność małopolskich przedsiębiorców.

W Rabce jest firma, która oferuje usługi transportowe, ale otworzy za 420 tysięcy złotych salon SPA. Jest też spółka zajmująca się sprzętem laboratoryjnym w Dobczycach i tam właśnie planuje zbudować cztery mobilne kempingi za 500 tysięcy. Tyle samo otrzyma podtarnowska lodziarnia - w tym projekcie zaznaczono, że będą to też pieniądze na przystosowanie lokalu czy budynku, do prowadzenia najmu krótkoterminowego. W powiecie nowotarskim przedsiębiorstwo zajmujące się importem i eksportem mięsa stworzy za ponad pół miliona wypożyczalnię rowerów elektrycznych. W Krakowie jeden z najbardziej znanych deweloperów otworzy kawiarnię i dostanie dofinansowanie z KPO

- mówił na naszej antenie Patryk Kubiak, dziennikarz Radia Kraków.

Lodziarnia z najmem krótkotrwałym, eksporter mięsa z rowerami. Jak małopolscy przedsiębiorcy wykorzystują pieniądze z KPO

Reakcja ekonomisty: absurdalne wykorzystanie środków

To, co dzieje się z pieniędzmi z KPO, komentował prof. Bartłomiej Biga, ekonomista (UEK). Jego zdaniem przykłady projektów, które opisują media, pokazują, jak łatwo bezzwrotne dotacje mogą zostać przeznaczone na cele oderwane od priorytetów KPO.

To są rzeczy tak szokujące, że trudno przejść obok tego obojętnie. Dzięki temu łatwiej zrozumieć, co dokonało się w Unii Europejskiej – był pomysł, żeby odchodzić od mechanizmów wsparcia bezwzwrotnego i tylko dawać pewne rzeczy w formie pożyczek.
Jeżeli dajemy pieniądze, a ktoś nie musi w tym bardzo partycypować, to cóż szkodzi zgłaszać tak absurdalne pomysły? Zwłaszcza, jeśli uzasadnienia we wnioskach sprowadzają się do powtarzania słów-kluczy, takich jak ‘dywersyfikacja’ czy ‘odporność na kryzysy’, a potem wpisuje się rzeczy zupełnie od tych celów oderwane.

- ocenia prof. Biga.

Uważa, że winę ponosi system przyznawania środków, a nie przedsiębiorcy: "Do przedsiębiorców absolutnie nie wolno mieć pretensji, bo oni po prostu skorzystają z nadarzającej się okazji. To przypomina dzikie czasy pierwszych funduszy unijnych po akcesji – łatwe pieniądze na dowolny projekt, czasem absurdalny.”

Lekcja na przyszłość

Wycofywanie dotacji i procedury odwoławcze mogą opóźnić wydatkowanie pieniędzy tam, gdzie są one naprawdę potrzebne – np. w służbie zdrowia czy transporcie - przekonuje Biga:

Regulaminy pozwalają w pewnych sytuacjach na cofnięcie dofinansowania i rząd z tego skorzysta, bo nie można dopuścić, żeby te pieniądze na takie rzeczy były wydawane. Ale to nas znów opóźnia i może się okazać, że pieniądze potrzebne w wielu innych miejscach – dostajemy sygnały np. ze szpitali, które chciały partycypować w funduszach KPO i nie otrzymały dofinansowania – nie będą mogły być wydane. Pieniądze, które mogłyby sfinansować prawdziwie innowacyjne projekty, będą krążyć w trybie odwoławczym. Nawet jeśli część z tych absurdalnych projektów uda się wstrzymać, stracimy okazję, by przeznaczyć środki tam, gdzie naprawdę są potrzebne, chociażby w służbie zdrowia po pandemii.

Ekonomista postuluje lepsze ukierunkowanie funduszy na duże, ambitne projekty z udziałem wielu podmiotów, co zwiększa kontrolę i zmniejsza ryzyko wydatkowania na cele oderwane od priorytetów.

Trzeba zostawić mechanizmy rynkowe wśród drobnych przedsiębiorców i nie faworyzować jednych tylko dlatego, że mają dostęp do funduszy. Środki powinny iść na duże, ambitne projekty z efektem skali, z udziałem samorządów i państwa – to zwiększa kontrolę i zmniejsza ryzyko absurdalnych wydatków.

- tłumaczy.

Krajowy Plan Odbudowy (KPO) to unijny fundusz mający odbudować gospodarkę po pandemii COVID-19, w Polsce w części bezzwrotnej i pożyczkowej. Małopolska otrzymała z KPO blisko 80 mld zł na ponad 22 tysiące projektów. Część z nich budzi wątpliwości, bo odbiega od celów KPO i trafia do branż, które już skorzystały z hojnej pomocy w czasie pandemii.

Kraków z dotacją na zakup 50 tramwajów Lajkonik II

Autor:

Bartłomiej Ziaja

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Salony spa, jachty i kempingi z KPO. Prof. Bartłomiej Biga: "To błąd systemu”

Reakcja ekonomisty: absurdalne wykorzystanie środków

Lekcja na przyszłość

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Jest akt oskarżenia przeciwko mężczyźnie oskarżonemu o podpalenie kościoła św. Heleny w Nowym Sączu

Uwaga kierowcy - będą utrudnienia na autostradowej obwodnicy Krakowa