Wojewoda: Sytuacja epidemiczna jest dobra, ale musimy uważać

Zapis rozmowy Jacka Bańki z wojewodą małopolskim Łukaszem Kmitą:

Fatalnie dla Krakowa i dla całej Polski rozpoczyna się ten tydzień, wczoraj zmarł Jerzy Trela, wybitny aktor filmowy i teatralny. Jakiego Jerzego Trelę pan zapamięta?

Miałem stan zdrowia na bieżąco, jaki stan zdrowia był pana Jerzego, odszedł wczoraj do Pana, myślę, że Kraków traci wielką osobowość, chcę to podkreślić, wielką osobowość, nie tylko współzałożyciela krakowskiego Teatru STU, ale przecież także znanego w całej Polsce aktora, który grał w takich filmach jak "Znachor", czy "Quo vadis". Myślę, że to jest taka osoba, która dla wielu, szczególnie młodych aktorów mogła być pewnym przewodnikiem, drogowskazem. Z pewnością to wielka strata dla Małopolski.

Czy pośmiertnie zostanie również uhonorowany? To jest pytanie o uhonorowanie przez rząd, Ministerstwo Kultury.

Odznaczenia państwowe nadaje pan prezydent. My oczywiście będziemy w kontakcie z rodziną i z kancelarią prezydenta, jeśli będzie taka wola, to stosowny wniosek zostanie przez wojewodę małopolskiego złożony, ale tu chcemy działać bardzo delikatnie. Odznaczenia pośmiertne są różnie przyjmowane, więc trzeba dużego taktu i dyplomacji i tak będzie w tym przypadku.

Tymczasem przestał obowiązywać stan epidemii, który został zastąpiony stanem zagrożenia epidemicznego, jaki jest sens tej zmiany? Biorąc pod uwagę np. pracę zdalną, czy możliwość odraczania badań okresowych to wszystko jest po staremu.

Polski rząd, ale także służby sanitarne - dzisiaj rozmawiałem z panem inspektorem Foremnym także - analizują procent pozytywnych wyników podczas badań. Wg wszelkich ekspertyz WHO, jeśli jest poniżej 5 proc. testów pozytywnych z puli wszystkich testów, to należy uznać, że sytuacja jest bardzo dobra. W Małopolsce były takie dni, kiedy było 3,5 proc., a więc można uznać, że sytuacja jest naprawdę doskonała. Oczywiście musimy uważać. To nie jest tak, że epidemia zniknęła, musimy zachowywać się odpowiedzialnie. Cieszę się, że wielu mieszkańców wsiadając do zatłoczonych autobusów czy pociągów ma na sobie maseczki. Pamiętajmy też o maseczce, wchodząc do szpitali, bo ta epidemia, patrząc na cały świat, wiele nas wszystkich kosztowała. Oczywiście nie zasypiamy gruszek w popiele, cały czas do małopolskich szpitali płyną ogromne środki finansowe.W tamtym tygodniu miałem przyjemność spotkania się z dyrekcją szpitali w Gorlicach, w Olkuszu, tam kolejne środki finansowe popłynęły, łącznie do małopolskich szpitali trafi ponad 52 mln złotych i są to wszystkie szpitale, które uczestniczyły w tym procesie uruchamiania łóżek dla pacjentów z Covid-19. Dozbrajamy system, nie jesteśmy w stanie powiedzieć, co będzie na jesieni, ale jesteśmy w stanie zrobić wszystko, aby dodatkowy sprzęt ratujący życie został zakupiony i trafił do małopolskich szpitali. Przy tej okazji dziękuję wszystkim, którzy w tym trudnym czasie w szpitalach w pogotowiach ratunkowych w Małopolsce pracowali nad tym, abyśmy my mogli bezpiecznie przejść ten niewątpliwie trudny okres.

Statystyki pierwszego dnia po epidemii są, jak rozumiem, uspokajające?

Pierwszy dzień po epidemii, a w okresie kiedy mamy zagrożenie epidemiczne, są uspokajające, ale one są z niedzieli, a dane niedzielne zawsze pokazują bardzo małą liczbę. Średnio tygodniowo jest poniżej 100 osób zakażonych, dzisiejsze dane mówią o kilkudziesięciu przypadkach, ale dla nas ważne jest również to, że procent z ogólnej liczby osób zakażonych testowanych jest bardzo niewielki i niezależnie, czy testowalibyśmy 1000 osób, czy 10 000, jeśli ten procent jest na poziomie 3,5 do 6 proc., to należy uznać, że sytuacja epidemiczna jest dobra. Oczywiście wszyscy marzymy o tym, żeby epidemia Covid-19 całkowicie zaniknęła, ale musimy żyć marzeniami, mam nadzieję, że jesień będzie spokojna, z pewnością szpitale w Małopolsce będą bardzo dobrze przygotowane, dzięki środkom rządowym na ewentualnie różny rozwój scenariuszy.

Zmieniając temat, czy wszystkie małopolskie samorządy wypłacają świadczenia obywatelom Ukrainy? Bo kilku maruderów było.

Kilku maruderów było, my każdego dnia analizujemy jakie środki już zostały przekazane nie tylko przez nas, bo robimy to w sposób naprawdę bardzo sprawny. Chcę powiedzieć, że Małopolska jest wzorem. Do tej pory wypłaciliśmy już 190 mln zł wsparcia, z czego do gmin na pomoc uchodźcom rekordową kwotę 53 mln zł. Mówię o tej pomocy w ramach 40 zł za każdy dzień pobytu. Są różne formy inne oczywiście, zakwaterowanie systemowe, tutaj największa kwota 95 mln zł została już przelana na konta samorządów. Wg stanu na 6 maja, bo analizujemy co 3 dni pewne dane, liczba gmin, które wypłaciły środki pomiędzy 90 a 100 proc., to jest bardzo wysoki współczynnik, to jest 45, a więc 1/8 w Małopolsce, ale to i tak dużo. Natomiast znacznie zmniejszyła się liczba gmin, które nie wypłaciły środków lub wypłaciły do 10 proc. To w tej chwili jest tylko 5 samorządów, podczas gdy jeszcze kilka tygodni temu było to nawet 50 gmin. Samorządy, także po naszych rozmowach, spotkaniach, ale i z własnej inicjatywy bardzo mocno przyspieszyły, za co dziękuję. Oczywiście tych wypłat środków jest dużo więcej. Mówię tutaj nie tylko o formie 40 zł dla obywatela polskiego, który przyjmuje obywatela Ukrainy, ale przecież jest także 300 plus, czyli świadczenie startowe dla obywatela Ukrainy, no i podkreślam jeszcze raz - obywatele Ukrainy mają w Polsce takie same prawa, a nie mają dodatkowych ekstra praw jak obywatele polscy. Wiele jest też pytań, uwag, wątpliwości ze strony mieszkańców, chcę wyraźnie podkreślić - nie ma uprzywilejowania w żądnym zakresie dla obywateli Ukrainy.

A jaki jest ten bilans przyjeżdżających i wracających obywateli Ukrainy? Ostatnio mówił pan o ok. 220 tys. obywateli Ukrainy w Małopolsce.

Tak i widzimy, że sporo osób wyjeżdża z Małopolski, wraca do tych regionów na Ukrainie, gdzie sytuacja jest dużo stabilniejsza. Wczoraj nawet rozmawiałem z jednym z księży, który mówił, że rodzina, która była 2 tygodnie u niego, potem pojechała do Włoch, wczoraj przyjechała z powrotem do Krakowa, żeby móc wrócić na Zaporoże i liczba obywateli, którzy zdecydowali się na powrót do swojego państwa, do tych regionów, które nie są bezpośrednio objęte działaniami wojennymi ze strony Federacji Rosyjskiej jest spora. Może też o tym świadczyć liczba nadawanych numerów PESEL, ta liczba nie zwiększa się, jest na poziomie ok. 110 tys. Każdego dnia zaledwie kilkaset nowych numerów jest nadawanych i to też nie jest wina samorządów, bo one działają sprawnie, ale tego, że największa fala obywateli Ukrainy przelała się przez nasz region.

Od początku roku zgłoszono ponad 107 tys. wniosków o paszport, ale to są dane sprzed soboty paszportowej. Ile osób w sobotę państwo obsłużyli? Bo próbując zarezerwować termin przez internet, najbliższe daty pojawiają się w listopadzie.

Listopad w Krakowie, a najbliższe terminy, jeśli ktoś zdecyduje się przyjść do urzędu dzisiaj, to jest dzisiaj obsłużony. Tylko w tym roku 108 400 wniosków zostało złożonych i podobna liczba paszportów została wydana. Doszliśmy do takiego poziomu, że w 2020 roku łączna liczba wniosków paszportowych, które były wydane w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim, to 75 000, a w tym roku mamy już ponad 108 000. Niewątpliwie wprowadzamy też nowe rozwiązania w urzędzie, będzie możliwość rejestrowania się do punktów paszportowych, bo w Małopolsce takich punktów paszportowych we współpracy z samorządami mamy aż 11, a więc to nie jest tak, że trzeba jechać z Tarnowa, Nowego Sącza, z Olkusza do Krakowa, żeby złożyć wniosek o paszport, urząd jest blisko obywatela i są uruchomione punkty i jeszcze raz zachęcam do tego, aby każda osoba, która nie musi z jednej strony, nie musi w najbliższym czasie składać wniosku o paszport, poczekała chwilę, bo teraz widzimy dużo większy ruch i zainteresowanie wnioskami paszportowymi, ale dla nas to nie jest problem. Będziemy zmieniali nieco system kolejkowy, jeśli chodzi o internet. Jesteśmy w stanie teraz uruchomić dodatkowe stanowiska, w taki sposób, aby rozładować kolejki składających wnioski przez internet, ale jeszcze raz podkreślam, wiele osób rezerwuje termin, i z tym mamy problem, po czym przychodzi do urzędu i terminy, które zostały zarezerwowane internetowo, przepadają. Zostały wprowadzone pewne rozwiązania, nad tym pracuje pani dyrektor generalna, żebyśmy już za półtora tygodnia podeszli do tego tematu inaczej. Jeszcze jedną rzecz chcę podkreślić - dla nas na dzisiaj kluczowa jest pomoc obywatelom Ukrainy, oczywiście będziemy wzmacniali wydział, który zajmuje się paszportami, ale jeśli mamy do wyboru albo wzmocnić wydział, który zajmuje się paszportami, albo np. prowadzić infolinię 7 dni w tygodniu, albo punkt dla uchodźców, nasz wybór jest tylko jeden. Bardzo mocno wzmacniamy pracownikami urzędu wojewódzkiego także punkty pomocy dla Ukrainy, więc tutaj także liczymy na to, że obywatele zrozumieją, jaka jest sytuacja za naszą wschodnią granicą i będą dużo bardziej otwarci na argumenty, które przedstawiamy.

Na koniec przypomnę dobrą informację, którą w sobotę ogłosił polski rząd - 10 małopolskich samorządów, gmin uzdrowiskowych otrzyma ponad 40 mln zł na remonty infrastruktury. To kolejna rządowa pomoc dla małopolskich samorządów, czyli dla mieszkańców.