Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 29.01. 2023 r.

(fot. Zygmunt Put/Wikipedia)

ZAGADKA HISTORYCZNA (29.01.)

Przed 621. laty, 29. stycznia 1402 r. w katedrze na Wawelu król WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO (ok. 1362 - 1434) zawarł związek małżeński z wnuczką Kazimierza Wielkiego (1310 - 1370), a córką Anny Kazimierzówny - córki ostatniego Piasta na polskim tronie oraz hrabiego Wilhelma von Cilli.

Obraz Marcelego Krajewskiego (1840 - 1920)

Obraz Marcelego Krajewskiego (1840 - 1920)

Na ślubie zjawił się brat stryjeczny Jagiełły WITOLD KIEJSTUTOWICZ (1355 -1430) z małżonką Anną, a także wielu książąt i hrabiów z różnych krajów.

Proszę podać imię i przydomek drugiej żony Władysława Jagiełły, która została koronowana 25 lutego 1403 r. w tej samej katedrze na królową Polski.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                         do godz. 7.30 dnia 29.01.2023 r.

UPOMINKI:

„Księga sałatek”

książka Aleksandra Gurgula "PODHALE. Wszystko na sprzedaż"

płyta CD "Kapela CIUPAGA"

płyta CD Tomka Wachnowskiego "KOŁOMYJA I PIC"

płyta CD Piosenki Festiwalowe Jana Wojdaka (11)

(fot. Twxy89/Wikipedia)

(fot. Twxy89/Wikipedia)

Emerytowany nauczyciel STANISŁAW RZĄSA jest mieszkańcem DOBREJ koło Limanowej, badaczem dziejów swej miejscowości.

Historię Dobrej podzielił umownie na dwa okresy: feudalny i przemysłowy.

Ten drugi rozpoczął się w Dobrej w 1859 r. kiedy to miejscowość zakupili, pochodzący z morawskiej Ostrawy, ZWIERZYNOWIE.

Uruchomili destylarnie ropy naftowej, ale ta upadła w 1863 r., zainwestowali więc w tartak parowy.

Ważnym momentem dla Dobrej był rok 1917, kiedy to nowym jej właścicielem został dr inż. FRYDERYK PORDES i zamieszkał w niej wraz z rodziną.

Zakłady Pordesa w 1922 r.  (fot. ze zbiorów S.Rzoncy)

Zakłady Pordesa w 1922 r. (fot. ze zbiorów S.Rzoncy)

Inwestował i rozwijał produkcje drzewną, zatrudniając w 1922 r. około 500 pracowników.

Niestety po krachu na nowojorskiej giełdzie w roku 1929 produkcja malała i w 1933 r. zakłady stanęły, a rok później zmarł Fryderyk Pordes.

Jakie były dalsze losy zakładu?

Posłuchaj!

portret A.Czekanowskiego z

portret A.Czekanowskiego z "Tygodnika Ilustrowanego" (nr 59, 1877) _ Wikipedia

Na Syberię został zesłany z Kijowa, gdzie mieszkał po 1857 r.

Przed powstaniem styczniowym w jego mieszkaniu zbierała się elita młodzieży.

Geolog ALEKSANDER CZEKANOWSKI (1833 - 1876) podejrzany o udział w powstaniu, został aresztowany w 1863 r. i zesłany początkowo na Zabajkale koło Czyty, potem na zachód od jeziora Bajkał.

Jezioro Bajkał ( fot. Jason Roger/Wikipedia)

Jezioro Bajkał ( fot. Jason Roger/Wikipedia)

Już w drodze gromadził i porządkował zbiory, posługując się lupą sporządzoną ze stłuczonej karafki.

Ten zesłaniec, geolog i podróżnik, został uznanym badaczem Syberii Środkowej.

Zmarł w Petersburgu w 1876 r. Jego nazwiskiem nazwane zostały góry w Jakucji, a także szczyt nad Bajkałem.

Życiorys Aleksandra Czekanowskiego przedstawia prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ.

Posłuchaj!

(Fot. Mach240390/Wikipedia

(Fot. Mach240390/Wikipedia

Jednym z patronów tego roku, roku 2023, jest JAN MATEJKO (1838 -1883).

Wybór nie jest przypadkowy, bo wiąże się z trzema wyjątkowymi rocznicami.

Jan Matejko (przed 1883 r.) - fot. Jules Mien (Wikipedia)

Jan Matejko (przed 1883 r.) - fot. Jules Mien (Wikipedia)

Pierwsza to 185. urodziny artysty, druga to 130. rocznica jego śmierci, a trzecia - to 125. rocznica powstania Domu Jana Matejki, pierwszego biograficznego muzeum w naszym kraju.

Wybitny malarz, twórca obrazów historycznych i batalistycznych Jan Matejko od 1979 r. jest także patronem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, którą kierował jako dyrektor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie od 1873 r.

O tym w jaki sposób ASP obchodzić będzie Rok Jana Matejki, a także o tym czy krakowska uczelnia artystyczna prowadzi także samodzielne badania naukowe - informuje jej rektor prof. ANDRZEJ BEDNARCZYK, artysta malarz, grafik, rysownik i rzeźbiarz.

Posłuchaj!

JM Rektor, oparty o fotel J.Matejki. W tle portret prof. Jana Szancenbacha, rektora ASP w latach 1987-1993.

JM Rektor, oparty o fotel J.Matejki. W tle portret prof. Jana Szancenbacha, rektora ASP w latach 1987-1993.

KONRAD KULIG jest Prezesem "Koła Olkusz" Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

W najnowszym numerze (27) półrocznika "ILCUSIANA", wydawanego przez Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Olkuszu, zamieścił artykuł pod tytułem; Zaplecze "Hardego"- kompania rezerwy w zgrupowaniu partyzanckim AK "Surowiec".

od lewej- Piotr Kamionka ps.

od lewej- Piotr Kamionka ps. "Świstak" z oddziału leśnego, żołnierze kompanii rezerwy - Mieczysław Wdowik ps. "Błysk", Władysław Kalarus ps. "Łoś" oraz Jan Grzanka z Krzywopłot zdjęcie ze zbiorów Barbary Szot

Przedstawia w nim skomplikowane realia działalności podziemnej w czasie II wojny światowej na ziemi olkuskiej, której część z Olkuszem jesienią 1939 r. Niemcy włączyli do III Rzeszy, a cześć z Wolbromiem do Generalnego Gubernatorstwa.

Prezentuje postaci pierwszych organizatorów konspiracji ("Hardy" - Gerard Woźnica, "Jodła" - Edward Nowak, "Grom" Stanisław Szreniawa" oraz metody działania ich oddziałów.

Posłuchaj!

Autor:
Jan Stępień

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 22:18

    Trzy punkty są, czas na Puchar Polski

  • 22:00

    Dzieje gorlickiej ulicy 3-go maja opowiedziane pamiątkami przyniesionymi przez mieszkańców

  • 21:56

    Jak zamienić pasywa na aktywa?

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię