Był jednym z wielu przedstawicieli tragicznego pokolenia, które wywalczyło niepodległość, by po przeszło dwóch dekadach, doznać goryczy jej utraty. Żołnierz, polityk, erudyta, jedna z najważniejszych postaci w XX-wiecznej historii Polski, zazwyczaj w cieniu, nigdy pierwszy zawsze drugi – generał Kazimierz Sosnkowski. O tym „sumieniu moich szaleństw” – jak pisał o nim Piłsudski w 1914 roku - w programie „Historia kołem się toczy” mówił historyk dr Piotr Podhorodecki, kapitan 8 pułku przeciwlotniczego w Koszalinie, autor publikacji „Na zapleczu frontu. Generał Kazimierz Sosnkowski w Ministerstwie Spraw wojskowych w okresie wojen o granice (1919 – 1921)”. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.
Józef Piłsudski oraz Kazimierz Sosnkowski przed dworkiem Juliana Zubrzyckiego w Grudzynach, gdzie stacjonował sztab I Brygady Legionów Polskich. Okres walk I Brygady nad Nidą 1915 / NAC
W I Brygadzie Legionów Polskich odgrywał główną rolę w pracy organizacyjnej, administracyjnej, wyszkoleniowej i wychowawczej wobec jej oficerów i żołnierzy […] Juliusz Kaden-Bandrowski, opisał go jako „nieocenionego zastępcę” […] źródła proweniencji austriackiej, nazywają go jednym z „najważniejszych” pomocników oraz „szefem sztabu i zastępcą” […] w odbiorze ludzi ze sfer politycznych, którzy mieli z nim kontakt, był oceniany bardzo wysoko. Księżna [ Maria Zdzisława] Lubomirska określiła Sosnkowskiego jako „mózg Piłsudskiego” i „pierwszorzędnego organizatora”, Herman Lieberman z PPS zaś jako „największą inteligencję polskich Legionów” oraz „najinteligentniejszego i najzdolniejszego piłsudczyka”, który jest także „wychowawcą swoich towarzyszy broni, w dziedzinie myśli politycznej, że to właśnie on ją rozwija, formuje i kształtuje”. Wielce wymowne zdanie można odnaleźć też w diariuszu Władysława Leopolda Jaworskiego [ prawnik, polityk , profesor UJ] . Po kilku rozmowach ze Stanisławem Downarowiczem, którego ustami miał przemawiać głos środowiska „niepodległościowców”, oceniający Piłsudskiego pod względem wojskowym Jaworski zanotował pod datą 19 grudnia 1914 r.: „Twierdzą, że Piłsudski prawie wszystko zawdzięcza Sosnkowskiemu, który mu ślepo ulega”.
[…]
Zarówno na niwie wojskowej, jak i politycznej Kazimierz Sosnkowski był dopełnieniem Józefa Piłsudskiego […] Niewątpliwie jego zakres kompetencyjny oraz relacje z głową państwa czyniły z niego osobę numer dwa w Wojsku Polskim, a biorąc pod uwagę czołową rolę sił zbrojnych w odradzającej się Rzeczypospolitej, można pokusić się o stwierdzenie, że także w całym państwie. {[..]
Gen. Kazimierz Sosnkowski z żoną Jadwigą na lotnisku w Krakowie . W tle samolot Lockheed L-10 Electra należący do Polskich Linii Lotniczych” Lot”, 1938 /NAC
J.Drużyńska rozmawia z P.Podhorodeckim
Niezwykła pewność siebie oraz brak próżności i zadufania połączone z taktem i szacunkiem dla starszych od siebie o pokolenie polityków i generałów sprawiały, że obowiązki służbowe wykonywał bardzo sprawnie, z charakterystyczną dla siebie energią. Posiadał bardzo chłonny umysł o rozległych horyzontach, dzięki czemu łatwo przyswajał wiedzę, wykorzystując przede wszystkim doświadczenie innych. Miał w tym ostatnim względzie spore możliwości.
[…]
Należy także podnieść kwestię jego pasji i zainteresowań pozawojskowych. Jak pisał bowiem Jerzy Kirszak: „Był nie tylko wybitnym wojskowym i politykiem. Był erudytą, grał na fortepianie, malował, pisał wiersze. Tłumaczył m.in. utwory Goethego, Szekspira, Lermontowa, a przede wszystkim Baudelaire’a – swego ulubionego poety. Znał grekę i łacinę, biegle władał językiem rosyjskim, francuskim, włoskim, niemieckim, angielskim, dobrze hiszpańskim. Różnorodnością zainteresowań przypominał wybitnych przedstawicieli epoki Renesansu”. […] Warto także pamiętać, że był jednym z wielu przedstawicieli tragicznego pokolenia, które wywalczyło niepodległość, by po przeszło dwóch dekadach, doznać goryczy jej utraty.
Piotr Podhorodecki -” Na zapleczu frontu. Generał Kazimierz Sosnkowski w Ministerstwie Spraw Wojskowych w okresie wojen o granice (1919–1921)" , 2025 – fragment
Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania
danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz
słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie
danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami
zawartymi w Polityce Prywatności.