Czterdzieści lat temu, 14 kwietnia 1985 r. w kościele pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika na krakowskim Dąbiu odczytana została deklaracja założycielska Ruchu „Wolność i Pokój”. Była to nowa, opozycyjna wobec komunistycznych władz organizacja, która stawiała sobie za cel walkę o respektowanie przez władze praw człowieka oraz dążenie do pełnej demokratyzacji życia w Polsce i niezależności, suwerenności państwa od ZSRS. Inicjatorem powołania nowej struktury był dotychczas działający w Konfederacji Polski Niepodległej, Radosław Huget. Autorem deklaracji był przewodniczący Niezależnego Zrzeszenia Studentów na UJ, Jan Rokita. Pozostałych siedemnastu sygnatariuszy deklaracji założycielskiej również wywodziło się z tych dwóch opozycyjnych względem władz komunistycznych środowisk. Uznawali, że wobec zwiększających się represji, których kulminacją było porwanie i zamordowanie ks. Jerzego Popiełuszki oraz aresztowania działaczy opozycji, dotychczasowe metody walki były niewystarczające i poszukując nowych form zwrócili uwagę na działalność popularnych w zachodniej Europie ruchów pacyfistycznych i ekologicznych.
- A
- A
- A
„Dla prawdziwej […] idei pokoju …”. O Ruchu „Wolność i Pokój" 40 lat później
„Brak formalnych struktur pozwalał tworzyć […] autentyczny ruch obywatelski, atrakcyjny przede wszystkim dla młodego pokolenia […] Paradoksalnie źródłem kryzysu WiP stały się jego sukcesy…” – piszą o Ruchu "Wolność i Pokój" w tomie 7 publikacji „NSZZ „SOLIDARNOŚĆ” 1980–1989” Monika Litwińska i Grzegorz Waligóra. O jednej z najciekawszych grup opozycyjnych lat osiemdziesiątych w Polsce, po 40 latach od jej powstania, w programie Radia Kraków i Instytutu Pamięci Narodowej „Posłuchaj historii” mówili uczestnicy Ruchu: Marta Siewiera-Pięciak, wówczas studentka Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie (Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej) oraz Przemysław Migała ps. "Guger", wtedy student Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także dr Andrzej Malik z Oddziałowego Biura Badań historycznych IPN w Krakowie. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.
Wkrótce do krakowskich sygnatariuszy deklaracji założycielskiej Ruchu „WiP” dołączyła grupa warszawskich opozycjonistów prowadzących protest głodowy w kościele w Podkowie Leśnej w obronie skazanego przez komunistyczny sąd wojskowy, Marka Adamkiewicza, który odmówił złożenia przysięgi wojskowej ze względu na zawarte wówczas w rocie przysięgi fragmenty o obronie ustroju i przyjaźni ze Związkiem Sowieckim. Następnie do Ruchu „Wolność i Pokój” dołączyli młodzi uczestnicy z kolejnych miast, a szczególnie z takich ośrodków akademickich jak m.in. Gdańsk i Wrocław.
Uczestnicy Ruchu „Wolność i Pokój” walczyli o przestrzeganie przez władze praw człowieka rozumianych m.in. jako: wolność sumienia, prawo do samostanowienia narodów, wolność słowa i sprzeciw wobec zakłamania propagandy komunistycznej, wolność zrzeszania się, ekologia, prawo do pracy i godziwego wynagrodzenia, wolność akademicka. Jednym z najbardziej spektakularnych wydarzeń współorganizowanym przez Ruch „Wolność i Pokój” wraz z Komisją Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność” była Międzynarodowa Konferencja Praw Człowieka w kościele św. o. Maksymiliana Kolbe w Krakowie-Mistrzejowicach, która odbyła się w trakcie drugiej fali strajkowej w Polsce w dniach 25-28 sierpnia 1988 r.
tekst ; A.Malik ( IPN)
Komentarze (0)
Najnowsze
-
18:09
Śmiertelny wypadek w Tatrach. 20-latek zginął po upadku z Kozich Czub
-
17:08
Mgła nad lotniskiem. Część rejsów przekierowana
-
17:04
Policyjna interwencja w Myślenicach i film w sieci. Transparentność czy przekroczenie granicy?
-
17:00
Konflikt prawny o Zakład Opiekuńczo Leczniczy. Na ścianach grzyb, los pacjentów niepewny
-
16:31
Zderzenie samochodu osobowego z ciężarówką w Nowym Sączu. DK 75 zablokowana
-
15:37
Choinka prosto z lasu? Jedź do nadleśnictwa w Olkuszu, Chrzanowie i Andrychowie
-
15:22
Telefony a relacje z dziećmi
-
15:15
NCK w okresie świątecznym
-
15:15
Na bilecie miesięcznym Kolei Małopolskich pojedziemy wybranymi pociągami PKP Intercity
-
15:12
Śmiertelny strzał w Myślenicach. Policja odpowiada na zarzuty po publikacji nagrania
-
14:54
„Trzecia transformacja...". Debata Radia Kraków, Tygodnika Powszechnego i Wydawnictwa ZNAK
-
14:37
Plac zabaw w Hutkach do przeniesienia. Jeszcze miesiąc i byłby pod wodą
-
14:24
"Herbata jest dobrym źródłem pobudzenia"
-
12:10
Ingres kard. Grzegorza Rysia. Dominika Kozłowska: „Nie chodzi o gesty na kontrze”