Wszystko jest spiskiem. Dlaczego najstarsza demokracja świata nie ufa sama sobie?

Amerykanie wierzą w Boga, wolność i spiski. W tym kraju Deklaracja Niepodległości była pierwszym manifestem podejrzeń, a każdy prezydent ma swoich „ukrytych wrogów”. Spiskowe myślenie to już nie margines – to system operacyjny amerykańskiej polityki.

EPA/GRAEME SLOAN / POOL Dostawca: PAP/EPA

W programie O Tym Się Mówi w Radiu Kraków gościł Piotr Tarczyński – amerykanista, pisarz i współtwórca Podcastu amerykańskiego. Punktem wyjścia do rozmowy była jego nowa książka „Oślizłe macki, wiadome siły. Historia Ameryki w teoriach spiskowych”.

Trump, MAGA i spiskowe DNA amerykańskiej prawicy

Donald Trump nie wymyślił amerykańskich spisków. On tylko zrozumiał, że można na nich wygrać wybory. I że w epoce, w której każdy tweet jest objawieniem, wystarczy jedno słowo – spisek – by zbudować tożsamość polityczną milionów ludzi.

Nigdy wcześniej to sprzężenie teorii spiskowych i partii u władzy nie było tak silne. Po raz pierwszy mamy sytuację, w której rządząca partia de facto stoi na teoriach spiskowych

- mówi Tarczyński.

Choć jego zdaniem spiskowe narracje towarzyszyły każdej administracji, to za Trumpa przeniknęły one do samego centrum władzy. Przykładem jest stosunek do ONZ – instytucji, którą republikańska prawica od dekad oskarża o „zdradę narodową” czy „światowy rząd”.

Ten zwrot Trumpa przeciwko ONZ to nic nowego, tylko odgrzanie teorii z lat 50. XX wieku

- dodaje gość Radia Kraków.

W opinii Tarczyńskiego alt-prawica – czyli ruch zrodzony w internecie z teorii o spiskach elit, globalistów i Żydów – nie jest już żadnym „alternatywnym” nurtem.

To dziś główny nurt Partii Republikańskiej. Trudno być republikaninem i głośno mówić, że wybory 2020 roku nie zostały sfałszowane

- zaznacza.

Nie tylko prawica wierzy w spiski

Choć to z prawicą kojarzymy dziś większość spiskowych narracji, obie partie amerykańskie mają swoje „ciemne” epizody.

Partia Demokratyczna powstała z lęku przed elitami federalnymi, które miały tłamsić wolności Amerykanów. Republikanie z kolei wyrośli z ruchu antymasońskiego i antyimigranckiego. Obie partie powstały z teorii spiskowych

- zauważa Tarczyński.

Z tego punktu widzenia spiskowe myślenie jest wpisane w samą strukturę amerykańskiej demokracji.

Demokracja zakłada, że lud rządzi, więc naturalnie pojawia się pytanie: czy na pewno? A może rządzą ci z ukrycia?

- tłumaczy.

Kennedy, Rothschildowie i żydowskie lasery

W książce „Oślizłe macki, wiadome siły” Piotr Tarczyński opisuje kilkanaście najgłośniejszych teorii spiskowych w historii USA – od iluminatów i masonów, przez zabójstwo JFK, aż po współczesne mity o „żydowskich laserach z kosmosu”.

To przykład, jak działa teoria spiskowa - zamiast przyjąć niewygodne wyjaśnienie, że płonące lasy to efekt globalnego ocieplenia, łatwiej uznać, że to dzieło złych sił. W tym wypadku - Rothschildów

- mówi z przekąsem Tarczyński.

Nawet w klasycznych przypadkach - jak zamach na Kennedy’ego - nie chodzi o samo zadawanie pytań, lecz o to, jak szybko ciekawość zamienia się w paranoję.

Oswald zabił Kennedy’ego, ale nie był samotnym szaleńcem. Nie wierzę, że to był syndykat CIA, Johnsona, Chruszczowa i reptilian, ale niektórzy wierzą. Nie mam spójnej teorii na ten temat

- przyznaje.

Spiski niszczą, nie cementują

Czy teorie spiskowe mogą cementować społeczeństwo, dawać mu wspólnotowy sens?

Nie. One niszczą. Jeśli zaczynamy wierzyć, że rząd to wcielone zło, a współobywatele to marionetki spiskowców, nie ma już pola na dialog. To katastrofa dla spójności społecznej

- podkreśla Tarczyński.

Jego zdaniem to właśnie nadmiar podejrzliwości i manichejskie myślenie („my – dobrzy, oni – źli”) doprowadziły dziś do głębokiej polaryzacji amerykańskiego społeczeństwa.

Religia, edukacja i paradoks elit

Spiskowe myślenie nie jest domeną ludzi niewykształconych.

W spiski wierzą i profesorowie, i robotnicy. Henry Ford wydawał antysemicką gazetę i rozpowszechniał Protokoły mędrców Syjonu. Samuel Morse – wynalazca alfabetu Morsa - wierzył w spisek katolicki

- przypomina autor.

W jego ocenie amerykańska religijność sprzyja takim postawom.

Myślenie spiskowe jest pokrewne religijnemu. Daje proste wyjaśnienia, porządkuje świat, mówi: ci są dobrzy, ci są źli. Amerykanie są społeczeństwem głęboko religijnym, więc ten sposób myślenia jest im bliski

- tłumaczy.

Autor:

Jacek Bańka

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Wszystko jest spiskiem. Dlaczego najstarsza demokracja świata nie ufa sama sobie?

Trump, MAGA i spiskowe DNA amerykańskiej prawicy

Nie tylko prawica wierzy w spiski

Kennedy, Rothschildowie i żydowskie lasery

Spiski niszczą, nie cementują

Religia, edukacja i paradoks elit

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Podhale jak Cortina d’Ampezzo? Pod Tatrami ma powstać ośrodek szkoleniowy dla alpejczyków

Zakopane wybudowało obiekt za miliony, ale ligowej piłki tam nie będzie. "Niedochodowa inwestycja"

Zakopane pożegnało wybitną alpejkę Dorotę Tlałkę-Mogore

Atak cyberprzestępców na urząd miasta w Wadowicach. "Zalecamy zmianę haseł wszystkich możliwych kont"