Za udział w spisku, którego celem miał być zamach na cara Aleksandra III Bronisław Piłsudski skazany został przez władze  carskie na karę śmierci, zamienioną później na 15 lat katorgi. Przebywając na zesłaniu na Sachalinie - wyspie na Oceanie Spokojnym zwanej Wyspą Katorżników - zainteresował się kulturą rdzennej ludności. Jako naukowiec samouk badał życie, język, obyczaje i tradycje ginących plemion - Ajnów, Niwchów i Oroków. Jego praca stała się później podstawą ważnych badań etnologicznych i językowych ludów Dalekiego Wschodu.


Bronsiław Piłsudski w Zakopanem, do którego „ściągnął” go młodszy brat Józef, przebywał  z przerwami w latach 1906-1914. Zaangażował się wówczas w prowadzenie badań nad folklorem Podtatrza. W tym celu powołał Sekcję Ludoznawczą przy Towarzystwie Tatrzańskim (1911 r.). Wniósł również wkład w rozwój Muzeum Tatrzańskiego im. Dra Tytusa Chałubińskiego. Juliusz Zborowski, wieloletni dyrektor Muzeum, widział w Bronisławie Piłsudskim pierwszego na Podhalu nowoczesnego etnografa, wybitnego muzealnika i pioniera badań etnograficznych prowadzonych na Podhalu i dla Podhala. Bronisław Piłsudski był także inicjatorem wydawania przez Muzeum Tatrzańskie „Rocznika Podhalańskiego” 
Dorobek naukowy Bronisława Piłsudskiego cenią naukowcy na całym świecie, organizowane były międzynarodowe sesje naukowe poświęcone jego dokonaniom.
Od 1998 roku wydawana jest edycja Dzieł zabranych Bronisława Piłsudskiego pod redakcją naukową profesora Alfreda F. Majewicza.
Na Sachalinie, w Rosji i na Hokkaido stanęły upamiętniające go pomniki, a w gmachu Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie wisi poświęcona mu tablica. Ma symboliczną mogiłę na Starym Cmentarzu w Zakopanem (jego grób znajduje się na cmentarzu Montmorency pod Paryżem).


Mimo wielkich zasług dla światowej nauki Bronisław Piłsudski znany jest niewielkiemu gronu specjalistów i pasjonatów. W Polsce nazwisko Piłsudski kojarzy się wyłącznie z jego młodszym bratem Józefem, pierwszym Marszałkiem Polski.


Wystawa  w Muzeum Tatrzańskim podzielona jest na  trzy bloki tematyczne:
- Kolekcja etnograficzna Bronisława Piłsudskiego w Muzeum Tatrzańskim
- Wśród Ajnów
- Zakopiańskie lata Bronisława Piłsudskiego (1906-1914)

Hitem ekspozycji  będzie pierwszy publiczny pokaz,  po ponad 100 latach,  "Króla Ajnów"  portretu Bronisława Piłsudskiego namalowanego w Zakopanem w 1912 roku  przez litewskiego malarza Adomasa Varnasa, który został odnaleziony w ubiegłym roku przez Muzeum Józefa  Piłsudskiego w Sulejówku i wypożyczony na zakopiańską wystawę.  

Na ekspozycji prezentowane są fotografie, dokumenty rękopiśmienne, nagrania, materiał filmowy – w tym dokumenty do tej pory nie publikowane, także strój ajnuski i fotografia zaginionego portretu etnografa, autorstwa Witkacego. 

„Bronisław Piłsudski (1866 – 1918) – Niezwykły brat Marszałka” 11 czerwca – 13 listopada 2016 roku  Galeria Sztuki XX wieku, willa Oksza  filia Muzeum Tatrzańskiego
Zakopane, ul. Zamoyskiego 25.

Wernisaż wystawy 11 czerwca g.18 . 

 

Jdruzynska/mat.pras