Czynnikiem chroniącym przed rozwojem zaburzeń psychicznych w sytuacji doświadczenia traumy czy obniżającym nasilenie objawów u osób z diagnozą schizofrenii jest zrównoważenie perspektyw. Opracowałem bardzo nieoczywisty, ale powszechnie już na całym świecie stosowany wskaźnik do badania tego zrównoważenia. Czy potrafimy i czy w ogóle jesteśmy w stanie w sposób świadomy korzystać z tej zdolności do podróżowania mentalnego w czasie, w celach adaptacyjnych, samoregulacyjnych?
- tłumaczy prof. Maciej Stolarski.
Jedna z nagród @NCN_PL trafiła do prof. Macieja Stolarskiego z @UniWarszawski który bada zjawisko mentalnych podróży w przeszłość i przyszłość. @RadioKrakow#nauka #psychologia #NCN
— ewa szkurlat (@EwaSzkurlat) October 15, 2025
https://t.co/9sKaZUfU7n
Nagrodę otrzymała również prof. Łucja Kowalewska z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, która zajmuje się biologią komórki roślinnej. Jej badania ułatwią projektowanie nanomateriałów, które mogą znaleźć zastosowanie w medycynie, farmacji i technologii żywności, na przykład jako nośniki leków, materiały wspomagające regenerację tkanek czy inteligentne powłoki.
Nagrodę @NCN otrzymała prof. Łucja Kowalewska z @UniWarszawski Zajmuje się biologią komórki roślinnej.Jej badania mogą ułatwić projektowanie nanomateriałów, które mogą znaleźć zastosowanie w medycynie, farmacji i technologii żywności. @RadioKrakow #nauka #biologia #NCN pic.twitter.com/qAnrK2AQDb
— ewa szkurlat (@EwaSzkurlat) October 15, 2025
Z kolei prof. Bartosz Szyszko z Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalizuje się w chemii supramolekularnej. Jego badania mogą stanowić podstawę do tworzenia, na przykład, czujników chemicznych, elementów nanomaszyn czy inteligentnych katalizatorów.
Chemia supramolekularna jest obszarem nauk chemicznych zajmującym się obiektami, które są ze sobą powiązane nie poprzez typowe wiązania chemiczne, które znamy ze szkoły podstawowej, gimnazjum czy liceum (wiązania kowalencyjne, jonowe). To jest to nauka, która przede wszystkim koncentruje się na obiektach powiązanych bardzo słabymi oddziaływaniami, które - jeżeli jest ich bardzo dużo - stanowią wystarczająco dużą siłę, aby trzymać nam taką supramolekułę
- opowiada prof. Bartosz Szyszko.
Nagroda @NCN_PL trafiła do prof. Bartosza Szyszko z @uniwroc który specjalizuje się w chemii supramolekularnej.@RadioKrakow
— ewa szkurlat (@EwaSzkurlat) October 15, 2025
#chemia #nagroda #NCN https://t.co/IMGoFcfosE
Do tegorocznej Nagrody NCN płynęło 185 wniosków obejmujących 125 kandydatek i kandydatów. Nagroda została ustanowiona przez Radę NCN w 2013 roku jako wyróżnienie dla naukowców zatrudnionych w Polsce, którzy osiągnęli znaczące sukcesy w ramach badań podstawowych. Każdego roku przyznawana jest w trzech obszarach: nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce, nauk ścisłych i technicznych oraz nauk o życiu. Laureatki i laureaci otrzymują nagrodę w wysokości 50 tysięcy złotych.
Od 2022 roku kryterium wieku metrykalnego zastąpiło kryterium wieku akademickiego. Kandydatkami i kandydatami mogą być naukowczynie i naukowcy do 12 lat od uzyskania stopnia doktora. Okres ten może zostać przedłużony o przerwy w karierze związane z chorobą lub opieką nad dziećmi.
Laureatki i laureatów wybiera kapituła złożona z członków Rady i dyrektora NCN. Do zgłaszania kandydatów uprawnieni są, między innymi, byli członkowie Rady NCN, dotychczasowe laureatki i laureaci nagrody, kierownicy projektów MAESTRO i SONATA BIS, eksperci oceniający wnioski w wybranych konkursach.
Nagrody NCN wręczono o godz. 18.30 w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie.