Czterdzieści lat temu, 14 kwietnia 1985 r. w kościele pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika na krakowskim Dąbiu odczytana została deklaracja założycielska Ruchu „Wolność i Pokój”. Była to nowa, opozycyjna wobec komunistycznych władz organizacja, która stawiała sobie za cel walkę o respektowanie przez władze praw człowieka oraz dążenie do pełnej demokratyzacji życia w Polsce i niezależności, suwerenności państwa od ZSRS. Inicjatorem powołania nowej struktury był dotychczas działający w Konfederacji Polski Niepodległej, Radosław Huget. Autorem deklaracji był przewodniczący Niezależnego Zrzeszenia Studentów na UJ, Jan Rokita. Pozostałych siedemnastu sygnatariuszy deklaracji założycielskiej również wywodziło się z tych dwóch opozycyjnych względem władz komunistycznych środowisk. Uznawali, że wobec zwiększających się represji, których kulminacją było porwanie i zamordowanie ks. Jerzego Popiełuszki oraz aresztowania działaczy opozycji, dotychczasowe metody walki były niewystarczające i poszukując nowych form zwrócili uwagę na działalność popularnych w zachodniej Europie ruchów pacyfistycznych i ekologicznych.
- A
- A
- A
„Dla prawdziwej […] idei pokoju …”. O Ruchu „Wolność i Pokój" 40 lat później
„Brak formalnych struktur pozwalał tworzyć […] autentyczny ruch obywatelski, atrakcyjny przede wszystkim dla młodego pokolenia […] Paradoksalnie źródłem kryzysu WiP stały się jego sukcesy…” – piszą o Ruchu "Wolność i Pokój" w tomie 7 publikacji „NSZZ „SOLIDARNOŚĆ” 1980–1989” Monika Litwińska i Grzegorz Waligóra. O jednej z najciekawszych grup opozycyjnych lat osiemdziesiątych w Polsce, po 40 latach od jej powstania, w programie Radia Kraków i Instytutu Pamięci Narodowej „Posłuchaj historii” mówić będą uczestnicy Ruchu: Marta Siewiera-Pięciak, wówczas studentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie (Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej) oraz Przemysław Migała ps. "Guger", wtedy student Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także dr Andrzej Malik z Oddziałowego Biura Badań historycznych IPN w Krakowie. Program poprowadzi Jolanta Drużyńska. Środa 11 czerwca g. 21.05.
Wkrótce do krakowskich sygnatariuszy deklaracji założycielskiej Ruchu „WiP” dołączyła grupa warszawskich opozycjonistów prowadzących protest głodowy w kościele w Podkowie Leśnej w obronie skazanego przez komunistyczny sąd wojskowy, Marka Adamkiewicza, który odmówił złożenia przysięgi wojskowej ze względu na zawarte wówczas w rocie przysięgi fragmenty o obronie ustroju i przyjaźni ze Związkiem Sowieckim. Następnie do Ruchu „Wolność i Pokój” dołączyli młodzi uczestnicy z kolejnych miast, a szczególnie z takich ośrodków akademickich jak m.in. Gdańsk i Wrocław.
Uczestnicy Ruchu „Wolność i Pokój” walczyli o przestrzeganie przez władze praw człowieka rozumianych m.in. jako: wolność sumienia, prawo do samostanowienia narodów, wolność słowa i sprzeciw wobec zakłamania propagandy komunistycznej, wolność zrzeszania się, ekologia, prawo do pracy i godziwego wynagrodzenia, wolność akademicka. Jednym z najbardziej spektakularnych wydarzeń współorganizowanym przez Ruch „Wolność i Pokój” wraz z Komisją Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność” była Międzynarodowa Konferencja Praw Człowieka w kościele św. o. Maksymiliana Kolbe w Krakowie-Mistrzejowicach, która odbyła się w trakcie drugiej fali strajkowej w Polsce w dniach 25-28 sierpnia 1988 r.
tekst ; A.Malik ( IPN)
Komentarze (0)
Najnowsze
-
20:18
Ekstraliga hokejowa - Cracovia ma nowego właściciela i prezeskę
-
20:11
Wieczysta Kraków blisko awansu do I Ligi piłki nożnej. Pozostał tylko i aż jeden mecz...
-
17:45
Jak wygląda zaprzysiężenie nowego prezydenta?
-
17:33
"Życie dla delty" - reportaż Ewy Szkurłat
-
17:22
Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego z Nagrodą Dziedzictwa Europejskiego
-
17:02
Urodziny Pałacu Potockich (13.-15 czerwca)
-
16:35
SN zarządził przeliczenie kart wyborczych z 13 obwodowych komisji wyborczych, w tym w Krakowie i w Tarnowie
-
16:15
Już są wejściówki i rezerwacje na Noc Teatrów w Krakowie
-
16:10
Co z tą Strefą? Obalamy mity, przedstawiamy fakty
-
16:08
Zbiornik, który miał chronić przed powodzią, sam nie przetrwał ulewy. Czy ktoś za to odpowie?
-
15:34
Kierowco z Krakowa: kupujesz auto? Uważaj na to, żeby nie stracić pieniędzy