Osadzenie chochoła na pamiątkę historii z „Wesela” - w tym roku on-line

Osadzanie chochoła, czyli obrzęd okrywania krzaka róży słomą na zimę odbyło się w sobotę w muzeum Rydlówka w krakowskich Bronowicach. Tradycja ta upamiętnia ślub Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną, który stał się inspiracją „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.

posłuchaj Joanny Zdebskiej-Schmidt

fot.arch. Marek Lasyk

50. tradycyjne osadzenie chochoła w Rydlówce

17 ZDJĘĆ

W tym roku uroczyste osadzanie chochoła, jak i inne wydarzenia rocznicowe, z powodu pandemii koronawirusa odbyły się bez udziału publiczności i były transmitowane on-line w internecie.

Prof. Jan Rydel witając gości wydarzenia powiedział, że jest to najdziwniejszy z „chochołów” jaki przeżył. „Zwykle przychodziło mi witać grupę stu lub nawet więcej mieszkańców Bronowic, rodziców występujących tu dzieci, przybyszów z miasta” - wskazał.

Piotr Szmigielski, przedstawiciel rodziny Rydlów, życzył wszystkim, „żeby wirusa poniosło i przeniosło tam, gdzie przysłowiowy +pieprz rośnie+”. „Abyśmy dokładnie za rok mogli osadzać chochoła, marznąć, ale marznąć wśród ciżby, tak jak to zawsze było do tej pory” - przypomniał.

Osadzanie chochoła, w trakcie której gra bronowicka kapela, a dzieci i dorośli tańczą wokół krzaka róży opatulonego w słomę ma już półwieczną tradycję, sięgającą otwarcia muzeum w Rydlówce. Mieści się ono w posiadłości w Bronowicach, na terenie której odbyło się wesele poety Lucjana Rydla z chłopką Jadwigą Mikołajczykówną, poprzedzone ślubem w kościele Mariackim 20 listopada 1900 r.

Wydarzenie sprzed 120 lat stało się dla Stanisława Wyspiańskiego inspiracją do napisania narodowego dramatu „Wesele” – ukazującego polskie społeczeństwo pod zaborami i dążenia do niepodległości.

W tym roku z powodu pandemii COVID-19 wydarzenia rocznicowe odbywają się on-line na profilu Rydlówki na Facebooku. Można tam zobaczyć relację z sobotniego osadzania chochoła, a także filmy, które muzealnicy specjalnie przygotowali na tę okazję.

Wagę tego wydarzenia podkreślił dźwięk dzwonu Bolesław, który w momencie osadzania chochoła zabrzmiał z Wieży Ratuszowej na Rynku Głównym. Potem wszyscy chętni zostali zaproszeni na oprowadzanie on-line po Rydlówce.

Tradycję osadzania chochoła zapoczątkował 51 lat temu prof. Stanisław Waltoś, twórca pierwszej wystawy w Rydlówce. Wtedy w Rydlówce rozpoczęło też działalność muzeum.

Muzeum w dworku Rydlówka w Bronowicach (dawna wieś podkrakowska) mieści się od 1969 r., do 2014 r. prowadzone było przez krakowski oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. W 2015 r. rodzina Rydlów zawarła porozumienie z miastem, na podstawie którego muzeum zostało wyremontowane i stało się oddziałem Muzeum Krakowa.

Ślub 30-letniego Lucjana Rydla i 17-letniej Jadwigi Mikołajczykówny odbył się w kościele Mariackim. Na Rynku Głównym w Krakowie zgromadziło się tego dnia kilka tysięcy ciekawskich, którzy chcieli zobaczyć ożenek „pana” i „chłopki”. Świadkiem młodej pary był Stanisław Wyspiański. Teatralna premiera "Wesela" odbyła się 16 marca 1901 r. w krakowskim Teatrze Miejskim ( dziś Teatr im. J. Słowackiego) i przyniosła Wyspiańskiemu uznanie.

PAP/Magdalena Zbylut-WIśniewska/bp

Rydlówka znów otwarta dla zwiedzających

28 ZDJĘĆ