Co roku na Uniwersytecie Jagiellonskim odbywają się uroczystości upamiętniające to wydarzenie. W poniedziałek, 7.11 o godz. 9.00 zaplanowano składanie kwiatów na grobach zmarłych profesorów na cmentarzach Rakowickim i Salwatorskim, a następnie (godz.11.00) obchody w auli Collegium Novum. Wieczorem (godz. 19.30) w kolegiacie Świętej Anny zostanie odprawiona msza święta.
77 lat temu profesorów zgromadzono w sali Collegium Novum UJ pod pretekstem udziału w odczycie naukowym o stosunku III Rzeszy i narodowego socjalizmu do zagadnień nauki i szkolnictwa wyższego. Zebranych aresztowano, osadzono w więzieniu Montelupich, a potem skierowano do koszar 20. pułku piechoty. Po zwolnieniu 11 osób, pozostali zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen niedaleko Berlina.
8 lutego 1940 roku, w rezultacie protestów światowej opinii publicznej i starań Kościoła katolickiego, a także osobistej interwencji Benito Mussoliniego u Hitlera, zwolniono 101 uczonych powyżej 40 roku życia. Wielu z nich, wycieńczonych warunkami obozowymi, wkrótce zmarło. Niektórzy zostali powtórnie aresztowani i rozstrzelani. Pozostałych profesorów Niemcy przewieźli do obozu koncentracyjnego Dachau, skąd po ponad półtora roku również większość zwolniono.
Wśród zatrzymanych profesorów były głównie osoby starsze i schorowane. W ciężkich warunkach obozowych ich stan zdrowia pogarszał się jeszcze bardziej i często dochodziło do przyśpieszonej śmierci. Pierwszą ofiarą akcji był profesor Akademii Górniczej Antoni Meyer, który zmarł 24 grudnia 1939 roku. Cztery dni później odszedł były rektor UJ Stanisław Estreicher. W następnych tygodniach życie stracili między innymi: zoolog Michał Siedlecki, anatom Kazimierz Kostanecki, historyk literatury Ignacy Chrzanowski.
Sonderaktion Krakau była częścią hitlerowskiego planu wyniszczenia polskiej inteligencji. Trzy dni później gestapo aresztowało 120 osób - profesorów krakowskich liceów, prawników, posłów, urzędników, przedstawicieli mieszczaństwa i duchowieństwa.
Określenie "Sonderaktion Krakau" w polskiej literaturze historycznej zaczęło funkcjonować w latach 60. XX wieku. Kryptonim taki nigdy nie został użyty w żadnym oficjalnym dokumencie nazistowskim.
IAR/bp
zobacz też:http://www.radiokrakow.pl/audycje/w-kregu-nauki/audycja-z-dn-28122014-r/