Ostatnie w tym roku posiedzenie radiowego jury było zarazem naszym dorocznym podsumowaniem w dziedzinie sztuk wizualnych i teatru. Postanowiliśmy przyznać dwie dodatkowe Marki RK za 2025 rok: dla wystawy "Vlach" Bogusława Bachorczyka w Shefter Gallery oraz dla "Lwowianek" w Muzeum Narodowym w Krakowie.
To nasza radiowa tradycja: ostatnie, grudniowe spotkanie jury Marki Radia Kraków jest naszym kulturalnym "rachunkiem sumienia". Rozmawiamy o wydarzeniach najważniejszych i najbardziej udanych (jeszcze raz wielkie brawa dla wystawy abakanów w Zamku Królewskim na Wawelu czy spektaklu "Piramida zwierząt" w NST), ale też wracamy do tych, które Marki Radia Kraków w mijającym roku nie otrzymały.
Czy to dlatego, że "przegrały" w naszym głosowaniu, czy może trwały zbyt krótko, byśmy wszyscy mogli je zobaczyć. Zdarza się również, że kilka miesięcy po finisażu wciąż do nas wracają, jako istotne punkty odniesienia. Wśród tych wydarzeń był m.in tegoroczny KRAKERS i znakomita wystawa Franciszka Starowieyskiego w Pałacu Sztuki, były wystawy w ramach projektu "(NIE)CODZIENNA.). Sztuka i kontekst" , realizowanego w Instytucie Malarstwa i Edukacji Artystycznej Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, m.in w Ogrodzie Botanicznym, w witrynie sklepu Witaminka na Szpitalnej, czy w holu RK. Doceniliśmy wystawy sztuki współczesnej w Muzeum Manggha.
Teatr, który łączy ludzi
O "Lwowianki" w MNK upomnieli się wszyscy jurorzy:
To ekspozycja, która w oryginalny sposób mówi o sztuce naszej części Europy, pokazując prace nieoczywiste, ze wskazaniem na sztukę tworzoną przez kobiety. To z pewnością jedna z najciekawszych krakowskich ekspozycji mijającego roku. I oglądać ją można jeszcze do 1 marca.
Nasza najważniejsza, doroczna nagroda Supermarki Radia Kraków trafi tym razem do Teatru Nowego Proxima. W 2025 roku nagrodziliśmy scenę za spektakl "Święty Rysiek ze Śląska" w reżyserii Piotra Siekluckiego. Ale wyrazistość, odmienność i "własny głos" Nowego słyszymy i obserwujemy od lat.
"Uważam, że teatr powinien przekraczać granice" - mówił jesienią tego roku dyrektor i założyciel Teatru Nowego, Piotr Sieklucki. I tej artystycznej odwagi trudno odmówić artystom Nowego. Ale nie tylko odwaga, spektakle odważne obyczajowo czy artystycznie, skłoniły nas do przyznania nagrody. Jeszcze ważniejszy okazał się konsekwentnie budowany repertuar, atrakcyjna, czasem rozrywkowa forma dla poważnych tematów oraz przede wszystkim środowisko, które od wielu lat otacza wsparciem scenę przy Krakowskiej. Tu bez obaw przychodzą osoby ze środowiska LGBT+, tutaj dobrze czują się seniorzy, tutaj ramię w ramię występują aktorzy innych, dużo większych teatrów: Starego, Słowackiego czy Ludowego. Teatr Nowy Proxima łączy ludzi.
Teatr Nowy w Krakowie założony został w 2006 roku przez Piotra Siekluckiego i Łukasza Błażejewskiego oraz grupę młodych artystów i absolwentów krakowskich uczelni (Dominika Nowaka, Tomasza Kireńczuka, Danę Bień oraz Marka Kutnika). Swoją pierwszą siedzibę przy ul. Gazowej 21 uzyskał dzięki mecenasowi sztuki Januszowi Marchwińskiemu. W roku 2016 Teatr przeniósł się do nowej siedziby przy ulicy Krakowskiej, pozyskując mecenasa strategicznego, Janusza Kadelę, prezesa przedsiębiorstwa inwestycyjnego Proxima-Service. W roku 2025 Teatr Nowy Proxima przy ulicy Krakowskiej 13 otworzył Pałac Nieśmiertelności - warsztatowe miejsce nauki, sztuki, medycyny i nowych technologii. Projekty wnętrz przygotował Art Director Nowego Łukasz Błażejewski. W świątecznym wydaniu magazynu "O teatrze bez przerwy", w czwartek o 16.00, z Błażejewskim na antenie Radia Kraków Kultura rozmawiać będzie Justyna Nowicka.
W tym roku jury Supermarki nie było jednomyślne, Teatr Nowy Proxima zwyciężył przewagą głosów.
Magdalena Szumiec, Dziennik Literacki:
Od wielu lat obserwuję Teatr Nowy Proxima i widzę, jak się zmienia, jak walczy o swój styl. W ciągu kilku lat udało mu się wypracować bardzo wyrazisty styl. Myślę, że nie ma w Krakowie drugiej takiej sceny, którą rozpoznałabym z zamkniętymi oczami, po zobaczeniu pięciu pierwszych minut przedstawienia. Myślę, że Piotr Sieklucki ze swoimi aktorami, z całym zespołem, bardzo ciężko na to pracował. Dzięki temu mamy szansę oglądać tam przedstawienia, które z jednej strony mogą się wydawać lżejsze, rozrywkowe, ale nawet w tych lżejszych spektaklach widać, że one są "o czymś", i, że zdecydowanie o coś więcej w nich chodzi, poza tylko rozrywką. Ale to nie są tylko spektakle rozrywkowe. Nagrodziliśmy już w tym roku przedstawienie "Święty Rysiek ze Śląska" i to było, nie zawaham się powiedzieć, jedno z lepszych przedstawień, jakie ostatnio widziałam w Krakowie. "Kora" w reżyserii i z tekstem Katarzyny Chlebny pokazywana jest w całej Polsce, niebawem będzie przeniesiona do Teatru Telewizji. To z pewnością potwierdzenie ogólnopolskiej rangi teatru.
Łukasz Gazur, Spotkania z Zabytkami:
To, że teatr sięga po piosenki, nie oznacza, że nie dotyka ważnych, społecznych, egzystencjalnych wręcz tematów. Chciałem zwrócić uwagę na jeszcze jedno. Teatr Nowy, jeszcze bez tego dopowiedzenia "Proxima", był jednym z pierwszych teatrów Krakowie, bardzo szeroko podejmujących działania społeczne. Realizował spektakle dla dzieci i inicjatywy dla seniorów. Twórcy ruszali do do małych miejscowości, gdzie Teatr Nowy animował życie kulturalne, w miejscach, gdzie ludzie mieli utrudniony dostęp do kultury. Dziś to dość popularne, wtedy pionierskie. Jestem absolutnie przekonany, że w tym roku Supermarkę powinien dostać dokładnie ten teatr.
Rozmowę z Piotrem Siekluckim można przeczytać TUTAJ.
Laureaci Supermarki Radia Kraków:
2023 - Teatr im. Słowackiego
2022 – Międzynarodowe Centrum Kultury
2021 - Narodowy Stary Teatr
2020 - Zamek Królewski na Wawelu
2019 - Muzeum Manggha
2018 - Krakowski Salon Sztuki
2017 – Muzeum Historii Fotografii
2016 – Łaźnia Nowa
2015 – Obchody Roku Tadeusza Kantora
2014 – Cricoteka
2013 – BWA Tarnów
2012 – Muzeum Narodowe w Krakowie, Fundacja Architektury