Janina Ochojska o wolności

Przed hejnałem
Środa, 2014.06.04

Przed hejnałem: ostatnie 25 lat oczami Janiny Ochojskiej

źródło: pah.org.pl, fot. Bart Pogoda

Mija 25 lat od pamiętnych wyborów 4 czerwca 1989 roku. Z jakimi marzeniami i nadziejami szli wtedy Polacy do urn? Które z nich się spełniły? Ile w nas satysfakcji z odzyskanej wolności, a ile rozczarowania i poczucia goryczy? Między innymi na te pytania odpowiedziała dziś w programie „Przed hejnałem” Janina Ochojska, osoba która zmianę ustrojową w Polsce wykorzystała do założenia Polskiej Akcji Humanitarnej. Janina Ochojska przez te wszystkie lata wolności uczyła nas dostrzegać potrzeby innych, także tych, żyjących daleko od nas i robi to do dziś z powodzeniem.

Zapis rozmowy Sylwii Paszkowskiej z Janiną Ochojską

Pamięta pani 4 czerwca 1989 roku?

- Pamiętam doskonale. Mieszkałam w Toruniu i byłam w jednej z komisji. Siedzieliśmy do późnego wieczora. To był ekscytujący dzień, który obudził w nas nadzieje, ale nikt nie wiedział, jak to się skończy. Wieczorem podliczaliśmy głosy i wynik był optymistyczny. Nie poszliśmy do domu, ale chodziliśmy po innych lokalach, żeby zobaczyć wyniki. Wtedy nie poszłam w ogóle spać. Dyskutowaliśmy i mieliśmy nadzieję. To był wieczór, kiedy wszystko mogło się stać, a potem okazało się, że to się stało.

Pamięta pani na kogo głosowała?

- Nie. Jednak na pewno byli to działacze Solidarnościowi. Na osoby, które fotografowały się z Lechem Wałęsą, to była taka pieczątka. Nazwisk nie pamiętam, ale pamiętam jeszcze jedno wydarzenie, które miało miejsce. Rano dowiedzieliśmy się, że jak my przeżywaliśmy euforie, na Placu Tiananmen strzelano do studentów. Te dni już teraz dla mnie są połączone. One dały mi refleksje na temat świata. Gdzieś dzieje się coś dobrego, a gdzie indziej ludzie cierpią. Trzeba to mieć na uwadze.

Pamięta pani swoje nadzieje, które obudziły te wygrane wybory?

- Od razu pomyśleliśmy, żeby zarejestrować organizację, która miała nazywać się Polska Fundacja EquiLibre. Już wcześniej myśleliśmy, żeby przenieść tę działalność do Polski. Nie było jednak takich możliwości. Powstała szybko ustawa o fundacjach, która była całkiem dobra. Ten ruch pozarządowy ruszył. Przede wszystkim miałam nadzieję, że będę żyła w wolnym kraju, ale jak to miało wyglądać, to nie wiedziałam. Wszyscy się zastanawialiśmy, jak będzie z kontraktowym Sejmem, czy prace dadzą nam to, czego chcieliśmy. Wiedzieliśmy, że czeka nas zmiana konstytucji. Była niepewność, jak będzie się zachowywała ta druga część. Wszystko w sumie poszło nieźle.

Było przez te 25 lat coś, co panią rozczarowało?

- Byłam zawiedziona tym, czym stawała się partia. Ja należałam wtedy do Unii Demokratycznej. Wydawało mi się, że Unia powinna wyróżniać się tym, że głosy i poparcie będzie budowała akcjami społecznymi. Inaczej wyobrażałam sobie politykę. Kiedy działalność partii stawała się partyjna, a musiała się stawać, to się wypisałam. Wtedy było po pierwszym konwoju do Sarajewa. Wiedziałam, że muszę być niezależna. Potem były rozczarowania dotyczące oczekiwań sektora pozarządowego wobec „naszych”. Ustawę o pożytku publicznym i wolontariacie wprowadzili komuniści jak wrócili do władzy. Tak zwani „nasi” nie byli tym zainteresowani. My, którzy wyszliśmy z opozycji, spodziewaliśmy się, że nasi koledzy to będą rozumieli i szybko powstaną dobre ustawy, które umożliwią organizacjom działanie. Jednak trzeba było na to czekać wiele lat.

Co zalicza pani do największych swoich sukcesów w III RP?

- Nie traktowałabym tego jak sukcesów. Nie pasuje mi to słowo. Może raczej osiągnięcia. To, że powstała Polska Akcja Humanitarna, która jest rozpoznawalną, dużą organizacją. Myślę, że w bardzo piękny sposób budującą wizerunek Polski na świecie. Pomagającą krajom, które cierpią z powodu wojen, kataklizmów albo długotrwałego ubóstwa. Myślę, że dużym naszym osiągnięciem, jest to że udało się nam zmienić świadomość Polaków o tego typu pomocy. Wcześniej bardziej myśleliśmy, że my sami potrzebujemy pomocy. I nawet pomoc dla oblężonego Sarajewa budziła w niektórych ludziach sprzeciwy. Teraz oczywiście takie sprzeciwy też się zdarzają, ale o wiele rzadziej. Jest o wiele więcej ludzi, którzy rozumieją, że jesteśmy bogaci i mamy czym się podzielić. Myślę, że to też jest nasza zasługa. Że jakąś swoją cząstkę tutaj dołożyliśmy. Poza tym, gdyby tak podsumować setki tysięcy ludzi, które otrzymały konkretną pomoc… Przez 20 lat istnienia PAH zbudowaliśmy dostęp do wody dla pół miliona ludzi. A to już jest konkret. To chyba największy sukces.

A jakieś porażki były?

- W takiej pracy porażki są zawsze, bo chociażby porażką jest już to, kiedy nie możemy pomóc tylu ludziom, ilu chcielibyśmy. Porażka w jakiś sposób jest wpisana pomoc. Bo zawsze trzeba wybierać: komuś pomożemy, a komuś nie. Ale były też takie akcje, które nam się po prostu nie udały, bo np. akurat w polityce był taki zamęt, że media się nami nie interesowały. Np. była powódź w Bangladeszu – 9 mln ludzi, którzy wszystko stracili. Zebraliśmy jakieś, 11 - 12 tys. złotych… To była bardzo duża porażka.

A po decyzji o wystąpieniu z Unii Demokratycznej angażowała się pani w życie polityczne?

- Nie, nigdy. Zawsze odmawiałam. Proponowano mi już startowanie w różnych wyborach. Argumentując to w ten sposób, że tam będę mogła zrobić więcej. Uważam, że będąc niezależna politycznie, mogę zrobić o wiele więcej. Właśnie poprzez Polską Akcję Humanitarną.

Czyli koncentrowała się pani na działaniach społecznych.

- Zawsze.

Zapytam o to, bo to jest część naszego kwestionariusza, które Radio przygotowało z okazji 25-lecia. Jak zmienił się pani status materialny?

- Aż tak bardzo nie. Trudno mi powiedzieć, ile zarabiałabym jako astronom. Pensje pracowników naukowych nie są zbyt duże. Ale nie są też małe. Kiedyś na blogu napisałam: dostaję na rękę 4400 zł. To jest moja pensja jako prezesa PAH. W zasadzie mi to wystarcza. Nie jest to mało, ale też wiem, że w porównaniu do innych prezesów innych organizacji nie jest to dużo. Świadomie się ograniczam. Nie chcę zarabiać więcej, ponieważ wystarcza mi to na te potrzeby, które mam. Mogę kupować książki, mam co jeść, mam w co się ubrać.

Nie żałuje pani nigdy astronomii, którą przez przewrót w Polsce, pani porzuciła?

- Tak naprawdę to nie. Oczywiście brakuje mi czasu, żeby zaznajomić się z różnymi osiągnięciami. Wszechświat mnie zawsze fascynował. Tak sobie myślę, że wielkiego pożytku ze mnie jako astronoma by nie było. Jednak nie jestem typem naukowca. Na pewno nie byłabym drugim Wolszczanem. Myślę, że większy pożytek jest z tego, co robię. Bo właściwie nie ma nikogo takiego w Polsce, kto robiłby to co ja i Polska Akcja Humanitarna. Oczywiście są organizacje, które robią inne rzeczy. Ale w tej dziedzinie humanitarnej, właściwie jesteśmy prawie że jedyni.

A gdyby miała pani wybrać jakąś najważniejszą postać tych 25 lat w Polsce?

- Tadeusz Mazowiecki. Pierwszy premier. Człowiek wielkiej miary. Człowiek, który potrafił pogodzić etykę z polityką. Człowiek, wobec którego może można mieć za złe jakieś błędy, które popełnił... ale wszyscy popełniamy błędy. I nie sposób było wtedy, kiedy jeszcze nie wiedzieliśmy, jak to wszystko się będzie toczyło, takich błędów nie popełnia. Ten człowiek zawsze kierował się uczciwością. Dla niego „odpowiedzialność”, „służba” to nie były dla tylko słowa. On to wprowadzał w życie.

Wiem, ze chciała pani jakiegoś podsumowania dokonać.

- Mówiliśmy o różnych problemach, ale jak patrzę na te 25 lat, to widzę, jak wiele pozytywnych zmian dokonało się w świadomości naszego narodu. Bardzo zmieniło się w naszej rzeczywistości. Jednak ludzie żyją lepiej. Bardziej świadomie. Są bardziej odpowiedzialni. Polacy już też zrozumieli, że wiele zależy od nich samych. I mam nadzieję, że w tę stronę będziemy szli.

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Janina Ochojska o wolności

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Śmiertelny wypadek na Rysach i wychłodzeni Hiszpanie na Szpiglasowej Przełęczy

W pełnym rozkwicie. Zobacz najpiękniejsze zdjęcia pól rzepaku

Tajemnicza torebka pełna pieniędzy. Policja wciąż szuka właściciela

Znamy herb i dewizę Papieża Leona XIV

W hotelu przy ul. Reymonta w Krakowie znaleziono dwa ciała

Aktywiści i ekolodzy walczą o lepszą ochronę krakowskiego lasu łęgowego

Morderstwo w Skale: mężczyzna przyznał się do zabicia matki

Jest akt oskarżenia ws. napadu na bank w Krakowie sprzed 16 lat

Koncert Ivo Pogorelicha w Krakowie: "dziwne doznanie, wstrząsające"

Radziecka sonda weszła w atmosferę Ziemi. Polska Agencja Kosmiczna wydała komunikat

Istoty pozaludzkie.Co daje status osoby prawnej?

Janina Ochojska o wolności

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Śmiertelny wypadek na Rysach i wychłodzeni Hiszpanie na Szpiglasowej Przełęczy

W pełnym rozkwicie. Zobacz najpiękniejsze zdjęcia pól rzepaku

Tajemnicza torebka pełna pieniędzy. Policja wciąż szuka właściciela

Znamy herb i dewizę Papieża Leona XIV

W hotelu przy ul. Reymonta w Krakowie znaleziono dwa ciała

Aktywiści i ekolodzy walczą o lepszą ochronę krakowskiego lasu łęgowego

Morderstwo w Skale: mężczyzna przyznał się do zabicia matki

Jest akt oskarżenia ws. napadu na bank w Krakowie sprzed 16 lat

Koncert Ivo Pogorelicha w Krakowie: "dziwne doznanie, wstrząsające"

Radziecka sonda weszła w atmosferę Ziemi. Polska Agencja Kosmiczna wydała komunikat

Istoty pozaludzkie.Co daje status osoby prawnej?

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię