Kolejka na Kasprowy Wierch. / fot: Barbara Hadowska/Kronos Media
Tempo było rekordowe
Powstała bez użycia ciężkiego, specjalistycznego sprzętu w rekordowo szybkim tempie - niewiele ponad 7 miesięcy, ściśle 227 dni. W szczytowym momencie pracowało przy niej około tysiąca budowniczych. Prace zakończyły się 29 lutego 1936 roku, a pierwsi turyści dotarli kolejką na szczyt dwa tygodnie później, 15 marca.
Prace przy wznoszeniu kolei linowej na Kasprowy Wierch rozpoczęły się w sierpniu 1935 roku. Odcinek dolny z Kuźnic do Myślenickich Turni nie przysporzył większych trudności, natomiast poważne problemy wystąpiły przy budowie drugiego odcinka z uwagi na bardzo trudny, wysokogórski teren. Do wwożenia materiałów na szczyt zbudowano drewnianą kolejkę techniczną. Ludzie pracowali na dwie i trzy zmiany. Także w mrozie.
- Tworzenie połączenia linowego Zakopane-Kasprowy Wierch było jednocześnie wyczynem inżynierskim i przedsięwzięciem eksperymentalnym, między innymi jeżeli chodzi o przygotowanie podłoża skalnego. W tym czasie nie mieliśmy takich maszyn, w ogóle nie było maszyn. Właściwie 80 czy 90% całej pracy to była robota ręczna. O ile jeszcze gdzieś na 900 metrów przed Kasprowym jeszcze można było dojechać końmi, to niestety resztę trzeba było nieść na plecach. W pewnym momencie rozwiązano tę sprawę poprzez sprowadzenie koników huculskich - mówił w 2006 roku ówczesny dyrektor Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, Janusz Sankowski.
Otwarcie z wielką pompą
Kolejkę zaprojektował architekt Aleksander Kodelski, który w 1935 roku objął funkcję prezesa i dyrektora technicznego spółki zajmującej się budową obiektu. Jego żona Anna była autorką budynków stacji. Wagoniki wybudowała stocznia w Gdańsku, natomiast liny - fabryka w Sosnowcu.
W 2006 roku profesor Maria Kodelska, córka małżeństwa architektów, wspominała na antenie Programu Pierwszego Polskiego Radia, że otwarcie kolei było bardzo uroczyste.
- Wjeżdżałam z całą rodziną i wjeżdżał pan minister Bobkowski wówczas i całe grono pracowników kolejki. To była wielka uroczystość, ksiądz poświęcił. Wjeżdżaliśmy z pompą, konduktorzy byli w pięknych strojach projektowanych przez moją matkę. To były takie kurtki granatowe, sukna, białe podkolanówki, półbuty na grubej bardzo zelówce i czapki kolejarskie. Tak wyglądali - dodawała.
Gruntowny remont w 2007 roku
W 2007 roku kolej przeszła gruntowny remont. Ówczesny prezes Polskich Kolei Linowych Andrzej Laszczyk tłumaczył słuchaczom Polskiego Radia, że działającą 71 lat starą maszynerię zastąpiła nowa - bardzo nowoczesna. Modernizację przeszła także konstrukcja.
- Wykonane zostały fundamenty pod podpory. Są to fundamenty specjalnej konstrukcji zawieszone przy fundamentach starych. Musimy zdemontować to, co jest stare. Będzie to w części szło na złom. Tego jest ponad 350 ton konstrukcji stalowych - mówił.
Andrzej Laszczyk dodawał, że czekająca wówczas jeszcze ekipę wymiana liny nośnej to skomplikowana operacja.
- W sumie na każdym toku będą, w odróżnieniu od obecnej technologii, dwie liny nośne. Te liny nośne będą ciągnięte po starych podporach, żeby nie uszkodzić terenu. Będzie to wszystko robione w powietrzu. Dopiero z tych podpór będą te liny przekładane na nowe siedziska, czyli na te łoża, które są na podporach - opowiadał.
Wagoniki stały się wygodniejsze
Zmieniły się także wagony, które teraz wiszą nie na jednej, lecz na dwóch linach. Na szczyt docierają w około 20 minut. Wcześniej uruchamiało je dwóch maszynistów, teraz ruchem steruje komputer.
Ówczesny dyrektor do spraw technicznych Polskich Kolei Linowych Paweł Murzyn przekazał, że wagony zabierają dwa razy więcej osób niż stare. Są też wygodniejsze dla podróżujących.
- Nowe wagoniki zostały zaprojektowane w ten sposób, aby spełnić wymóg 360 osób na godzinę zdolności przewozowej. Dzięki temu, że nie jest to kolej, która może dużo wozić, to może wozić wygodniej. Wagoniki są 60-osobowe. Miejsca dla jednej osoby jest znacznie więcej przeznaczone niż obecnie, niż standardy przewidują - mówił.
Oficjalne otwarcie kolei na Kasprowy Wierch po jej przebudowie odbyło się w styczniu 2008 roku. Operatorem kolejki są Polskie Koleje Linowe S.A. Kolej linowa na Kasprowy Wierch cieszyła się i cieszy ogromną popularnością wśród turystów. Przewozi rocznie około 1 miliona osób.