Jak nasi przodkowie obchodzili Boże Narodzenie?

Agnieszka Wrońska-Bęben
Czwartek, 2021.12.23 09:21 ( Edytowany Czwartek, 2021.12.23 10:20 )

Przed nami okres Bożego Narodzenia. Dziś dbamy o to, aby w domu pojawiła się choinka, pod nią prezenty a na stole nie brakowało pysznych wigilijnych dań. Nasi przodkowie przed laty te święta obchodzili jednak trochę inaczej i przywiązywali większą wagę do ich symboliki i zwyczajów.

Stroik świąteczny w tarnowskim Muzeum Etnograficznym. Fot. Agnieszka Wrońska-Bęben

Posłuchaj materiału Agnieszki Wrońskiej-Bęben

Zacząć trzeba o tego, że nasi przodkowie nie mieli choinki - ten zwyczaj ubierania zielonego drzewka tak naprawdę przywędrował do Polski z Niemiec w na przełomie XIX i XX wieku. Wcześniej w polskich domach królowała podłaźniczka, starsza wersja choinki. Były to zaczepione pod sufitem zielone gałązki świerku, sosny czy jodły a niekiedy odcięte czubki tych drzew.

"Gałązki przynoszone do domu były zawieszane w różnych miejscach. To znaczy były przyczepiane do płotu, do drzwi obory, stodoły, na zewnątrz na ścianach domu, ale także oczywiście były wnoszone do środka. Przystrajane były ściany, obrazy, a taka dorodniejsza gałązka była zawieszana nad stołem albo były ścinane same czubki choinki, która była zawieszona nad stołem wigilijnym, ale w ten sposób, że czubkiem zwisała do stołu, a pień był przyczepiony do tragarza u powały, czyli do tej belki wystającej w suficie" – mówi Danuta Cetera z tarnowskiego Muzeum Etnograficznego.

Nasi przodkowie olbrzymią wagę przywiązywali do tego czym dekorowano dom i podłaźniczkę na święta - nie było świecących aniołków, bombek, reniferów czy kolorowych światełek. Dekoracje robiło się ze słomy, zboża jabłek czy orzechów – i wszystko miało swoje znaczenie.

"Jabłko zawieszone było symbolem zdrowia, siły, orzech tak samo, a także mówiono czasem, że to pewien rodzaj afrodyzjaku" – dodaje Cetera.

Nie można tu tez zapomnieć o "światach" - to charakterystyczne tylko dla naszego kraju dawne ozdoby bozonarodeniowe - jak powstawały? Z opłatka wycinano wzory, a następnie sklejano je śliną w przestrzenne kompozycje – gwiazdy, rozety, kule – były to takie dawne bombki także farbowane na różne kolory. Cała ta dekoracja wieszana była na podłaźniczce - a potem bacznie obserwowano zielone gałązki – jak długo będą zielone i piękne po świętach – im dłużej, tym lepiej dla gospodarza. W czasie świat w dawnej izbie nie mogło także brakować słomy – snopki zboża rozkładano w czterech kątach domu. Cały okres świąteczny był dla naszych przodków magiczny przepełniony symbolami a wigilijna noc przepełniona cudami.

Co może niektórych rozczarować, przed wieloma laty nie było tradycji obdarowywania się podarkami na święta – świąteczną nagrodą dla wszystkich był suto zastawiony świąteczny stół. Dobrobyt i finansowe powodzenie na rok przyszyły miała za to zapewnić łuska wigilijnego karpia, którą po świętach gospodarze wkładali do sakiewki z pieniędzmi.

1 / 3

Autor:

Agnieszka Wrońska-Bęben

Opracowanie:

Łukasz Konatowicz

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Jak nasi przodkowie obchodzili Boże Narodzenie?

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Prawa zwierząt? Potrzebujemy ochrony sentientów!

Święto Kwitnących Sadów w Łososinie dolnej z pokazami lotniczymi

Wcale w zębach trzeszczeć nie musi. Wielka Zakopiańska Majówka na bacówce u Andrzeja Klusia

Od początku majówki zatrzymano 950 nietrzeźwych kierowców

Radłów: ucieczka przed policją skończyła się dla motocyklisty w szpitalu

Koszmar Puszczy Niepołomice w Poznaniu

Jak spojrzeć na Krupówki nieco inaczej? „Warto temu miejscu dobrze życzyć”

Abp Jędraszewski na Wawelu: miłość Polski polega na pragnieniu posiadania dzieci

Kolejki do wozów konnych nad Morskie Oko. "Elektryki" mało popularne

Pijanego kierowcę gonił jeden ze świadków. 38-latek został złapany

Andrzej Duda w Święto Konstytucji 3 Maja zaapelował o udział w wyborach prezydenckich

Wiosna przyszła na całego. W Krakowie działają już pitniki i tężnie solankowe

Uroczystości 3 Maja w Tarnowie

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Jak nasi przodkowie obchodzili Boże Narodzenie?

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Prawa zwierząt? Potrzebujemy ochrony sentientów!

Święto Kwitnących Sadów w Łososinie dolnej z pokazami lotniczymi

Wcale w zębach trzeszczeć nie musi. Wielka Zakopiańska Majówka na bacówce u Andrzeja Klusia

Od początku majówki zatrzymano 950 nietrzeźwych kierowców

Radłów: ucieczka przed policją skończyła się dla motocyklisty w szpitalu

Koszmar Puszczy Niepołomice w Poznaniu

Jak spojrzeć na Krupówki nieco inaczej? „Warto temu miejscu dobrze życzyć”

Abp Jędraszewski na Wawelu: miłość Polski polega na pragnieniu posiadania dzieci

Kolejki do wozów konnych nad Morskie Oko. "Elektryki" mało popularne

Pijanego kierowcę gonił jeden ze świadków. 38-latek został złapany

Andrzej Duda w Święto Konstytucji 3 Maja zaapelował o udział w wyborach prezydenckich

Wiosna przyszła na całego. W Krakowie działają już pitniki i tężnie solankowe

Uroczystości 3 Maja w Tarnowie

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię