Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Jan Sas-Zubrzycki - wielki architekt z Małopolski

W dzień św. Józefa, patrona Krakowa, trochę przewrotnie wspominamy o Janie, który jak mało kto wpisał się w pejzaż Krakowa i całej Małopolski.

Kościół św. Józefa w Podgórzu wg projektu Jana Sas-Zubrzyckiego. Fot. słuchacz RK, Adrian Maras

Architekt Jan Sas – Zubrzycki, urodzony w w 1860 r. w Tłustem na Ukrainie, w latach 1878–1884 studiował na wydziale architektury Politechniki Lwowskiej, a od 1886 do 1912 r. mieszkał w Krakowie. On właśnie zaprojektował potężny, neogotycki kościół p.w. św. Józefa górujący nad Rynkiem Podgórskim, konsekrowany w 1909 r. Podgórze było jeszcze wtedy Wolnym, Królewskim Miastem Podgórze. Otrzymało prawa miejskie 26 lutego 1784 r. na mocy Uniwersału wydanego przez cesarza Józefa II, który też obchodził imieniny 19 marca.

Na stronach parafii św. Józefa w Podgórzu znajdziemy zaproszenie na prezentację książki o architekcie tego monumentalnego kościoła. Tytuł „Jan Sas-Zubrzycki architekt i romantyk”, zaś autorem jest P. Jerzy Wowczak, a prezentacja już w czwartek 22 marca o 18.00 w Kamieniołomie im. Jana Pawła II.

W naszym „Półprzewodniku małopolskim” zasygnalizuję tylko, że budowle zaprojektowane przez Jana Sas – Zubrzyckiego odwołujące się do rodzimych cech polskiej architektury i nadwiślańskiego gotyku będziemy spotykać niemal co krok na szlakach naszych wędrówek po Małopolsce. To m.in. krakowski kościół redemptorystów, przy tej samej ulicy Jana Zamoyskiego, przy której wznosi się wspomniany kościół św. Józefa, a także m.in. kościoły w Ciężkowicach, Jordanowie, Kasince Małej, Nowym Sączu Biegonicach, Szczepanowie, Szczurowej, Wietrzychowicach oraz późny projekt, można rzec łabędzi śpiew wielkiego architekta, kościół parafialny św. Anny w Łapczycy z 1933 r. pokazywany już w naszym „Półprzewodniku” jako drogowskaz prowadzący do zabytkowego kościoła Narodzenia NMPanny, fundowanego przez króla Kazimierza Wielkiego. Architektowi zawdzięczamy także przebudowy małopolskich kościołów w Bochni, Borzęcinie, Szczucinie, Tarnawie i Trzcianie oraz ratusze w Jordanowie, Myślenicach, Niepołomicach i Zatorze.

 

Ratusz w Niepołomicach

By Tomasz2706 - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=21369519

W 1901 r. Jan Sas – Zubrzycki wybudował swoją murowano-drewnianą willę w Zabierzowie (obecnie przy Krakowskiej 149), stosunkowo skromną w porównaniu z jego licznymi, monumentalnymi realizacjami. Przed 2014 r. o willi było głośno w mediach nie tyle ze względu na jej walory architektoniczne, czy nie najlepszy stan, ale za sprawą związanej z nią postaci rzecznika byłego rządu. To jednak historia związana z polityką, a w te rewiry „Półprzewodnik małopolski” nie lubi się zapuszczać.

Willa w Zabierzowie

By Januszk57 - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=21520345

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię