„XIX wiek, stulecie narodzin nowoczesności, był okresem gwałtownych przemian w społeczności Żydów krakowskich: zrównania ich w prawach z pozostałymi mieszkańcami, akulturacji i integracji oraz rosnącego zróżnicowania politycznego i religijnego.
Emancypacja prawna otworzyła przed wyznawcami judaizmu nowe możliwości: zamieszkania na terenie całego Krakowa, rozwoju działalności gospodarczej, wejścia do grona włodarzy miejskich i nowoczesnej aktywności politycznej.
- A
- A
- A
Z dziejów krakowskich Żydów cz. 3 - Wiek XIX
"XIX wiek, stulecie narodzin nowoczesności, był okresem gwałtownych przemian w społeczności Żydów krakowskich zrównania ich w prawach z pozostałymi mieszkańcami, akulturacji i integracji oraz zróżnicowania politycznego i religijnego […] to wreszcie stulecie, w którym pojawili się pierwsi żydowscy artyści i nastąpił rozkwit życia społecznego" - czytamy w „Nie tylko Kroke”, publikacji przybliżającej dzieje krakowskich Żydów. Kolejna radiowa odsłona ich historii to wiek XIX. O tym okresie w Kole kultury mówiły badaczki z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, współautorki „Nie tylko Kroke”: prof. Anna Jakimyszyn-Gadocha, m.in. prowadząca badania z zakresu historii i kultury polskich Żydów, zwłaszcza historii Żydów w Krakowie i we Lwowie oraz dr Alicja Maślak-Maciejewska, judaistka zajmująca się dziejami Żydów w XIX stuleciu. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.
W XIX wieku centrum życia duchowego i społecznego pozostawał Kazimierz, coraz więcej Żydów przenosiło się jednak do Śródmieścia i innych dzielnic Krakowa. Wraz z zasypaniem starego koryta Wisły znikła w ostatniej ćwierci stulecia fizyczna granica oddzielająca Kraków od Kazimierza. Procesy integracji i akulturacji sprawiały, że znikały kolejne różnice między Zytami a chrześcijanami – coraz mniej odróżniał ich strój, sposoby spędzania czasu miejsce zamieszkania. Dzieci żydowskie i chrześcijańskie chodziły często do tych samych szkół, a na UJ pojawili się żydowscy studenci i wykładowcy
[…]
XIX wiek był też okresem, w którym dochodziło do coraz większego zróżnicowania religijnego w łonie społeczności żydowskiej i do konfliktów światopoglądowych, toczących się przede wszystkim na linii” Żydzi tradycyjni versus postępowa inteligencja.
Wreszcie było to stulecie , w którym pojawili się pierwsi żydowscy artyści, nastąpił rozkwit życia społecznego- powstawały organizacje dobroczynne, edukacyjne, samokształceniowe, sportowe…”
A.Jakimiszyn – Gadocha, A.Maślak – Maciejewska – XIX stulecie w : „Nie tylko Kroke” fragment
Autor:
Jolanta Drużyńska
Komentarze (0)
Brak komentarzy
Najnowsze
-
22:50
Helena Trojańska została sprowadzona do figury na szachownicy
-
22:30
Prof. Jacek Popiel: Teatr to coś więcej niż kolejny spektakl
-
20:57
Narciarstwo biegowe dla każdego! Dlaczego warto spróbować i gdzie jeździć w Małopolsce?
-
20:39
Alpejski PŚ - triumf Robinson w slalomie gigancie w Kronplatz, Gąsienica-Daniel 18.
-
20:36
Ekstraklasa piłkarska – porażka Puszczy w ostatnim sparingu w Turcji
-
19:08
Nawrocki w Wieliczce: prezydenta Polaków nie wybierze zagranica
-
17:50
Czym jest populizm?
-
17:23
Tarnów chce wziąć rozwód z Krakowem?
-
17:07
Sztuka opowiada cierpienie. Przejmująca wystawa w oświęcimskim muzeum
-
16:48
W Hali Targowej powstanie klub nocny? "Zrobimy wszystko, żeby nie powstał" - mówi prezydent Krakowa
-
16:22
33. WOŚP w Krakowie. Na aukcji ślub udzielony przez prezydenta, neon, badminton z Grzegorzem Turnauem