„Feniks”
Reż. Christian Petzold
Prod. Niemcy 2014
Tytułowy Feniks, mityczny ptak – symbol Słońca, symbol odradzającego się życia, to Nelly, berlińska śpiewaczka pochodzenia żydowskiego, osadzona podczas wojny w obozie koncentracyjnym. Próbowała się ukrywać, w czym pomagał jej mąż – jej akompaniator, ale ktoś sypnął i pewnego dnia została aresztowana oraz wywieziona do obozu. Niektórzy twierdzą, że na pewną śmierć wysłał kobietę jej własny mąż…
Nelly jednak niespodziewanie przeżyła i teraz wraz z przyjaciółką wraca do domu – umęczona, wycieńczona, z ogromnie pokiereszowaną twarzą, ale żywa. Długie i intensywne leczenie, zwłaszcza odtwarzanie zniszczonej twarzy – Nelly jest osobą majętną i może sobie na to pozwolić – przynosi znakomite rezultaty. Kiedy staje już na nogach, postanawia poszukać męża. Nie żeby dokonać aktu zemsty, Nelly nie wierzy, że to on ją wydał nazistom, a z miłości i tęsknoty. To uczucie do Johnny’ego pozwoliło przetrwa ć kobiecie najcięższe chwile.
I pewnego dnia Nelly spotyka Jophnny’ego, który zaczepił się jako posługacz w jakiejś podejrzanej spelunie. Mężczyzna nie poznaje kobiety, choć nieco – swym wyglądem i sposobem bycia – przypomina mu żonę. Żyje skromnie, ledwo wiążąc koniec z końcem, choć to wszystko mogłoby się diametralnie zmienić, gdyby odzyskał majątek po żonie, która zginęła – jak sądzi – w obozie koncentracyjnym. I proponuje Nelly układ: ona zagra – za połowę rodzinnego majątku – jego cudem ocalałą, powracającą z obozu żonę. Nelly przystaje na propozycję. Zaczyna się frapujący spektakl. Im bardziej Nelly upewnia się w zdradzie, tym bardziej zaczyna w niej rozpalać się niegdysiejsze uczucie. Jakby spotkali się po raz pierwszy i budowali je od nowa…
Film Petzolda jest znakomicie skonstruowany, akcja biegnie wartko, pełno w niej suspensu oraz dramaturgicznych zwrotów, ale przede wszystkim jego siła tkwi w znakomitej, pogłębionej psychologicznie grze Niny Hoss jako Nelly oraz Ronalda Zehrfelda jako Johnny’ego. To oni w pełni uwiarygodniają tę na pozór mało wiarygodną historię.
Jerzy Armata