Czego nie wiemy o narcyzach?

Aroganccy, egocentryczni, manipulujący i wymagający - tak często określani są narcyzi. Narcyzm, za sprawą literatury, kojarzymy z samozachwytem, z osobą, która lubi wpatrywać się we własne oblicze. Dziś narcyzm to poważne zaburzenie osobowości, którego ponoć nie można wyleczyć. Najlepsza rada, jaką może usłyszeć osoba żyjąca w związku z narcyzem, to: uciekaj najszybciej jak możesz. O narcyzach rozmawiają Wioletta Gawlik i Marcin Szafrański.

pexels.com

Posłuchaj rozmowy:

Czym jest narcyzm?

- Jest kilka cech dystynktywnych, jeżeli chodzi o zaburzenie narcystyczne. Najważniejsze spośród nich są związane z niskim poziomem empatii, rozumianym bardzo różnorodnie. Czyli mamy do czynienia z osobami, które mają niską skłonność do współodczuwania emocji, do przejmowania się emocjami drugiej osoby, do rozpoznawania wręcz emocji u drugiej osoby i czasem można ich tego nauczyć. Przy tym jednak od razu zrobię zastrzeżenie, że istnieje też grupa badań i grupa spostrzeżeń mówiących o tym, że należy tutaj rozróżnić empatię kognitywną od empatii emocjonalnej.

To znaczy, że empatia emocjonalna jest zdolnością do takiego wczucia się, odebrania po prostu emocjonalnej reakcji na emocje drugiej osoby, która często wydaje się u osób z zaburzeniem narcystycznym upośledzona, w odróżnieniu do tej kognitywnej, czyli poznawczej, czyli takiej, że tej odpowiedzi emocjonalnej nie ma. Niemniej jednak takie osoby są w stanie racjonalnie zrozumieć, że osoba, która doświadcza takich, a nie innych emocji, które rozpoznają, może zachowywać się w taki, a nie inny sposób, co może służyć im czasem jako pole do manipulacji. Drugi obszar, który jest takim szczególnie istotnym obszarem, jest związany z adekwatnością obrazu siebie w stosunku do rzeczywistości.

Czyli poczucie bycia najlepszym?

- Na przykład, to jest ten element wyższościowy. To jest właśnie takie poczucie wyjątkowości, wspaniałości, niezwykłości.

Chęć bycia podziwianym także?

- Chęć bycia podziwianym, nie tylko chęć, ale wręcz bardzo silna potrzeba bycia podziwianym, adorowanym, eksponowanym, ale - nie zawsze. Mamy do czynienia z sytuacjami, w których rzeczywiście tak to się objawia i mamy do czynienia z sytuacjami, w których taka osoba nie ma nieadekwatnego obrazu, czyli ma poczucie, że powinna być zdecydowanie bardziej doceniana, szanowana, adorowana. Mamy poczucie, że jesteśmy znacznie lepsi niż nasza pozycja życiowa, ale tego nie dostajemy. W związku z czym ta nieustanna potrzeba bycia wyższym, lepszym czasem po prostu może owocować dokładnie odwrotnym obrazem, czyli bardzo silnym szukaniem atencji, docenienia, komplementów, podziwu, zachwytu nami. Potrzebujemy tego bardzo mocno, ale w gruncie rzeczy wycofujemy się, ponieważ czujemy, że nie dostaniemy tego, na co zasługujemy. I tutaj robi się kolejny problem, kolejna historia, która najczęściej bywa spotykana w czasie pracy z takimi osobami. Podsumowując, pierwszy istotny rys jest związany z niskim poziomem empatii, drugi jest związany z nieadekwatnym obrazem siebie w stosunku do rzeczywistości. Właśnie w tym takim poczuciu, że jesteśmy zdecydowanie lepsi niż rzeczywistość nam to sugeruje albo jesteśmy po prostu najzwyczajniej w tym świecie lepsi od innych.

A czym narcyzm różni się od megalomanii albo od egocentryzmu?

- To są terminy pochodzące trochę z innego obszaru. Egocentryzm można też definiować bardzo różnie - jak narcyzm, który też bywa bardzo, bardzo, bardzo różnie definiowany i sam obraz kliniczny też jest niejednoznaczny. Egocentryzm jest taką skłonnością, tendencją do ukierunkowania całej energii poznawczej, myśli na siebie. Jakby koncentrowanie, odnoszenie wszystkiego, co nas otacza, reakcji innych ludzi, relacji z innymi ludźmi - do samego siebie. Egocentryzm w tym wypadku mógłby być traktowany jako pewien wymiar narcyzmu. Z drugiej strony pamiętajmy o tym, że jest to pewnego rodzaju skłonność, którą możemy mieć w mniejszym lub większym nasileniu. Może oczywiście być też egocentryzm patologiczny, który pod pewnymi względami jest nierozróżnialny od narcyzmu. Megalomania z kolei, nie chciałbym tutaj szczególnie się w to zagłębiać. Jeżeli chcielibyśmy to rozpatrywać w sensie klinicznym, to już musielibyśmy mówić raczej o sferze bardziej psychotycznej, czyli wchodzilibyśmy w historię urojeniowe, a jest to zupełnie inna kategoria. Najczęściej bywa stosowana jako termin potoczny, który w dużej mierze w psychologii obecnie nie ma zastosowania.

Autor:

Wioletta Gawlik-Janusz

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Czego nie wiemy o narcyzach?

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

W Małopolsce nie będzie wiosennej akcji szczepienia lisów przeciw wściekliźnie

Będzie kontrola służb konserwatorskich w Domu Gotyckim w Nowym Sączu

Bukowno po otwarciu nowego wiaduktu. Mieszkańcy zadowoleni, ale nie wszyscy

Lena Kichler i jej 100 dzieci - Ewa Szkurłat

Współwłaściciel sklepów zoologicznych usłyszał prawomocny wyrok. Trafi do więzienia

Kali Uchis - Sincerely

Konsulat rosyjski w Krakowie przestanie działać w odpowiedzi na podpalenie w Warszawie. Jest reakcja Rosji

Porady ws. odszkodowań dla mieszkańców powiatu chrzanowskiego

Ryszard Śmiałek: Niektóre mieszkania komunalne są warte po kilka milionów. Za to można kupić kilka innych

Czy będzie większa ochrona ekologiczna krakowskich Klinów?

Tarnowska kamienica wstydu przestanie choć trochę straszyć wyglądem?

Mija rok urzędowania w Bochni burmistrz Magdaleny Łacnej

Agnieszka Grochowicz

Czego nie wiemy o narcyzach?

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

W Małopolsce nie będzie wiosennej akcji szczepienia lisów przeciw wściekliźnie

Będzie kontrola służb konserwatorskich w Domu Gotyckim w Nowym Sączu

Bukowno po otwarciu nowego wiaduktu. Mieszkańcy zadowoleni, ale nie wszyscy

Lena Kichler i jej 100 dzieci - Ewa Szkurłat

Współwłaściciel sklepów zoologicznych usłyszał prawomocny wyrok. Trafi do więzienia

Kali Uchis - Sincerely

Konsulat rosyjski w Krakowie przestanie działać w odpowiedzi na podpalenie w Warszawie. Jest reakcja Rosji

Porady ws. odszkodowań dla mieszkańców powiatu chrzanowskiego

Ryszard Śmiałek: Niektóre mieszkania komunalne są warte po kilka milionów. Za to można kupić kilka innych

Czy będzie większa ochrona ekologiczna krakowskich Klinów?

Tarnowska kamienica wstydu przestanie choć trochę straszyć wyglądem?

Mija rok urzędowania w Bochni burmistrz Magdaleny Łacnej

Agnieszka Grochowicz

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię