Można zauważyć wzrost liczby kobiet studiujących kierunki techniczne oraz rozwijających kariery naukowe. Jednak wciąż istnieją dziedziny, w których obecność kobiet jest znikoma. W miarę awansu w strukturze akademickiej ich liczba maleje. Kobiety rzadziej niż mężczyźni decydują się na wystąpienie z wnioskiem habilitacyjnym, a stanowiska profesorskie zajmują jeszcze rzadziej.
Jednym z kluczowych wyzwań, które mogą spowolnić karierę naukową kobiet, jest macierzyństwo. Szczególnie w dziedzinach, w których innowacyjne badania prowadzi się w laboratoriach lub w terenie. Blisko połowa naukowców i inżynierów w Polsce to kobiety - wynika z danych Eurostatu. Pod tym względem plasujemy się w europejskiej czołówce.
Udział badaczek zmniejsza się jednak wraz z kolejnymi etapami kariery naukowej - na wyższych szczeblach wciąż zdecydowanie dominują mężczyźni. Wszyscy: kobiety i mężczyźni w nauce mogą czuć się zniechęceni wysokością stypendium doktoranckiego i permanentnym brakiem środków na badania. Wpływa to na powiększającą się na polskich uczelniach lukę pokoleniową. Odczuwalnie zmniejsza się liczba doktorantów.
Prof.M.Kurańska z #PK modyfikuje poliuretanowe pianki. #Reportaż o kobietach w nauce, ich wsparciu i karierze w naukach ścisłych w niedzielę po 16.05 w @RadioKrakow #nauka #STEM pic.twitter.com/SKMt3KI5hZ
— ewa szkurlat (@EwaSzkurlat) February 13, 2025
Według analizy w systemie RAD-on, kobiety stanowią 48% ogólnej liczby nauczycieli akademickich w Polsce. Choć w naukach humanistycznych i społecznych udział kobiet prowadzących badania naukowe wynosi 50%, to w naukach ścisłych i technicznych (STEM) jest to zaledwie 33%, a w niektórych dyscyplinach (np. automatyka, elektronika, elektrotechnika) nawet poniżej 10%. Kobiety w STEM mają też mniejsze szanse na uzyskanie tytułu profesora.
Kobiety to 48 % wykładowców w Polsce.W naukach ścisłych i technicznych mamy zaledwie 33 % badaczek. A w niektórych dziedzinach #STEM nawet poniżej 10 %. Dziś Międzynarodowy Dzień Kobiet i Dziewczyn w #nauka. O ich osiagniecìach w #PracująnaNobla @RadioKrakow #DziewczynydoNauki pic.twitter.com/PYyGB2J194
— ewa szkurlat (@EwaSzkurlat) February 11, 2025
Z pomocą w promowaniu wyboru nauki jako atrakcyjnej dla kobiet (maturzystek, studentek i doktorantek kierunków ścisłych oraz naukowczyń z obszaru STEM) ścieżki zawodowej postanowiła wyjść fundacja Perspektywy Woman in Tech, która stworzyła projekt „Dziewczyny do nauki!”.
Celem projektu jest zwiększenie liczby młodych badaczek w obszarach, w których ich brakuje, poprzez stworzenie sieci ambasadorek oraz programu mentoringowego dla młodych oraz doświadczonych badaczek. W ramach programu przewidziano również spotkania z badaczkami, podcasty i promocje w mediach tradycyjnych i social mediach działań promujących wkład polskich kobiet w rozwój technologii i nauki.
„Dziewczyny do nauki! Zachęcanie kobiet do kariery badawczej w naukach technicznych i ścisłych” to projekt finansowany ze środków budżetu państwa przyznanych przez Ministra Nauki w ramach programu Społeczna odpowiedzialność nauki II – Popularyzacja nauki.
W reportażu udział wzięły: prof. Maria Kurańska i dr Elżbieta Malewska z Politechniki Krakowskiej, prof. Renata Szymańska z AGH, dr Anna Lipińska z Instytutu Ochrony Przyrody PAN, Klaudia Zaręba z Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN, Aleksandra Put i Natalia Kowalik z Koła Naukowego Polimerów Politechniki Krakowskiej.
e.sz/ mat.prasowe