Urszula Wolak poleca: „Powidoki”

Kultura
Piątek, 2017.01.13 08:40 ( Edytowany Poniedziałek, 2021.05.31 00:46 )

„Powidoki” Andrzeja Wajdy są ostatnim filmem uznanego reżysera, który ukończył go na krótko przed śmiercią. Zamykają one dorobek autora „Ziemi obiecanej” w sposób oczywisty i przewidywalny. Reżyser sięgnął bowiem po bliski jego twórczości temat walki jednostki z komunistycznym systemem po II wojnie światowej. Dzieło Andrzeja Wajdy (choć nie rzuca nowego światła na osiągnięcia Mistrza w dziedzinie kinematografii i nie jest też jednym z jego najlepszych filmów) warto jednak zobaczyć ze względu na doniosłość twórcy nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Innymi słowy: nie oglądać ostatniego filmu Wajdy – to grzech.

Fot: materiały dystrybutora

Tytuł „Powidoków” sugerował, że opowieść o niedoli malarza Władysława Strzemińskiego – twórcy neoplastycyzmu w sztuce – zostania przedstawiona przez Wajdę w sposób wyjątkowy; plastyczny, a nawet więcej – zmysłowy. Wyróżnione powidoki są bowiem terminem z dziedziny historii sztuki opisanym przez Strzemińskiego w rozprawie o znamiennym tytule „Teoria widzenia”. To obrazy wewnętrzne powstające na siatkówce oka po chwili patrzenia na przedmiot odbijający światło.

Wajda, który studiował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych właśnie malarstwo, mógł przekuć teoretyczną koncepcję Strzemińskiego w formę swego filmu, ożywiając choćby jego styl. Uczynił tak choćby Mike Leigh w zjawiskowym „Panu Turnerze”, w którym świat przedstawiony dokładnie odbija paletę barw stosowaną przez tytułowego malarza. Wajda obrał jednak zupełnie inny kierunek, pozostając wierny tradycyjnemu – akademickiemu sposobowi opowiadania, który na dodatek przyozdobił dosadną metaforyką. To dość rozczarowujące, gdyż laureat Oscara za całokształt twórczości nieraz prezentował – choćby w „Brzezinie”, „Pannach z Wilka”, „Kronice wypadków miłosnych” czy „Tataraku” – swą malarską wrażliwość przejawiającą się w zachwycającym operowaniu światłem. Do mistrzostwa też opanował poetykę języka ezopowego w kinie, którą wyrażał w kunsztownych metaforach czy to w „Kanale”, czy w „Popiele i diamencie”.

Należy jednak oddać, że waga wywodu prowadzonego przez Wajdę w „Powidokach” – o uznanym malarzu zgładzonym przez komunistyczną władzę i wyrzuconym na śmietnisko historii – jest oczywiście nie do podważenia. Kurczowe jednak przywiązanie do tematu przesłoniło reżyserowi inne równie ważne konteksty związane z życiem Strzemińskiego, które z „Powidoków” zostały po prostu wymazane, jakby nigdy nie istniały. Próżno więc szukać w nim odwołań do kształtującej się w powojennej Polsce awangardy czy też burzliwego związku bohatera z rzeźbiarką Katarzyną Kobro. Wajda nie pochyla się również nad cielesnością artysty pozbawionego przecież ręki i nogi. Jego Strzemiński zdaje się nie mieć z tego powodu żadnych bolączek i żyje, jak każdy sprawny człowiek.

Te wszystkie braki sprawiają, że kreacja Bogusława Lindy staje się jedynie reprezentacją suchego wywodu o malarzu, który nigdy nie sprzedał się władzy. Wytchnienia brakuje też w ciężkawych kwestiach utkanych albo z komunistycznych manifestów (wypowiadanych przez dygnitarzy), albo przywodzących na myśl hasła z encyklopedii. Zgodnie z tą praktyką Strzemińskiego przedstawia nam muzealna przewodniczka, która oprowadzając szkolną wycieczkę, opowiada o osiągnięciach artysty w dziedzinie sztuki, żeby i widz dowiedział się, kim był bohater. Tyle, że dojrzały odbiorca nie przychodzi do kina na lekcję historii, a po przeżycie, którego „Powidoki” – mnie jednak nie dostarczyły.

(Urszula Wolak/ko)

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Urszula Wolak poleca: „Powidoki”

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Poważny wypadek w miejscowości Sutków w powiecie dąbrowskim. 5 osób w szpitalu

Wtorek ostatnim dniem przed świętami na zrobienie zakupów. W Wigilię sklepy nieczynne

Małopolski sejmik przyjął budżet województwa na 2026 r.

ZUS o zmianach od 2026 roku. Przeliczenie „czerwcowych” emerytur, wyższy zasiłek pogrzebowy i nowe zasady stażu pracy

Zima powoli wraca do Małopolski. We wtorek może spaść śnieg

Ewa Lipska, Anna Polony, Jerzy Trela i Ewa Kaim w świątecznych słuchowiskach Radia Kraków

Święta w miejscu, gdzie nikt się nie spieszy. „Od smażonej ryby już bardziej nie umrę”

Święta w Małopolsce będą białe? Jest na to duża szansa!

Nie żyje Chris Rea. Muzyk miał 74 lata

Referendum w sprawie odwołania burmistrz Bochni. Ruszyła zbiórka podpisów

Prokuratura zajęła się tragicznymi wydarzeniami na A4. Zginęły dwie osoby

Pijany kierowca uderzył w mur kościoła św. Krzyża w Krakowie. Sprawą zajmie się prokuratura

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Urszula Wolak poleca: „Powidoki”

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Poważny wypadek w miejscowości Sutków w powiecie dąbrowskim. 5 osób w szpitalu

Wtorek ostatnim dniem przed świętami na zrobienie zakupów. W Wigilię sklepy nieczynne

Małopolski sejmik przyjął budżet województwa na 2026 r.

ZUS o zmianach od 2026 roku. Przeliczenie „czerwcowych” emerytur, wyższy zasiłek pogrzebowy i nowe zasady stażu pracy

Zima powoli wraca do Małopolski. We wtorek może spaść śnieg

Ewa Lipska, Anna Polony, Jerzy Trela i Ewa Kaim w świątecznych słuchowiskach Radia Kraków

Święta w miejscu, gdzie nikt się nie spieszy. „Od smażonej ryby już bardziej nie umrę”

Święta w Małopolsce będą białe? Jest na to duża szansa!

Nie żyje Chris Rea. Muzyk miał 74 lata

Referendum w sprawie odwołania burmistrz Bochni. Ruszyła zbiórka podpisów

Prokuratura zajęła się tragicznymi wydarzeniami na A4. Zginęły dwie osoby

Pijany kierowca uderzył w mur kościoła św. Krzyża w Krakowie. Sprawą zajmie się prokuratura

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię