Konserwator zbiorów artystycznych bazyliki Mariackiej Katarzyna Pakuła-Major poinformowała, że prace przy wieży niższej zrealizowano w ramach trzeciego roku realizacji projektu „Dziedzictwo bazyliki Mariackiej. Konserwacja elewacji wież kościoła i hełmu wieży wyższej wraz z koroną królewską”.
Konserwacji poddano chorągiewki oraz kule ze szczytu dzwonnicy, a także wszystkie ceglane ściany wieży wraz z elementami kamiennymi i drewnianymi znajdującymi się na elewacjach. Renowacją objęto również okna z okiennicami.
Czyszczenie powierzchni wykonano przy użyciu nowoczesnej i precyzyjnej metody ablacji laserowej, sprawdzonej w poprzednich etapach prac przy bazylice. Według specjalistów jest ona dużo mniej inwazyjna niż czyszczenie metodami ściernymi lub przy użyciu wody.
Według konserwatorów uszkodzone fragmenty cegieł zostały uzupełnione z wykorzystaniem naturalnych materiałów, możliwie najbardziej zbliżonych do oryginału, natomiast w miejscach poważniejszych zniszczeń wymieniono całe cegły.
Podczas konserwacji malowanych okien maswerkowych, po oczyszczeniu i usunięciu przestarzałych uzupełnień wykonano nowe, dostosowując fakturę zaprawy do oryginału. Koloryzację przeprowadzono metodą scalającą, dzięki czemu udało się zachować historyczny charakter epoki, w której powstały.
Malowniczy ganek
Jak wskazała konserwator bazyliki, ważnym aspektem tegorocznych prac były również działania przy renesansowym balkoniku kaplicy rodziny Kaufmanów, znajdującym się na drugiej kondygnacji wieży niższej.
Kaplica ta, wbudowana w latach 20. XVI wieku, jest niezwykle cennym przykładem architektury mieszczańskiej fundacji w przestrzeni kościoła. Ze względu na wyjątkowe położenie nie była dostępna z wnętrza świątyni – prowadziła do niej osobna klatka schodowa, z której można było wyjść na malowniczy ganek wsparty na konsolach, zabezpieczony balustradą i nakryty daszkiem.
Podczas prac balkon oczyszczono z zabrudzeń i wtórnych nawarstwień metodą ablacji laserowej. Usunięto wcześniejsze, nieodpowiednie technologicznie i estetycznie uzupełnienia oraz kity. Szczególną uwagę poświęcono drewnianemu daszkowi, który po oczyszczeniu odsłonił pierwotny czerwony kolor w obramowaniu, dotychczas przykryty późniejszymi nawarstwieniami.
Koszt prac konserwatorskich to ponad 1,3 mln zł. Finansowane były one z budżetu Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, Gminy Miejskiej Kraków oraz środków własnych parafii Mariackiej.
Południowa, niższa wieża bazyliki Mariackiej ma 69 m wysokości i pełni funkcję dzwonnicy. Podobnie jak wieża wyższa wzniesiona została na planie kwadratu i ma wyraźnie zaznaczony gzymsami i oknami podział kondygnacyjny. Na piętrze znajduje się renesansowa kaplica pw. Nawrócenia św. Pawła. Wieżę nakrywa późnorenesansowy hełm wykonany w 1592 r., który składa się z osadzonej na ośmiobocznym bębnie eliptycznej kopuły zwieńczonej ażurową latarnią. W narożnikach ustawione są cztery mniejsze kopułki na niskich, sześciobocznych podstawach.