Kopalnia Wiedzy o Cynku: niezwykłe muzeum w Bukownie. Zwiedzicie je bezpłatnie

Natalia Feluś
Dzisiaj 10:33 ( Edytowany Dzisiaj 12:10 )

Przenosimy się w rejony Olkusza, do Bukowna. Tam znajduje się nietuzinkowe muzeum - Kopalnia Wiedzy o Cynku. Nowoczesne miejsce, jednak nie tylko z interaktywnymi ekspozycjami, ale przede wszystkim ze starymi, zabytkowymi eksponatami prezentujące historię górnictwa ziemi olkuskiej. Po wystawie oprowadzają przewodnicy, z których niejeden sam pracował pod ziemią. Zwiedzanie jest bezpłatne, wystarczy tylko wcześniej umówić się na konkretny termin. My uchylamy rąbka tajemnicy, co można zobaczyć w samym muzeum i czego się dowiedzieć, ale też pytamy o współczesną sytuację skutków pogórniczych, z którymi zmagają się mieszkańcy regionu. Plan ruchu likwidacji ostatniej działającej tu kopalni kończy się wraz z ostatnim dniem tego roku, jednak sama działalność Zakładów Górniczo-Hutniczych "Bolesław" w Bukownie - jeszcze nie. Po wystawie Natalię Feluś oprowadzają przewodnik Marek Piotrowski, były pracownik ZGH Bolesław i Tomasz Wójcik, hydrogeolog i rzecznik prasowy ZGH Bolesław:

Fot. Natalia Feluś

Posłuchaj rozmowy

Wizyta w pierwszej sali ekspozycji od razu przenosi zwiedzających do świata dawnej kopalni. Ciemność, odbicia w lustrzanych ścianach, naturalistyczna scenografia i autentyczne górnicze narzędzia tworzą atmosferę, która pozwala poczuć klimat pracy pod ziemią. Jednym z najciekawszych eksponatów jest stara wiertarka pneumatyczna używana w olkuskich kopalniach kilkadziesiąt lat temu. Na ogromnym ekranie wyświetlany jest film „Żywioły” – opowieść o sile natury, z którą górnicy musieli żyć, współpracować i walczyć.

Skarby ziemi olkusko-bolesławskiej

Jak tłumaczą pracownicy muzeum, to właśnie tutaj przez stulecia wydobywano rudy ołowiu i cynku - podstawę tutejszego bogactwa. Choć zawartość srebra w rudzie była niewielka, już dawniej potrafiono je odzyskiwać. Dzięki temu Olkusz zasłużył na miano „srebrnego miasta”.

Zwiedzający mogą zobaczyć próbki skał - jasne, kremowe fragmenty to ruda cynku, ciemne to ruda ołowiu. W XIX wieku zaczęto również wytapiać cynk metaliczny, co dało impuls do dynamicznego rozwoju górnictwa i hutnictwa w regionie.

Muzeum, które ocala pamięć

W kolejnych częściach ekspozycji można nie tylko oglądać minerały i dawne narzędzia, ale też dotknąć eksponatów, dzięki czemu łatwiej zrozumieć codzienność pracy górników.

To miejsce powstało po to, by tradycja nie zniknęła, a wiedza nie została zapomniana

- podkreślają przewodnicy.

Jednym z najbardziej efektownych elementów wystawy jest „tunel czasu”, w którym przedstawiono historię powstawania złóż - od 600 milionów lat wstecz aż do współczesności. Zwiedzający przechodzą obok makiety wejścia do szybu, miejsca pracy sygnalisty i oryginalnego wozu do transportu rudy znalezionego w latach 70. w Kopalni Bolesław.

Górnicza orkiestra i park maszyn

Muzeum przypomina również o długoletniej tradycji orkiestry górniczej ZGH „Bolesław”. Jej początki sięgają 1867 roku - to wtedy górnicy sami sfinansowali zakup instrumentów i zatrudnienie nauczyciela.

Na zewnątrz czeka park maszyn - cztery rodzaje ładowarek, od modeli zasilanych sprężonym powietrzem z lat 50., po nowoczesne urządzenia z XXI wieku. Ekspozycję uzupełniają wóz kotwiąco-wiercący i wóz odstawczy, które pozwalają zrozumieć skalę pracy pod ziemią oraz wymagające warunki, w jakich poruszali się operatorzy.

Koniec wydobycia i nowe zagrożenia

Ostatnia czynna kopalnia w regionie zakończyła działalność w 2020 roku - w Wigilię wyjechała ostatnia tona rudy. Rok później wygaszono pompy i zasypano szyby. Zgodnie z przewidywaniami specjalistów, wyłączenie systemów odwadniających doprowadziło do zalania wyrobisk i uruchomiło procesy geologiczne, których skutki odczuwają dziś mieszkańcy.

Na terenie pojawiły się dziesiątki, a nawet setki zapadlisk. Część z nich zlikwidowano, część znajduje się już pod podniesionym poziomem wód podziemnych. Zakłady zapewniają, że mimo zakończenia planu ruchu będą nadal usuwać szkody, monitorować środowisko wodne i przyrodnicze oraz reagować na nowe zagrożenia.

Fot. Natalia Feluś

1 / 17

Źródło: Opracowanie własne

Autor:

Natalia Feluś

Opracowanie:

Jowita Gałka-Kucharska

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Zobacz także

                
        Podziemny Olkusz zachwyca! 

                calendar_today
                Piątek, 2025.08.01            

            share
        
            search
        
        News Radia Kraków

        Wyrwa w ziemi w Bolesławiu. Nie wiadomo, czy to zapadlisko górnicze

                calendar_today
                Piątek, 2025.09.05            

                                                                                                                Natalia                                        Feluś
                                                                    
            share
        
            search
        
        Leśne fontanny w powiecie olkuskim - urokliwe, ale prawdopodobnie bardzo niebezpieczne

                calendar_today
                Piątek, 2024.10.25            

                                                                                                                Bartłomiej                                        Ziaja
                                                                    
            share
        
            search

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Kopalnia Wiedzy o Cynku: niezwykłe muzeum w Bukownie. Zwiedzicie je bezpłatnie

Skarby ziemi olkusko-bolesławskiej

Muzeum, które ocala pamięć

Górnicza orkiestra i park maszyn

Koniec wydobycia i nowe zagrożenia

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Zobacz także

Podziemny Olkusz zachwyca!

Wyrwa w ziemi w Bolesławiu. Nie wiadomo, czy to zapadlisko górnicze

Leśne fontanny w powiecie olkuskim - urokliwe, ale prawdopodobnie bardzo niebezpieczne

Najnowsze

Zamieszanie wokół mandatu radnego Kocurka. Wojewoda odsyła sprawę do ponownego rozpatrzenia

Awaria za awarią w Krakowie. Sprawdź, gdzie są problemy

Szokujący finał sprawy DPS w Jordanowie. Zakonnice skazane za przemoc wobec niepełnosprawnych

Powalczą o "Złotą Rekawicę Wisły "

Świat bez "Tęczy" byłby bardzo szarobury

Uciekał po linie z balkonu. 31-latek odpowie za przywłaszczenie skutera elektrycznego

Niebezpieczny wypadek na dworcu PKP w Tarnowie. Kobieta wypadła na peron

Trendy z Sieci: Smartfon to wierny przyjaciel czy toksyczny nałóg? Dlaczego higiena cyfrowa to kluczowa kompetencja przyszłości

80 lat temu urodził się Marek Grechuta, piosenkarz, poeta i kompozytor

W piątek otwarcie trzeciego odcinka obwodnicy Oświęcimia