Już nie "krakowianin" a "Krakowianin", czyli nowe zasady polskiej ortografii

Od 1 stycznia zaczną obowiązywać nowe zasady polskiej ortografii. W rozmowie na antenie została omówiona lista najważniejszych zmian — od pisowni nazw mieszkańców miast po zasady zapisywania partykuły „by”. Niektóre z nich są powszechnie chwalone, inne budzą wątpliwości językoznawców i internautów.

Fot. pexels

Posłuchaj audycji

Nazwy mieszkańców dużą literą

Najbardziej widoczną zmianą jest zapisywanie nazw mieszkańców miast i miejscowości wielką literą. Jak wyjaśniła prof. Mirosława Mycawka, językoznawczyni z Uniwersytetu Jagiellońskiego, autorka Dyktanda Krakowskiego:

„Nazwy mieszkańców miast, wsi i innych miejscowości będą pisane już dużą literą. Czyli Krakowianin, Krakowianka zaczniemy pisać dużą literą i myślę, że to jest korzystna zmiana.”

Zmiana ma uporządkować pisownię i dostosować ją do intuicji użytkowników języka.

Więcej kontrowersji budzi jednak inna nowość:

„Dla mnie zmianą kontrowersyjną jest zasada zapisywania pojedynczych egzemplarzy produktów przemysłowych dużą literą.”

Dotychczas pisaliśmy: jechać fordem, podjechać oplem.
Po zmianie obowiązkowe będzie: Fordem, Oplem, Mercedesem.

Pojawiły się przy tym praktyczne dylematy — np. jak zapisywać wyrażenie mały Fiat.

„By” osobno i „nie” łącznie

Kolejna grupa zmian dotyczy partykuł. Nowa norma wprowadza obowiązkową pisownię cząstki „by” osobno ze spójnikami.

„Gdy pytamy: czy by to było dobre, cząstka by jest pisana oddzielnie od czy.”

Usystematyzowano też zapis „nie” z imiesłowami odmiennymi — teraz zawsze łącznie, co potwierdził rozmówca:

„Do tej pory można było pisać tak i tak. Teraz już tylko łącznie.”

Przymiotniki od imion i nazwisk – zasadniczo małą literą

Zmienia się również zapis przymiotników pochodzących od imion i nazwisk.
W podstawowych przypadkach będą one pisane małą literą.

Przykłady: szekspirowski, molierowski.

Niektóre formy pozostają jednak fakultatywne:

„Fakultatywnie małą bądź dużą można zapisywać te przymiotniki, które mają cząstkę –owy, –in, –yn czy –ów, bo to są formacje dzierżawcze.”

Tu jako przykład padły:

Jakubowy
Judaszów worek

Pisownia z „pół” – wreszcie jasno

Ujednolicono również zasady pisowni cząstki pół. Zawsze piszemy ją łącznie, a z dywizem tylko wtedy, gdy drugi człon zaczyna się wielką literą.

„Zawsze będzie pisane łącznie, jedynie z dywizem wtedy, gdy drugi człon jest nazwą własną, na przykład: pół-Amerykanin.”

Onomatopeje „jak kto chce”

Najbardziej liberalna zmiana dotyczy zapisu wyrazów dźwiękonaśladowczych typu:

tuż tuż
bij zabij
trzask prask

Dotychczas zapisywano je niekonsekwentnie — z dywizem, z przecinkiem lub rozdzielnie. Teraz norma dopuszcza swobodę.

„Pozwolono zapisywać jak kto chce.”

Autor:

Marzena Florkowska

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Już nie "krakowianin" a "Krakowianin", czyli nowe zasady polskiej ortografii

Nazwy mieszkańców dużą literą

„By” osobno i „nie” łącznie

Przymiotniki od imion i nazwisk – zasadniczo małą literą

Pisownia z „pół” – wreszcie jasno

Onomatopeje „jak kto chce”

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Ostrzeżenie przed oblodzeniami. Na małopolskich drogach i chodnikach będzie ślisko

Lista z Auschwitz za 500 euro... Badacz Holokaustu: "To eksploatacja śmierci"