ZAGADKA REGIONALNA (24.12.)
- A
- A
- A
"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 24.12. 2023 r. WIGILIA
ŻUKOWICE STARE - to wieś w gminie LISIA GÓRA w powiecie tarnowskim.
Tam przed 150. laty w Wigilię Bożego Narodzenia 24.12. 1883 r. urodził się przyszły aktor teatralny i filmowy, pisarz, publicysta, założyciel i dyrektor Teatru "ATENEUM" w Warszawie.
Ukończył szkołę podstawową w TARNOWIE.
Relegowany z tarnowskiego gimnazjum za działalność w postępowej organizacji patriotyczno-radykalnej Promieniści, gdzie wraz z MARIANEM KUKIELEM (1885 -1973) i KAROLEM RADKIEM (1885 - 1937) współtworzył koło tarnowskie.
Początkowo trafił do gimnazjum w JAŚLE.
Maturę złożył eksternistycznie w 1903 r. w gimnazjum w BOCHNI.

Na Uniwersytecie Jagiellońskim studiował prawo, historię sztuki, polonistykę i przyrodę, jednak po dwóch semestrach przerwał studia.
Na utrzymanie zarabiał jako korektor w socjalistycznym dzienniku "NAPRZÓD" wydawanym przez Polską Partię Socjalistyczną.
Jeszcze podczas studiów zaczął interesować się teatrem.

W 1904 r. zaczął występować w Teatrze Ludowym w KRAKOWIE przy ulicy Krowoderskiej.
Zmarł w 1945 r. i spoczął na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Jest dziś patronem stołecznego Teatru "Ateneum" oraz teatrów w ŁODZI i OLSZTYNIE.
Na południu Polski ma ulice w Krakowie, Tarnowie, Oświęcimiu i Tychach.

Proszę podać jego imię i nazwisko.
ADRES INTERNETOWY: [email protected]
do godz. 7.30 dnia 24.12. 20023 r.

UPOMINKI:
tomik " KRAKÓW POEZJI" Jacka Lubarta - Krzysicy i Wojtka Kowalczyka
tomik poezji "WSZECHŚWIAT W NAS" Zbigniewa Mirosławskiego
Almanach Ogólnopolskiego Konkursu Poetyckiego O złotą gałązkę jabłoni"
płyta CD "Wracają słowa, wracają dźwięki" 95 lata Radia Kraków".

płyta CD (podwójna) z nagraniami organowymi w polskim kościele Świętych Piotra i Pawła w TBILISI w Gruzji


WANDA ŁOMNICKA - DULAK poetka i regionalistka z PIWNICZNEJ - ZDROJU, członkini Zespołu "DOLINA POPRADU" przypomina zwyczaje Górali Nadpopradzkich związane z dniem WIGILII BOŻEGO NARODZENIA.

Z czego przyrządzano postne potrawy wigilijne, kto podawał do stołu, czy były na nim talerze, dlaczego koń nie otrzymywał wigilijnego jadła i kiedy pojawił się w chatach podłaźnik?

Posłuchaj także wigilijnego wiersza piwniczańskiej poetki !


JOLANTA MARTIS pochodzi z OSTROŁĘKI.
Jest psycholożką i misjonarką świecką.
Wraz z mężem MAXEM i córką KASIĄ od 3 lat mieszka w Żywcu, dokąd przeprowadziła się z Wielkiej Brytanii.
Wspomina lata dzieciństwa i porównuje atmosferę przeżywania Bożego Narodzenia w rodzinnej okolicy, z tą, z którą spotkała się w Żywcu.

Opisuje też bożonarodzeniowe tradycje w Anglii, na Timorze Wschodnim oraz w południowych Indiach, skąd pochodzi rodzina jej męża.
Posłuchaj!



Rok 2023 był rokiem jubileuszu 135 lecia Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.
Założył go w 1888 r. profesor historii Kościoła i prawa w Seminarium Duchownym w Tarnowie, jego ówczesny rektor ks. JÓZEF BĄBA (1849 - 1936).

Urodził się w biednej rodzinie rolniczej w PŁAZIE koło Chrzanowa.
Po zdaniu matury w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, wstąpił do służby w austriackiej armii i w Wiedniu studiował teologię.
Święcenia kapłańskie przyjął w Wigilię Bożego Narodzenia 24.12.1874 r. z rąk biskupa tarnowskiego JÓZEFA ALOJZEGO PUKALSKIEGO (1798 -1885)

Jak potoczyła się dalsza kariera tego duchownego, założyciela pierwszego na polskich ziemiach muzeum kościelnego? - wyjaśnia historyk sztuki, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie ks. dr PIOTR PASEK.

Posłuchaj!


TADEUSZ TERTIL (1864 -1925) prawnik i polityk, był burmistrzem TARNOWA w latach 1907 -1923.

Położył ogromne zasługi dla rozwoju infrastruktury miejskiej, nie opuścił Tarnowa w czasie okupacji rosyjskiej od listopada 1914 r. do maja 1915 r.
O jego rodzicach, o latach młodzieńczych, działalności adwokackiej i niepodległościowej przed wyborem na urząd burmistrza, opowiada tarnowski historyk WOJCIECH SYPEK - autor przygotowywanej do druku publikacji " TADEUSZ TERTIL - TARNOWSKI MĄŻ STANU".

Posłuchaj !


Historyk ADRIAN RAMS jest kustoszem Muzeum Miasta Jaworzna.

Wiosną tego roku detektorysta przekazał placówce przedmiot znaleziony w trudnodostępnym terenie na granicy Jaworzna i Chrzanowa.

To toporek, który został poddany ekspertyzie prof. MACIEJA PAWLIKOWSKIEGO z Akademii Górniczo - Hutniczej.

Czy udało się określić wiek i pochodzenie tej siekierki i czy będzie ona nowym eksponatem jaworznickiego Muzeum?
Posłuchaj!


TADEUSZ GILLERT urodził się w 1932 r. w KRAKOWIE.
Zmarł w maju 2021 roku.
Był inżynierem górnikiem, absolwentem AGH, ale do historii przeszedł jako wybitny konstruktor krakowskich szopek.
W Konkursie szopek krakowskich uczestniczył od 1948 r.
W roku 2017 otrzymał Odznakę honorową "Zasłużony dla Kultury Polskiej".
Był członkiem Stowarzyszenia Nieprofesjonalnych Plastyków Ziemi Krakowskiej i Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Mieszkał w KRZESZOWICACH.
Wspomina go jego sąsiadka MARIA OSTROWSKA - emerytowana nauczycielka języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym w Krzeszowicach.
Posłuchaj!


Jedną z atrakcji CIĘŻKOWIC jest Skamieniałe Miasto.
To rezerwat przyrody nieożywionej położony na prawym brzegu rzeki BIAŁA DUNAJCOWA na Pogórzu Ciężkowickim, na grzbiecie oraz na zachodnich i północnych stokach wzniesienia SKAŁA (367 m).

Kiedy powstały te skały, z czego są zbudowane i jakie legendy wiążą się z tym miejscem ? - wyjaśnia przewodniczka beskidzka KATARZYNA HOŁDA - edukatorka Małopolskiego Centrum Edukacji Ekologicznej w CIĘŻKOWICACH w powiecie tarnowskim.
Posłuchaj!

Komentarze (0)
Najnowsze
-
22:54
Cierpliwie sobie czekam. Michał od kości w Radiu Kraków.
-
20:29
Nowy przebieg Sądeczanki budzi coraz większy sprzeciw
-
19:27
Prokuratura w Gorlicach wnioskuje do sądu o skazanie bez rozprawy Joanny P.-K.
-
19:12
Potrącenie, zderzenie, wykolejenie i zerwaanie sieci trakcyjnej. Trudny wieczór dla krakowskiego MPK
-
18:27
Po co nam Centra Integracji Cudzoziemców? Żeby wspierać legalnych imigrantów
-
17:25
Stowarzyszenie Metropolia Krakowska: Strefa Czystego Transportu w Krakowie tak, ale...
-
16:54
SEN MARA. O traumie transgeneracyjnej, utracie i sztuce jako formie śnienia.
-
16:51
„Straszny dwór” w Starym Teatrze – premiera i inauguracja Sali im. Modrzejewskiej
-
16:29
Czy możemy nie zgodzić się na operację z użyciem robota da Vinci?
-
16:29
Misteria Paschalia: Osiem dni, dziesięć wyjątkowych lokalizacji i kilkadziesiąt wydarzeń artystycznych