Niepewna przyszłość ludzkości i dźwięki nyckelharpy

Czy grywają na niej anioły? Zdecydowanie tak - na niektórych, dawnych malowidłach. Na pewno na nyckelharpie potrafi zagrać, a nawet ją skonstruować krakowski muzyk Piotr Aleksander Nowak. Jego zespół Jarzmo, z pomocą nyckelharpy tworzy dźwiękową ścieżkę do mrocznych stron antropocenu.

I struny i klawisze czyli nyckelharpa

Nyckelharpa (czyli viola klawiszowa) na pierwszy rzut oka łączy cechy instrumentu smyczkowego i klawiszowego. Dźwięk wydobywa się smyczkiem, a jego wysokość zmienia poprzez klawisze, które dociskają struny. Brzmienie jest głębokie i przestrzenne. Słuchający odnosi wrażenie, że nagle przeniósł się do potężnej katedry. Ale nie zawsze tak było. Pierwsze nyckelharpy nie miały możliwości zaprezentowania pełnego spektrum dźwięku, a instrument rozwijał się do obecnej formy przez kilkaset lat.

Historia nyckelharpy sięga średniowiecza. Najstarsze przedstawienia z Gotlandii datowane są na XIV wiek. W kolejnych stuleciach instrument przechodził wiele modyfikacji, od prostych diatonicznych wersji po współczesne, chromatyczne konstrukcje z trzema rzędami klawiszy. W XX wieku instrument zyskał nową popularność dzięki takim postaciom jak Eric Sahlström, który rozwinął technikę gry i repertuar.

W Polsce nyckelharpa nie była szeroko rozpowszechniona. Historyczne wzmianki sugerują, że podobne instrumenty pojawiały się tu i ówdzie od XIV wieku, ale dopiero dziś muzycy eksperymentują z tym instrumentem w projektach artystycznych, które łączą tradycję z nowoczesnością.

Piotr Aleksander Nowak — lutnik niemal od kołyski

W krakowskiej pracowni Piotra Aleksandra Nowaka drewno dostaje swoje własne, muzyczne życie. Piotr, klasycznie wykształcony gitarzysta, od wczesnej młodości zajmuje się zarówno muzyką, jak i rzemiosłem lutniczym. Jego warsztat to miejsce, gdzie klasyka spotyka się z eksperymentem: gitary, skrzypce, altówki i viole klawiszowe mogą mieć tradycyjną formę, ale często również unowocześnioną, z możliwością podpięcia do prądu i wykorzystania przetworników. Duet Jarzmo, współtworzony z perkusistką Katarzyną Bobik to właśnie pole do eksperymentów z wiolą klawiszową.

Jarzmo czyli jak brzmi antropocen

Jarzmo łączy tradycję z nowoczesnym myśleniem o możliwościach brzmieniowych nyckelharpy. Projekt bazowo “elektryczny”, grający ostrą, przesterowaną muzykę ostatnio zyskał odsłonę unplugged. Do duetu Katarzyny i Piotra, dołączyli zaproszeni goście: druga nyckelharpistka Monika Sobolewska oraz Łukasz Laxy na wiolonczeli. Wspólnie tworzą dźwiękową opowieść, która jest zarówno historyczna, jak i futurystyczna. Kompozycje czerpią z polskiej muzyki ludowej, przetwarzając ją w formę transową, surową i niepowtarzalną.

„Chcemy, żeby muzyka była grana na żywo, bez sztucznej obróbki. To jest wartość sama w sobie.”

- mówi Piotr.

Tym razem muzykom chodzi o to, by występ Jarzma pozwalał usłyszeć detale, które w innym kontekście mogłyby zaginąć, subtelne brzmienie strun, rezonans drewna, charakter smyczka. Na koncercie pojawi się też zaprzyjaźniony skład Daj Ognia! To także ekipa, łącząca wpływy historycznych brzmień ze Skandynawii, dawnych, również polskich, pieśni ludowych i swoje, współczesne pomysły. Muzycy planują wspólne fragmenty występu, podczas których na scenie pojawi się dziewięć osób.

JARZMO TRUE UNPLUGGED to swego rodzaju manifest. W czasach, gdy informacje stają się bezwartościowym szumem, a Sztuczna Inteligencja generuje piosenki, które oszukują już nawet samych muzyków, jedyne co nam pozostaje to powrót do spotkań przy muzyce w pełni akustycznej, nie podpiętej żadnym kablem, nie zasilanej w żaden sposób. Kontakt między grupą ludzi, która w zamkniętej sali może odciąć się od cyfrowego przetworzenia

- tak mówią o idei swoich koncertów muzycy

Najbliższe spotkanie z JARZMO TRUE UNPLUGGED 11 października w krakowskiej Auli Florianka.

I strumy i klawisze czyli nyckelharpa

Nyckelharpa (czyli viola klawiszowa) to instrument, który na pierwszy rzut oka łączy cechy skrzypiec i klawiszy. Gra się na nim smyczkiem, a wysokość dźwięku zmienia się poprzez klawisze, które dociskają struny. Brzmienie jest głębokie i przestrzenne, sprawia wrażenie, że nagle przenieśliśmy się do katedry. Ale nie zawsze tak było. Pierwsze nyckelharpy nie miały możliwości zaprezentowania pełnego spektrum dźwięku, a instrument rozwijał się do obecnej formy przez kilkaset lat.

Historia nyckelharpy sięga średniowiecza — najstarsze przedstawienia z Gotlandii datowane są na XIV wiek. W kolejnych stuleciach instrument przechodził wiele modyfikacji, od prostych diatonicznych wersji po współczesne, chromatyczne konstrukcje z trzema rzędami klawiszy. W XX wieku instrument zyskał nową popularność dzięki takim postaciom jak Eric Sahlström, który rozwinął technikę gry i repertuar.

W Polsce nyckelharpa nie była nigdy szeroko rozpowszechniona. Historyczne wzmianki sugerują, że podobne instrumenty (viola klawiszowa) pojawiały się tu i ówdzie od XIV wieku, ale dopiero dziś muzycy eksperymentują z tym instrumentem w projektach artystycznych, które łączą tradycję z nowoczesnością.

Piotr Aleksander Nowak — lutnik niemal od kołyski

W pracowni Piotra Aleksandra Nowaka w Krakowie drewno dostaje swoje własne, muzyczne życie Piotr, klasycznie wykształcony gitarzysta, od wczesnej młodości zajmuje się zarówno muzyką, jak i rzemiosłem lutniczym. Jego warsztat to miejsce, gdzie klasyka spotyka się z eksperymentem: gitary, skrzypce altówki, viole klawiszowe mogą mieć tradycyjną formę, ale często również unowocześnioną, z możliwością podpięcia do prądu i wykorzystania nowych brzmień. Duet Jarzmo, współtworzony z perkusistką Katarzyną Bobik to właśnie pole na eksperymenty z wiolą klawiszową.

Jarzmo – jak brzmi antropocen

Projekt Jarzmo łączy tradycję z nowoczesnym myśleniem o możliwościach brzmieniowych nyckelharpy. Projekt bazowo “elektryczny” ostatnio zyskał odsłonę unplugged. Do bazowego duetu

muzyków, tworzących Jarzmo, dołączyli zaproszeni muzycy (m.in. druga nyckelharpistka Monika Sobolewska). Wspólnie tworzą dźwiękową opowieść, która bywa zarówno historyczna, jak i futurystyczna. Kompozycje czerpią z polskiej muzyki ludowej, przetwarzając ją w formę transową, surową i niepowtarzalną.

„Chcemy, żeby muzyka była grana na żywo, bez sztucznej obróbki. To jest wartość sama w sobie,” mówi Piotr. I rzeczywiście, każdy fragment koncertu Jarzmo pozwala usłyszeć detale, które w innym kontekście mogłyby zaginąć — subtelne brzmienie strun, rezonans drewna, charakter smyczka.

JARZMO TRUE UNPLUGGED to swego rodzaju manifest. W czasach, gdy informacje stają się bezwartościowym szumem, a Sztuczna Jenteligencja generuje piosenki, które oszukują już nawet samych muzyków, jedyne co nam pozostaje to powrót do spotkań przy muzyce w pełni akustycznej, nie podpiętej żadnym kablem, nie zasilanej w żaden sposób. Kontakt między grupą ludzi, która w zamkniętej sali może odciąć się od cyfrowego przetworzenia.

- tak zapowiadają swoje koncerty muzyki. Najbliższe spotkanie z JARZMO TRUE UNPLUGGED możliwe 11 października w krakowskiej Auli Florianka.

1 / 3

Autor:

Agnieszka Barańska

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Niepewna przyszłość ludzkości i dźwięki nyckelharpy

I strumy i klawisze czyli nyckelharpa

Piotr Aleksander Nowak — lutnik niemal od kołyski

Jarzmo – jak brzmi antropocen

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Tatry: Turysta walczy o życie po upadku podczas schodzenia z Rysów

Na Rynku Głównym trwa 29. wigilia dla osób bezdomnych i potrzebujących

Biuro do wynajęcia Kraków - dynamicznie rozwijająca się lokalizacja Twojej firmy

Samochody na leasing – jak znaleźć idealny model auta?

Suunto Vertical 2 – najbardziej zaawansowany zegarek sportowy od Suunto na trening i ekspedycje

Andrzej Panufnik. Genialny wygumkowany

Kard. Ryś na wigilii dla potrzebujących: każdy nosi w sobie godność, odkrywajcie ją w sobie i innych

To już 29. wigilia dla osób bezdomnych i potrzebujących na Rynku Głównym w Krakowie

Jarmark Bożonarodzeniowy w klimacie dawnej Galicji

Opowieść wigilijna Dickensa. Scrooge i filozofia przemiany

Wyjątkowy muzyczny pociąg wyjechał z dworca w Krakowie

Wigilia przyjazna dzieciom – jak pogodzić tradycję ze smakiem najmłodszych?

Scrooge, Dickens i pytanie o to, czy człowiek może się zmienić

Niepewna przyszłość ludzkości i dźwięki nyckelharpy

I strumy i klawisze czyli nyckelharpa

Piotr Aleksander Nowak — lutnik niemal od kołyski

Jarzmo – jak brzmi antropocen

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Tatry: Turysta walczy o życie po upadku podczas schodzenia z Rysów

Na Rynku Głównym trwa 29. wigilia dla osób bezdomnych i potrzebujących

Biuro do wynajęcia Kraków - dynamicznie rozwijająca się lokalizacja Twojej firmy

Samochody na leasing – jak znaleźć idealny model auta?

Suunto Vertical 2 – najbardziej zaawansowany zegarek sportowy od Suunto na trening i ekspedycje

Andrzej Panufnik. Genialny wygumkowany

Kard. Ryś na wigilii dla potrzebujących: każdy nosi w sobie godność, odkrywajcie ją w sobie i innych

To już 29. wigilia dla osób bezdomnych i potrzebujących na Rynku Głównym w Krakowie

Jarmark Bożonarodzeniowy w klimacie dawnej Galicji

Opowieść wigilijna Dickensa. Scrooge i filozofia przemiany

Wyjątkowy muzyczny pociąg wyjechał z dworca w Krakowie

Wigilia przyjazna dzieciom – jak pogodzić tradycję ze smakiem najmłodszych?

Scrooge, Dickens i pytanie o to, czy człowiek może się zmienić

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię