Dzieła sztuki wirtualnie w portalu "Sakralne dziedzictwo Małopolski"

"W tym trudnym dla kultury czasie muzea i inne instytucje udostępniają swoje zbiory on-line, proponując wirtualne spacery i ofertę edukacyjną dla dzieci pozostających w domach. Do akcji #zostańwdomu włącza się także Uniwersytet Papieski Jana Pawła II udostępniając portal internetowy Sakralne Dziedzictwo Małopolski" – poinformowała w środę Justyna Kuska z UPJPII. Portal (dostępny pod adresem: https://sdm.upjp2.edu.pl ) to z jednej strony wirtualne muzeum małopolskiej sztuki sakralnej i przewodnik po zabytkowych kościołach regionu, z drugiej cyfrowe archiwum umożliwiające naukowcom i studentom korzystanie ze zdigitalizowanych zasobów trzech kościelnych archiwów bez wychodzenia z domu.

^{Wieliczka. Kościół św. Franciszka. Fot. R. Nestorow}

Na portalu można znaleźć zdjęcia i informacje dotyczące ponad 3,5 tys. dzieł sztuki sakralnej, historię 162 małopolskich parafii i miejscowości, 1,5 tys. biogramów osób powiązanych z Archidiecezją Krakowską oraz ponad 500 zdigitalizowanych jednostek archiwalnych (215 tys. skanów) z zasobów archiwów: Krakowskiej Kapituły Katedralnej, Kurii Metropolitalnej i Archiwum Archidiecezji Lwowskiej, które pozostaje w depozycie Uniwersytetu Papieskiego.

Strona jest wyposażona w mapę, na której zaznaczono miejscowości i zabytki oraz w moduł "Zwiedzaj Małopolskę", w którym prezentowane będą pomysły tematycznych tras turystycznych związanych z sakralnym dziedzictwem regionu. Część z nich opracują twórcy portalu, cześć - po utworzeniu konta w serwisie - będą mogli stworzyć użytkownicy, kierując się swoimi potrzebami i zainteresowaniami.

Dzieła sztuki są prezentowane w kontekście duchowym, religijnym i historycznym miejsca, do którego zostały stworzone. Wiele z nich dzięki temu projektowi ujrzało światła dziennego, bo wcześniej były przechowywane w miejscach niedostępnych dla wiernych i turystów np. na plebanii albo w skarbcu. Digitalizacja to forma ich inwentaryzacji i ochrony.

^{Jawiszowice. Św. Barbara. Fot. T. Śliwinski}

W osobnym dziale "Ludzie" twórcy portalu opisali autorów dzieł: artystów i rzemieślników, a także ich fundatorów, związanych z daną parafią duchownych oraz świętych, których wizerunki pojawiają się w małopolskich świątyniach. Są one prezentowane w powiązaniu z dziełami sztuki. Strona umożliwia swobodne nawigowanie pomiędzy biogramem artysty a dziełami, które wykonał czy prezentacją sylwetki świętego a jego przedstawieniami w sztukach plastycznych.

Sekcja "Dzieła" to baza profesjonalnych fotografii udostępnionych w domenie publicznej lub na licencjach Creative Commons oraz opracowań dzieł sztuki sakralnej zgromadzonych w małopolskich kościołach. Nie wszystkie z nich są na co dzień dostępne dla zwiedzających. Niektóre ze względu na lokalizację trudno obejrzeć z bliska. Na portalu, dzięki szczegółowej dokumentacji fotograficznej zgromadzonej podczas licznych wyjazdów inwentaryzacyjnych, można z łatwością dostrzec wszystkie szczegóły, łącznie z fakturą płótna czy niekiedy ukrytymi sygnaturami artystów. Strona jest wyposażona w specjalny moduł umożliwiający porównywanie wybranych dzieł sztuki oraz tworzenie własnych kolekcji ulubionych zabytków na indywidualnym koncie użytkownika.

"Portal Sakralne dziedzictwo Małopolski ma być także narzędziem edukacyjnym, wspierającym budowanie świadomości o historii i dziedzictwie regionu. Chcielibyśmy, aby opracowane i udostępnione w portalu zasoby stały się materiałem pomocniczym dla nauczycieli, edukatorów i wykładowców używanym w ich codziennej pracy. To im dedykowana jest sekcja +Ciekawi Małopolski+, w której będziemy publikowali propozycje tematów scenariuszy lekcyjnych i zajęć edukacyjnych dotyczących historii oraz sakralnego dziedzictwa kulturowego regionu" - podkreśliła Justyna Kuska.

^{Paczółtowice. Fot. M. Jeżyk}

Nad stworzeniem portalu pracowali od 2017 r. specjaliści z kierowanej przez dra Józefa Skrabskiego Pracowni Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. Realizacja projektu kosztowała prawie 4,7 mln zł, z czego blisko 4 mln zł to dofinansowanie przyznane przez władze województwa małopolskiego z Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-20.

PAP/bp