Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Konflikt wawelski 1937

W sprawę tego największego konfliktu między państwem a Kościołem, zaangażowano najwyższe czynniki państwowe i kościelne, w tym nie tylko prezydenta, ale także Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz zaalarmowaną przez rząd, nuncjaturę apostolską. Dlaczego pochówek Marszałka Piłsudskiego na Wawelu wzbudził tyle emocji? Kto był „moralnym sprawcą konfliktu”, jakie były argumenty wysuwane przez antagonistów o tym w programie RK i IPN „Posłuchaj historii” dyskutowali: historyk, dr Paweł Kajzar, autor książki "Mauzoleum Marszałka Józefa Piłsudskiego na Wawelu w latach 1935-1989" oraz politolog, dr Rafał Opulski (IPN, UPJP2). Program prowadziła Jolanta Drużyńska.

Żołnierze i oficerowie Wojska Polskiego przechodzący w kondukcie pogrzebowym J. Piłsudskiego przez symboliczną bramę ustawioną przy Dworcu Głównym w Krakowie, 18.05.1935. Fot.AIPN.

 

12 maja 1935 w Belwederze zmarł ojciec niepodległości Polski, Józef Piłsudski. W pierwszych słowach testamentu napisał: „Na wypadek mojej śmierci. Nie wiem, czy nie zechcą mnie pochować na Wawelu. Niech!”. Do Krakowa ze specjalną misją zleconą  przez prezydenta Ignacego Mościckiego przybył jeden z najbardziej ulubionych oficerów  Marszałka, gen. Bolesław Wieniawa–Długoszowski. Miał on przekonać abp. Adama Stefana Sapiehę, ordynariusza diecezji krakowskiej do pochówku Piłsudskiego w podziemiach Katedry Wawelskiej.

 

 List prezydenta I. Mościckiego do abp. A. S. Sapiehy, 13.05.1935. Fot.Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie.

 

13 maja metropolita krakowski wyraził zgodę na otwarcie podziemi katedry, a pięć dni później odbyły się w Krakowie uroczystości pogrzebowe, po zakończeniu których trumna Piłsudskiego została tymczasowo umieszczona w Krypcie św. Leonarda.

 

Abp Adam Stefan Sapieha podczas uroczystości pogrzebowych Józefa Piłsudskiego w Krakowie, 18.05.1935. Fot. AIPN.

 

Trumna nie mogła zbyt długo pozostać jednak w Krypcie św. Leonarda z powodu panującej tam wilgoci oraz permanentnego zakłócania mszy świętej, odprawianej w Katedrze, przez tłumy odwiedzających. Rozpoczęła się wówczas wielomiesięczna korespondencja abp. Sapiehy z najwyższymi funkcjonariuszami państwa na temat jak najszybszego przeniesienia trumny i przyspieszenia prac w krypcie pod Wieżą Srebrnych Dzwonów, gdzie docelowo miał się znaleźć sarkofag marszałka.

 

Krypta św. Leonarda z trumną Józefa Piłsudskiego.Październik 1935.Fot.NAC 

 

Widząc opieszałość władz i niemożność szybkiego rozwiązania palącego problemu, Sapieha postanowił przesunąć trumnę, wcześniej komunikując swój zamiar Wieniawie–Długoszowskiemu. „Jedynie szacunek i właściwa troska o stan Zwłok Marszałka Piłsudskiego zniewala mnie do wypełnienia powziętego postanowienia” – napisał metropolita w liście do władz.

W nocy z 23 na 24 czerwca 1937 r. nastąpiło zapowiedziane przeniesienie zwłok marszałka do krypty pod Wieżą Srebrnych Dzwonów. Powody tej decyzji ordynariusz krakowski wyłożył w specjalnym oświadczeniu prasowym, listach do prezydenta i drugiej żony marszałka, Aleksandry Piłsudskiej, która nie zrozumiała niepoinformowania rodziny o przesunięciu trumny. Jeden z polityków powiedział wtedy, że po przesunięciu trumny marszałka „zatrzęsła się Polska”. Część gazet doszukiwało się w tej decyzji intencji politycznych. Polska Agencja Telegraficzna opublikowała komunikat o rezygnacji z funkcji premiera Felicjana Sławoj–Składkowskiego, czemu wtórowały wiece potępiające decyzję arcybiskupa. Odbywały się one w różnych częściach kraju, nawet w niewielkich miejscowościach. W sprawę tego największego konfliktu między państwem a Kościołem, który wybuchł z wielką mocą, zaangażowano najwyższe czynniki państwowe i kościelne, w tym nie tylko prezydenta, ale także Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz zaalarmowaną przez rząd, nuncjaturę apostolską. Sam Sapieha był zaskoczony takim obrotem spraw. Ostatecznie władze państwowe uzyskały zapewnienie metropolity, że w przyszłości każde przesunięcie grobów w katedrze wawelskiej będzie wymagało zgody najwyższych władz Rzeczypospolitej.

 

Wycieczka Polaków z Ameryki przed kryptą Józefa Piłsudskiego na Wawelu w 1938 r. Fot.NAC

 

 

 RO(IPN)/JD

Autor:
Jolanta Drużyńska

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

  • 11:43

    Cracovia Maraton wystartował po raz dwudziesty https://t.co/RRWB0mnjbz

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię