Nagrody Narodowego Centrum Nauki przyznawane są  naukowcom do 40. roku życia. Od sześciu lat nagrodę otrzymują przedstawiciele trzech obszarów badawczych: nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce, nauk o życiu oraz nauk ścisłych i technicznych.
W naukach ścisłych i technicznych nagrodę otrzymał dr hab. Dawid Pinkowicz z Wydziału Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego, który został wyróżniony za zaprojektowanie nowatorskich multifunkcjonalnych magnesów molekularnych oraz nanomagnesów kwantowych. Dr Pinkowicz zaprojektował i zbadał serię kompleksów metali przejściowych o silnych sprzężeniach magnetycznych pomiędzy jonami metali oraz zaproponował strategię do otrzymywania układów wykazujących dużą anizotropię magnetyczną i bistabilność spinową. Badania umożliwiły poznanie zależności pomiędzy strukturą i dalekozasięgowym porządkiem magnetycznym oraz zaowocowały otrzymaniem nowych nanomagnesów kwantowych.  


Laureatem w obszarze nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce jest dr hab. Michał Wierzchoń z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Został wyróżniony przez kapitułę Nagrody NCN za prowadzone od lat interdyscyplinarne badania nad świadomością, łączące w kreatywny sposób podejścia badawcze z zakresu filozofii, psychologii poznawczej, kognitywistyki oraz neuronauki. Zaproponował on oryginalny, autorski model teoretyczny świadomości, w ramach którego twierdzi, że dostęp do świadomości ma charakter stopniowalny, a subiektywny charakter informacji jest wynikiem integracji informacji percepcyjnych i pozapercepcyjnych. Badania dr hab. Wierzchonia dotyczą pomiaru świadomości, ale też roli uwagi w nabywaniu świadomego doświadczenia, pamięci ukrytej, substytucji sensorycznej i świadomości cielesnej. Założone i prowadzone przez niego Laboratorium Badań Świadomości (c-lab) w krótkim czasie stało się jedną z wiodących tego typu jednostek naukowych w Europie, zaś on sam współpracuje ze znakomitymi badaczami świadomości z całego świata.

W obszarze nauk o życiu nagrodę otrzymał dr Roman Szczęsny z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN. Został doceniony za odkrycie mechanizmu degradacji mitochondrialnego RNA w komórkach ludzkich, wskazującego na rolę mitochondriów w regulacji nieswoistej odpowiedzi immunologicznej.

Gala wręczenia statuetek tradycyjnie już odbyła się w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach.
Kandydatów do Nagrody NCN wskazują naukowcy, m.in. byli członkowie Rady NCN, dotychczasowi przewodniczący Zespołów Ekspertów NCN, laureaci Nagrody z poprzednich lat, a także inni wybitni przedstawiciele świata nauki wskazani przez Radę i dyrektora NCN. W tej edycji do zgłaszania kandydatów uprawnionych było 530 osób. Nominowano 51 naukowców, spośród których w drugim etapie wyłonionych zostało sześciu finalistów, po dwóch w każdym z trzech obszarów. Ostateczny wybór laureatów należał do Kapituły Nagrody NCN złożonej z przedstawicieli Centrum i fundatorów Nagrody.

 

Posłuchaj więcej o badaniach świadomości prowadzonych przez prof. M.Wierzchonia

https://www.radiokrakow.pl/audycje/lustro-50458/badania-architektury-ludzkiej-swiadomosci/

Ewa Szkurłat