Przed 100. laty 23 maja 1921 r. w czasie III Powstania Śląskiego stoczona została bitwa, która była drugim pod względem skali starciem polsko - niemieckim podczas powstań śląskich (pierwszym była bitwa w rejonie Góry św. Anny 21-26 maja 1921 r.)
Dowódcami powstańców śląskich w tej bitwie byli: pułkownik Wojska Polskiego BRONISŁAW SIKORSKI (1885 -1937), lekarz ALOJZY PAWELEC (1886 -1972) - późniejszy senator trzech kadencji w II Rzeczpospolitej oraz działacz plebiscytowy LUDWIK PIECHOCZEK (1889 -1941) poseł do Sejmu Śląskiego i Sejmu RP, zamordowany przez Niemców w KL "Auschwitz" w 1941 r.
Zwycięstwo w tej bitwie strona polska okupiła dużymi stratami, ale Niemcy wycofali się za Odrę i do Czechosłowacji.
Powstańcy odzyskali linię rzeki Odry i Olzy.
( fot. Piotr Hojka/Wikipedia)
Proszę podać nazwę tej bitwy, która została upamiętniona na pomniku powstańczym w WODZISŁAWIU ŚLĄSKIM.
Kiedy Polska odzyskała niepodległość? Oczywiście w roku 1918.
Ale dopiero 20 czerwca 1922 r. wojska polskie przekroczyły dawną zaborczą granicę koło SZOPIENIC i wkroczyły na wschodni Górny Śląsk, który został przyłączony do II RP.
UPOMINKI:
płyta CD "Witaj majowa Jutrzenko - Konstytucja 3 maja w pieśni i piosence"
tom III "Biografii świętego Jana Pawła II HETMAN CHRYSTUSA" - autorstwa Jolanty Sosnowskiej
płyta CD " U źródeł muzyki Chopina" - Zespół Polski Marii Pomianowskiej.
płyta CD "ZBIGNIEW HERBERT czyta swoje wiersze"
książka Bronisława Janika " O. LUDWIK WRODARCZYK. Niezwykły świadek wiary na Wołyniu".
( fot. NAC/Wikipedia)
To efekt między innymi trzech powstań śląskich.
3.05. 2021 r. przypada setna rocznica wybuchu III Powstania Śląskiego, które zakończyło się 5 lipca 1921 r.
To dobry czas na opowieść o życiu i działalności księdza JANA KAPICY (1866 Miedźna - 1930 Tychy) działacza politycznego i społecznego, duszpasterza trzeźwości, który zapisał się w historii Górnego Śląska i Powstań Śląskich.
Ewelina Kosałka - Passia oraz Dariusz Schmidt z Polskiego Radia Katowice - to autorzy zrealizowanej w ubiegłym roku audycji z cyklu "Bohaterowie Powstań na Górnym Śląsku. Ich marzenia o Polsce."
Napoleon Orda Dwór w Nieźwiadce Wielkiej ( fot. Wikipedia)
Prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ z Polskiej Akademii Umiejętności przypomina sylwetkę IGNACEGO DOMEYKI geologa, mineraloga, inżyniera górnictwa i badacza Ameryki Południowej.
Urodził się w 1802 r w Niedźwiadce Wielkiej - dziś na Białorusi, a w II RP w powiecie Baranowicze w województwie nowogródzkim . Zmarł w 1889 r. w Santiago de Chile.
IGNACY DOMEYKO był pierwowzorem Żegoty - postaci z III części dramatu "Dziady" Adama Mickiewicza.
Posłuchaj!
(Zdjęcie autorstwa F. Gismana ze zbiorów Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego)
W 1876 r. austriacki zaborca wybudował linię kolejową z Tarnowa przez Stróże, Nowy Sącz, Muszynę, Leluchów i Orłów (dziś w Republice Słowacji) i dalej na Węgry.
Była to inwestycja strategiczna o znaczeniu militarnym, ale wpłynęła też na rozwój uzdrowiskowej Krynicy oraz Żegiestowa.
Jednak dla kuracjuszy podążających "do wód" do Krynicy, ostatni etap podróży oznaczał na stacji w MUSZYNIE kłopotliwą przesiadkę na konne bryczki dowożące ich do celu.
(Zdjęcie autorstwa F. Gismana ze zbiorów Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego)
Nic więc dziwnego, że zaczęły powstawać pomysły jak usprawnić przejazd na tym 11 kilometrowym odcinku.
Nie został zrealizowany pomysł konnej kolei, który zgłosił inż BRONISŁAW BABEL.
Zbyt drogi był pomysł poprowadzenia kolei z Grybowa przez Berest do Krynicy, tak jak i zamysł z 1905 r. zelektryfikowania odcinka z Muszyny do Krynicy.
(Zdjęcie autorstwa F. Gismana ze zbiorów Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego)
I dopiero inicjatywa, której współpomysłodawcą był dr HENRYK EBERS sprawiła, że po dwu latach budowy, w 1911 r. pierwszy parowy pociąg dotarł z Muszyny do Krynicy.
(Zdjęcie ze zbiorów Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego)
Budowę szlaku prowadził inż. FERDYNAND GISMAN, który później wyjechał do Francji, tam budował koleje, tam ożenił się z Francuzką i założył rodzinę.
W Paryżu mieszka dziś Pani Kinga Majewska, która jest wnuczką MAURYCEGO MACHALSKIEGO, kierownika komisji która wyłoniła firmy do budowy kolei i która ma kontakt z Muzeum Regionalnym Państwa Muszyńskiego - podkreśla historyk BARBARA RUCKA.
Posłuchaj!
(fot. Michiel1972/Wikipedia)
W lipcu 1903 r. Kraków został dotknięty przez powódź.
Największe straty spowodowały jednak nie wody Wisły, lecz RUDAWY, która płynęła zupełnie innym korytem niż dzisiaj i uchodziła do Wisły w okolicy Wawelu.
Stanisław Wyspiański "Krajobraz znad Rudawy" (1905) fot. Wikipedia
Ta powódź przyspieszyła zmianę przebiegu jej koryta i odsunięcie Rudawy od centrum miasta.
Projekt był gotowy już w roku 1905, ale ze względu na brak środków realizację odkładano.
Dopiero 4 lipca 1910 r. udało się "uruchomić " nowe ujście Rudawy do Wisły w pobliżu Klasztoru Sióstr Norbertanek na Salwatorze.
A kto przemawiał podczas tej uroczystości? - wyjaśnia znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ.
Posłuchaj!
(fot.Miezian/Wikipedia)
Z Kresów pochodził dziewiętnastowieczny zoolog MAKSYMILIAN SIŁA - NOWICKI, urodzony w 1826 r. w Jabłonowie nieopodal KOŁOMYI, a zmarły w 1890 r. w KRAKOWIE.
Większość życia spędził we LWOWIE i SAMBORZE, kochał góry i badał faunę motyli. Był pionierem ochrony przyrody w Polsce i współtwórcą Towarzystwa Tatrzańskiego.
Jego zasługi przypomina prof. KAZIMIERZ WIECH z Uniwersytetu Rolniczego.
Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania
danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz
słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie
danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami
zawartymi w Polityce Prywatności.
