80 lat temu w Lozannie zmarł Karol Szymanowski

Kultura
Wtorek, 2017.03.28 13:20 ( Edytowany Poniedziałek, 2021.05.31 00:48 )

Pod Tatrami, w małej góralskiej chałupie, znalazłem swoje miejsce na ziemi – mówił Karol Szymanowski, jeden z najwybitniejszych polskich kompozytorów o zakopiańskiej willi „Atma”. W środę 29 marca przypada 80. rocznica śmierci artysty.

Willa Atma, fot. Marek Mędela

80. rocznica śmierci Karola Szymanowskiego

T.Majka-Pacanek i Bogdan Tosza Fot. M.Koch-Butryn

Fot.M.Koch-Butryn

1 / 3

Fot. M.Koch-Butryn

PAP/wm/kp

Zdaniem prezes Towarzystwa Muzycznego im. Karola Szymanowskiego dr Joanny Domańskiej, w świecie muzycznym dzieła kompozytora przeżywają nieprawdopodobny renesans.

„Repertuar naszego kompozytora podejmują najsłynniejsze orkiestry i opery na świecie. Mamy kolejne wspaniałe wystawienia +Króla Rogera+ na deskach opery w Londynie, w Paryżu, a także w Ameryce Południowej i Północnej. To naprawdę triumfalny pochód twórczości Szymanowskiego” – powiedziała Domańska.

W latach 20. ub. wieku Szymanowski miał w Zakopanem pierwszą styczność z folklorem góralskim, który do tego stopnia go zafascynował, że zaczął się nim inspirować. Właśnie pod wpływem góralskiej muzyki stworzył słynny balet „Harnasie”.

Francuski krytyk muzyczny Emile Vuillermoz, po paryskiej premierze „Harnasiów” w 1936 r. napisał o Szymanowskim, że w „najwyższym stopniu reprezentuje ducha rodzimej rasy i może być uważany za autoryzowanego rzecznika swojej ojczyzny”.

Kompozytor urodził się 3 października 1882 r. w Tymoszówce na Ukrainie, w rodzinie o tradycjach szlacheckich. Tam spędził szczęśliwe lata dzieciństwa i młodości. „W postaci Karola Szymanowskiego jak w soczewce skupia się los Polaków mieszkających na kresach Rzeczpospolitej” – podkreśliła dr Domańska.

W czasie, gdy Polska nie istniała na mapie Europy, dwór Szymanowskich był nie tylko oazą wysokiej kultury, ale przede wszystkim oazą polskości w otaczającym go żywiole rosyjskim, ukraińskim i żydowskim. Patriotyzm był najważniejszą rzeczą wpajaną Karolowi i jego czworgu rodzeństwa przez ojca Stanisława Szymanowskiego, który tak pisał w 1903 r. w liście do syna: „Nawet gdyby który z Twoich poglądów był diametralnie przeciwny mojemu, potrafiłbym to znieść bez wielkiej przykrości, że mógłbyś zatem ze mną zupełnie swobodnie o wszystkim dyskutować. Najboleśniejszym dla mnie byłoby, gdybym spostrzegł w Tobie brak miłości do kraju…”

Od najmłodszych lat Szymanowski grał na fortepianie. Studia muzyczne podjął w Warszawie. Jako kompozytor szybko zyskał sławę w Europie. Kilkakrotnie odwiedził też Stany Zjednoczone, gdzie również odniósł muzyczny sukces. Skomponował kilkadziesiąt dzieł solowych, kameralnych, symfonicznych i wokalno-instrumentalnych. Jego muzyka na stałe weszła do światowego repertuaru.

Szymanowski już od wczesnej młodości przyjeżdżał do Zakopanego, ale dopiero pod koniec życia, w 1930 r., chory na gruźlicę, osiadł tu na stałe w willi "Atma". W zakopiańskim domu Szymanowski skomponował swoje ostatnie utwory, m.in. „Pieśni kurpiowskie”, „Litanię do Marii Panny”, „IV Symfonię koncertującą, II koncert na skrzypce i orkiestrę, dwa mazurki na fortepian. Pod Giewontem pracował także nad baletem „Harnasie”. W swojej twórczości kompozytor chętnie czerpał też z folkloru kurpiowskiego.

Szymanowski zmarł 29 marca 1937 r. w sanatorium w Lozannie. Jest pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce w Krakowie.

W 1967 r. pisarz i krytyk muzyczny Jerzy Waldorff, powołał komitet społeczny, który przeprowadził zbiórkę funduszy na wykupienie willi „Atma” od prywatnej właścicielki. Obecnie znajduje się tu muzeum biograficzne Karola Szymanowskiego, które jest oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie.

Z okazji 80. rocznicy śmierci kompozytora, we wtorek wieczorem w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbędzie się monograficzny koncert kameralny "U źródeł stylu narodowego muzyki polskiej XX wieku". Para prezydencka, wraz z zaproszonymi gośćmi, będzie miała okazję wysłuchać m.in. Tańca z baletu „Harnasie” w transkrypcji na skrzypce i fortepian.

O popularyzację osoby i twórczości Karola Szymanowskiego dba towarzystwo muzycznego jego imienia, które w tym roku świętuje 40-lecie istnienia.

W dniu 80. rocznicy śmierci Karola Szymanowskiego – patrona Filharmonii Krakowskiej od 1962 roku, złożono wiązankę na jego grobie, w krypcie bazyliki OO. Paulinów na Skałce.

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

80 lat temu w Lozannie zmarł Karol Szymanowski

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Filmowe „otulenie” na święta. Nieoczywiste rekomendacje filmowe

Kolejne zapadlisko w Bolesławiu. Strażacy zabezpieczyli teren

Po raz 33. w Krakowie na Franciszkańskiej otwarto żywą szopkę

W Tarnowie już po raz 22. można oglądać żywą szopkę

Tajne archiwa krakowskiej kurii zostaną otwarte. Deklaracja kardynała Rysia

Niezwykła góralska pasterska w Beskidzie Wyspowym

Kard. Grzegorz Ryś: Kościół jest dla wszystkich, ale nie ma akceptacji dla niektórych postaw

Bożonarodzeniowy poranek w Zakopanem

Trza być w kiyrpcak we Wiliom. Z wizytą u górali podhalańskich w Poroninie

Mroźne Boże Narodzenie w Małopolsce – słońce, ale poniżej zera

Najwyżej położona Pasterka w Polsce na Wiktorówkach

Jedna z krakowskich tradycji przerwana. Kwiaciarki nie złożyły życzeń Adasiowi

Co im wyszeptał las?

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

80 lat temu w Lozannie zmarł Karol Szymanowski

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Filmowe „otulenie” na święta. Nieoczywiste rekomendacje filmowe

Kolejne zapadlisko w Bolesławiu. Strażacy zabezpieczyli teren

Po raz 33. w Krakowie na Franciszkańskiej otwarto żywą szopkę

W Tarnowie już po raz 22. można oglądać żywą szopkę

Tajne archiwa krakowskiej kurii zostaną otwarte. Deklaracja kardynała Rysia

Niezwykła góralska pasterska w Beskidzie Wyspowym

Kard. Grzegorz Ryś: Kościół jest dla wszystkich, ale nie ma akceptacji dla niektórych postaw

Bożonarodzeniowy poranek w Zakopanem

Trza być w kiyrpcak we Wiliom. Z wizytą u górali podhalańskich w Poroninie

Mroźne Boże Narodzenie w Małopolsce – słońce, ale poniżej zera

Najwyżej położona Pasterka w Polsce na Wiktorówkach

Jedna z krakowskich tradycji przerwana. Kwiaciarki nie złożyły życzeń Adasiowi

Co im wyszeptał las?

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię