Jakie najważniejsze zmiany nastąpiły w prawie spadkowym?
- Po pierwsze należy przypomnieć, że można u notariusza załatwić sprawę spadkową, czyli dokonać aktu poświadczenia dziedziczenia. Jest już zarejestrowanych ponad 500 tysięcy notarialnych aktów poświadczenia dziedziczenia. Do tej pory pewnym kłopotem dla spadkobierców była konieczność stawienia się u notariusza - w jednym dniu i o jednej godzinie. Wynikało to z konieczności jednoczesnego złożenia podpisu na dokumentach notarialnych. Obecne zmiany w prawie o postępowaniu spadkowym umożliwiają dokonanie tego na raty. Można u notariusza prowadzącego sporządzić protokół dziedziczenia, a następnie spadkobiercy, którzy nie mogą być w tym samym miejscu jednocześnie, bo np. mieszkają za granicą, mogą takie oświadczenia składać przed notariuszem w innym terminie. Notariusz prowadzący zbiera te protokoły i wydaje dokument, który nazywa się aktem poświadczenia dziedziczenia.
To jest szczególnie ważne, jeśli sobie wyobrazimy rodzinę rozproszoną po całej Polsce czy świecie, co teraz jest sytuacją coraz częstszą.
- To jest jeden aspekt. Drugi to taki, że obecnie nastąpiło znaczne rozszerzenie kręgu spadkobierców ustawowych, czyli do spadku mogą dojść dalsi krewni. Nowe uregulowanie prawne dotyczące poświadczenia dziedziczenia jest dużym ułatwieniem.
Czy do sądu i do notariusza muszą się zgłosić także osoby, które dziedziczą z ustawy, czy tylko ci, którzy dziedziczą na mocy testamentu?
- Muszą się zgłosić wszystkie osoby, które należą do kręgu spadkobierców niezależnie od tego, czy dziedziczenie jest ustawowe czy testamentowe. Jeżeli osoba dziedziczy z testamentu, to w tym postępowaniu muszą uczestniczyć wszyscy, którzy dziedziczyliby z ustawy. Jeżeli zjawiają się u notariusza to znaczy, że zgadzają się z decyzją spadkodawcy. W postępowaniu sądowym mogą kwestionować m.in. prawdziwość testamentu, świadomość osoby, która ten testament sporządziła.
Mogą także domagać się zachowku.
- Mogą, ale w zupełnie odrębnym postępowaniu. Jest to postępowanie cywilne, które odbywa się po zakończeniu postępowania, które ustala krąg spadkobierców.