Papież Leon XIV/ Fot. Vatican Media
- Nowy papież – kontynuacja Franciszka, ale bez rewolucji
Leon XIV w warstwie deklaratywnej nawiązuje do stylu papieża Franciszka – mówi o jedności, pokoju i dialogu. Adam Szostkiewicz wskazuje, że to raczej ciągłość niż radykalna zmiana, choć różne środowiska w Kościele mogą odbierać go inaczej.
- Konserwatyzm w doktrynie, otwartość w retoryce
Nowy papież deklaruje tradycyjne stanowiska w kwestiach światopoglądowych (aborcja, małżeństwo), ale nie odbiega od nauczania poprzedników. Reformy, takie jak diakonat kobiet, pozostają zamrożone – mimo wcześniejszych zapowiedzi i debat.
- Dyplomacja watykańska – papież wraca do polityki
Spotkania z prezydentem Zełenskim i wiceprezydentem USA pokazują, że Leon XIV buduje relacje polityczne, mimo wcześniejszych napięć.
- Wpływ na polski Kościół? Raczej ograniczony
Szostkiewicz uważa, że wybór Leona XIV nie wzmacnia jednoznacznie konserwatywnego skrzydła w Polsce.
- Kierunek pierwszej podróży papieskiej – Peru
To potwierdza jego zainteresowanie Kościołem lokalnym i społecznymi peryferiami, bardziej niż geopolityką.
Posłuchaj rozmowy Bartłomieja Ziai z Adamem Szostkiewiczem.
Leon XIV – pontyfikat kontynuacji czy nowego otwarcia?
Adam Szostkiewicz w rozmowie z Radiem Kraków podkreśla, że na ocenę działań nowego papieża Leona XIV jest jeszcze za wcześnie – trwa „miesiąc miodowy” pontyfikatu. W warstwie deklaratywnej widać jednak wyraźne nawiązania do papieża Franciszka, zwłaszcza jeśli chodzi o język jedności, pokoju i dialogu. Zdaniem Szostkiewicza to kontynuacja bardziej niż rewolucja, choć zauważa, że nie wszyscy w Kościele cieszyli się z wyboru Franciszka, a zatem Leon XIV może być odbierany inaczej przez różne środowiska.
Konserwatyzm z twarzą dialogu
Nowy papież, choć odnosi się do Franciszka, jest bardziej konserwatywny światopoglądowo – mówi o zakazie aborcji czy definicji małżeństwa jako związku mężczyzny i kobiety. Szostkiewicz jednak studzi nadzieje: pod względem doktryny nic się nie zmienia – zarówno Leon XIV, jak i Franciszek pozostają wierni nauczaniu Kościoła, mimo różnic w stylu i otwartości na rozmowę. Prawdziwe reformy, jak np. diakonat kobiet, pozostają nadal poza zasięgiem – mimo wcześniejszych zapowiedzi i dyskusji.
Nie jestem optymistyczny w tym względzie. Jeśli ktoś widzi jakieś pole na wielkie zmiany, to ja nie. Drobna rzecz - nie mówię o święceniach kapłańskich dla kobiet, ale o diakonacie dla kobiet, tu jest opór. Owszem, były dyskusje, ale na nich się skończyło. Sam Franciszek w końcu uznał, że sprawa na razie jest nieaktualna. Mamy więc piękne słowa, piękne deklaracje. Oceniamy jednak po czynach
- mówi redaktor Szostkiewicz.
Watykan jako gracz polityczny – możliwy powrót do aktywnej dyplomacji
Istotnym nowym akcentem pontyfikatu Leona XIV może być większa gotowość do aktywnego uczestnictwa w polityce międzynarodowej – również jako mediator. Papież zadeklarował chęć udostępnienia Watykanu jako miejsca negocjacji w sprawie Ukrainy. Szostkiewicz przypomina, że nowy papież już spotkał się z prezydentem Zełenskim oraz wiceprezydentem USA J.D. Vancem, z którym wcześniej toczył publiczne spory. Te kontakty pokazują, że dyplomacja watykańska nadal może odgrywać istotną rolę, szczególnie w kontekście wojny i migracji.
Watykan może odgrywać ważną rolę i już odgrywa. Co się stało zaraz po inauguracji? Prywatne spotkanie papieża z prezydentem Zeleńskim, także w towarzystwie jego żony. Było, o czym dzisiaj media doniosły, spotkanie z J.D. Vancem. Z wiceprezydentem, z którym niedawno papież starł się w mediach społecznościowych (jeszcze jako kardynał Prevost) na tematy teologiczno-moralne. To wszystko poszło w niepamięć, bo taka jest polityka
- uważa Adam Szostkiewicz.
Wybór papieża a sytuacja w Polsce – „Franciszkańska” na dalszym planie
Czy wybór Leona XIV będzie miał wpływ na sytuację w polskim Kościele, zwłaszcza w kontekście następcy arycbiskupa Jędraszewskiego? Szostkiewicz uważa, że niekoniecznie oznacza to wzmocnienie konserwatywnego skrzydła, a biskup Sławomir Oder nie jest jedynym kandydatem. Watykan – jego zdaniem – obecnie nie traktuje Krakowa jako priorytetu, a sama procedura wyboru metropolity powinna się odbyć bez presji medialnej i z udziałem czynników świeckich, jak przewiduje prawo kanoniczne.
Szostkiewicz przewiduje, że pierwsza podróż zagraniczna papieża Leona XIV może prowadzić do Peru – kraju, z którym papież był związany duszpastersko. Symboliczny wybór takiego kierunku potwierdzałby jego zainteresowanie Kościołem „peryferii” i doświadczeniem duszpasterskim, a nie polityczną demonstracją.