„XIX wiek, stulecie narodzin nowoczesności, był okresem gwałtownych przemian w społeczności Żydów krakowskich: zrównania ich w prawach z pozostałymi mieszkańcami, akulturacji i integracji oraz rosnącego zróżnicowania politycznego i religijnego.
Emancypacja prawna otworzyła przed wyznawcami judaizmu nowe możliwości: zamieszkania na terenie całego Krakowa, rozwoju działalności gospodarczej, wejścia do grona włodarzy miejskich i nowoczesnej aktywności politycznej.
- A
- A
- A
Z dziejów krakowskich Żydów cz. 3 - Wiek XIX
"XIX wiek, stulecie narodzin nowoczesności, był okresem gwałtownych przemian w społeczności Żydów krakowskich zrównania ich w prawach z pozostałymi mieszkańcami, akulturacji i integracji oraz zróżnicowania politycznego i religijnego […] to wreszcie stulecie, w którym pojawili się pierwsi żydowscy artyści i nastąpił rozkwit życia społecznego" - czytamy w „Nie tylko Kroke”, publikacji przybliżającej dzieje krakowskich Żydów. Kolejna radiowa odsłona ich historii to wiek XIX. O tym okresie w Kole kultury mówiły badaczki z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, współautorki „Nie tylko Kroke”: prof. Anna Jakimyszyn-Gadocha, m.in. prowadząca badania z zakresu historii i kultury polskich Żydów, zwłaszcza historii Żydów w Krakowie i we Lwowie oraz dr Alicja Maślak-Maciejewska, judaistka zajmująca się dziejami Żydów w XIX stuleciu. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.
W XIX wieku centrum życia duchowego i społecznego pozostawał Kazimierz, coraz więcej Żydów przenosiło się jednak do Śródmieścia i innych dzielnic Krakowa. Wraz z zasypaniem starego koryta Wisły znikła w ostatniej ćwierci stulecia fizyczna granica oddzielająca Kraków od Kazimierza. Procesy integracji i akulturacji sprawiały, że znikały kolejne różnice między Zytami a chrześcijanami – coraz mniej odróżniał ich strój, sposoby spędzania czasu miejsce zamieszkania. Dzieci żydowskie i chrześcijańskie chodziły często do tych samych szkół, a na UJ pojawili się żydowscy studenci i wykładowcy
[…]

XIX wiek był też okresem, w którym dochodziło do coraz większego zróżnicowania religijnego w łonie społeczności żydowskiej i do konfliktów światopoglądowych, toczących się przede wszystkim na linii” Żydzi tradycyjni versus postępowa inteligencja.
Wreszcie było to stulecie , w którym pojawili się pierwsi żydowscy artyści, nastąpił rozkwit życia społecznego- powstawały organizacje dobroczynne, edukacyjne, samokształceniowe, sportowe…”
A.Jakimiszyn – Gadocha, A.Maślak – Maciejewska – XIX stulecie w : „Nie tylko Kroke” fragment
Komentarze (0)
Najnowsze
-
10:31
Krakowskie Centrum Terapii Uzależnień (KCTU) zostało utworzone w 2000 r.
-
10:17
Zwierzęta i ludzie...Czy i kiedy może być groźnie?
-
09:57
Co dalej z krynicką porodówką? Rada społeczna szpitala powiatowego za likwidacją
-
09:23
Linia zastępcza 704 została wydłużona. Dojedzie do Dworca Głównego
-
08:45
POLSA: podstawowe cele misji na ISS wykonane w ok. 96 proc.
-
08:21
Piłkarskie Euro kobiet: w sobotę Polska zagra z Danią w meczu o honor
-
07:51
Ekstraklasa piłkarska - Bruk-Bet pokonał Omonię w sparingu
-
07:47
Wimbledon: Iga Świątek zagra o szósty w karierze wielkoszlemowy tytuł
-
07:45
Ekstraklasa piłkarska - zwycięski sparing Cracovii
-
07:15
Sobota będzie szara i deszczowa na południu Małopolski
-
00:40
17-latek dźgnięty nożem w centrum Tarnowa. Napastnik poszukiwany