- A
- A
- A
"Bunt" - reportaż Ewy Szkurłat
60 lat temu mieszkańcy Nowej Huty wyszli na ulice w obronie krzyża27 kwietnia 1960 r. koparki wjechały na plac, by wykopać krzyż. Stał na placu, gdzie miał stanąć pierwszy w Nowej Hucie kościół.
- Zajechał samochód ciężarowy i na nim przyjechali robotnicy. Oni zaczęli wykopywać krzyż. Ze mną była świętej pamięci Helena Musiał. Ona wskoczyła do dołu i złapała krzyż. Jak ona złapała, to ja też - wspominają uczestniczki tamtych wydarzeń.
Protesty trwały kilka dni, doszło do starcia z milicją i użyto broni palnej. Bunt stłumiono, a krzyż został zniszczony. Władze skonfiskowały też 2 miliony złotych uzbierane przez mieszkańców na budowę obiecanego kościoła. Według wykazu milicji zatrzymano wtedy 467 osób. Cześć z nich dostało "wilczy bilet" - nigdzie nie mogli znaleźć pracy, niektórzy musieli wyprowadzić się z Nowej Huty.
Do kompromisu z władzami doprowadził potem biskup Wojtyła, zgadzając się, by świątynia powstała kilkaset metrów dalej. Budowę kościoła w Bieńczycach rozpoczęto w październiku 1967 roku, a w maju 1977 roku kardynał Karol Wojtyła dokonał jego konsekracji.
W listopadzie 2007 roku na miejscu walki o krzyż stanął Pomnik Krzyża Nowohuckiego. Odlany z brązu monument ma prawie 5 metrów wysokości i waży ok. 600 kg. Zaprojektował go krakowski artysta rzeźbiarz prof. Stefan Dousa. Krzyż-pomnik zastąpił trzy poprzednie krzyże, stojące w tym miejscu: pierwszy, drewniany, ulegał niszczeniu; drugi był metalowy, trzeci znów drewniany.
W reportażu udział wzięli: Zofia Gaworek, Helena Kędzierska, Halina Słabczyńska, Janina Drąg, Czesław Rówieński, Aleksander Bielat i
Adam Macedoński.
Dokument "Bunt" reprezentował polską radiofonię na Międzynarodowym Festiwalu Prix Europa w Berlinie w 2000 roku.
Krakowski filmowiec Bogumił Godfrejów przygotowuje film o buncie w Nowej Hucie.
Cz.Boruta,skazany na 8 mcy więzienia,w 1960 miał 19 lat,mieszkał w hotelu robotniczym.Widział milicjanta, który postrzelił przez witrynę sklepu cukierniczego jednego z obrońców krzyża.B.Godfrejów we współpracy z @ipn_krakow kręci film o obronie #krzyż.a w #NowaHuta @RadioKrakow pic.twitter.com/uZFc1Be3Sx
— ewa szkurlat (@EwaSzkurlat) April 22, 2020
Rozmawiał z nim na ten temat Paweł Sołtysik
Komentarze (0)
Najnowsze
-
07:14
W Małopolsce znowu są dwie karetki neonatologiczne
-
07:01
Na Wimbledonie do gry wchodzą polskie tenisistki
-
06:43
Dziś Sąd Najwyższy zajmie się ważnością wyborów prezydenta RP
-
06:25
Bezchmurne niebo i przyjemna temperatura. Taki będzie wtorek
-
06:02
Służby ciągle szukają Tadeusza Dudy. To już piąty dzień
-
23:31
Kasprowy Wierch i zmiany klimatu. Sąd stwierdził, że rozbudowa wyciągu jest nieracjonalna
-
22:53
"Nie poznamy tego budynku". Rozpoczyna się remont Biblioteki Książąt Czartoryskich
-
22:01
Antonina Tosiek laureatką tegorocznej Nagrody im. Wisławy Szymborskiej
-
21:01
Ropa z czystą wodą. Gmina korzysta już ze stacji uzdatniania
-
20:46
Pobił kierowcę krakowskiego MPK, jest już w rękach policji
-
20:19
Ag Gag czyli knebel rolniczy. Jak prawo legalizuje bezprawie m.in. w USA?
-
18:00
Trendy z Sieci: Czy sztuczna inteligencja zrewolucjonizuje świat prawa?