Populizm po czesku. Czy Praga pójdzie śladem Bratysławy i Budapesztu?

Nowy układ sił w Pradze budzi emocje w całej Europie Środkowej. Andrej Babiš szuka większości wśród eurosceptyków, ale – jak mówi Łukasz Grzesiczak, ekspert od czeskiej polityki – „jego celem jest władza, nie rewolucja”. Czy Czechy pójdą drogą Orbána i Ficy?

Andrej Babiš, EPA/MARTIN DIVISEK Dostawca: PAP/EPA.

Po wyborach w Czechach polityczna mapa Europy Środkowej znów się przetasowała. W Pradze zwyciężyła partia ANO Andreja Babiša, a komentatorzy zastanawiają się, czy Czechy pójdą śladem Słowacji Roberta Ficy i Węgier Viktora Orbána. W poniedziałkowym programie „O Tym Się Mówi” gościem Radia Kraków był Łukasz Grzesiczak, dziennikarz i znawca polityki Czech i Słowacji, który na co dzień mieszka w Pradze.

Babiš nie jest Fico ani Orbánem — ale jego partnerzy mogą być problemem

Andrej Babiš wygrał wybory w Czechach zgodnie z oczekiwaniami, ale to, z kim będzie rządzić, jest dziś najważniejszym pytaniem. Łukasz Grzesiczak zwraca uwagę, że były premier i miliarder szuka większości wśród partii antysystemowych, co budzi zaniepokojenie w Pradze i Brukseli.

Partie, z którymi Babiš chciałby współpracować, to między innymi SPD Tomia Okamury. To ugrupowanie od lat ma w swoim programie referendum w sprawie wyjścia Czech z Unii Europejskiej i sprzeciw wobec członkostwa w NATO

- wyjaśnia. Drugim potencjalnym partnerem jest nowe, również eurosceptyczne ugrupowanie Kierowcy.

Mimo tego Grzesiczak tonuje nastroje:

Babiš nie ma tak radykalnych poglądów jak jego potencjalni koalicjanci. Jest przede wszystkim pragmatykiem, który potrafi rozmawiać z każdym, by osiągnąć cel.

Babiš jest politykiem bardzo doświadczonym, to były premier i wicepremier. To miliarder i człowiek biznesu. Jego majątek szacowany jest na 136 mld koron, czyli ok. 26 mld złotych. To człowiek z ogromnym doświadczeniem w negocjacjach, który potrafi stawiać na swoim. Polityk chce stworzyć najprawdopodobniej mniejszościowy rząd pod swoim przewodnictwem przy cichym poparciu obu skrajnych ugrupowań. Niewtulanie pozwoli, żeby wskazały one niezależnych ekspertów.

Czeski eurosceptycyzm – narzekanie z przywiązania

Czesi od lat należą do najbardziej eurosceptycznych społeczeństw w Unii. Jednak - jak podkreśla Grzesiczak - to bardziej emocjonalna postawa niż realny sprzeciw wobec wspólnoty.

Czesi są dumni z tego, że są Czechami, dobrze czują się we własnym kraju. Lubią ponarzekać na Brukselę, ale w ewentualnym referendum większość opowiedziałaby się za pozostaniem w Unii

- tłumaczy.

W kampanii wyborczej dominowały jednak hasła krytyczne wobec Zielonego Ładu i unijnej polityki klimatycznej.

Słyszeliśmy argumenty, że Unia chce zakazać samochodów spalinowych i że przez szaleństwo z Brukseli Europa przestaje być konkurencyjna. To retoryka dobrze znana także z polskiej debaty publicznej

- zauważa dziennikarz.

Trzeba jednak pamiętać, że sondaże pokazują, że w ewentualnym referendum Czesi zagłosowaliby za pozostaniem w UE.

Ukraina w kampanii. „Czeskie sprawy przede wszystkim”

Czy Czechy mogą dołączyć do prorosyjskiego kursu Ficy i Orbána?

To zależy od tego, jak patrzymy na samego Babiša. On jest populistą i pragmatykiem, który potrafi obiecać wszystko każdemu

- odpowiada Grzesiczak.

W kampanii Babiš mówił do wyborców językiem, który mocno przypominał populistyczne slogany z regionu: Najważniejsze są czeskie sprawy - czeskie szpitale, autostrady i ceny energii, a nie wysyłanie broni na Ukrainę.

Jego elektorat to w dużej mierze starsi wyborcy, zmęczeni wzrostem cen i wojną, która w ich oczach trwa za długo

- komentuje Grzesiczak.

Jego zdaniem trudno sobie jednak wyobrazić, by przyszły rząd Czech blokował unijną pomoc dla Ukrainy. Ale retoryka Babiša może napędzać antyukraińskie nastroje, które w czeskim społeczeństwie stają się coraz bardziej widoczne.

Zmęczenie, populizm i bunt przeciw elitom

Prorosyjski dryf regionu Grzesiczak tłumaczy połączeniem zmęczenia społeczeństw wojną, rosnącymi kosztami życia i nieufnością wobec elit.

Partie rządzące w Europie Środkowej - Fico, Orbán, a teraz Babiš - doszły do władzy krytykując liberalne elity. Wykorzystują gniew prowincji wobec ‘brukselskich kawiarni’, czyli ludzi, którzy rzekomo nie rozumieją codziennych problemów zwykłych wyborców.

To - jego zdaniem - tłumaczy, dlaczego w regionie, który przez dekady chciał uciec od rosyjskiego wpływu, dziś odżywają prorosyjskie sympatie.

To paradoks i pewien rechot historii. Kraje, które jeszcze niedawno były w orbicie Moskwy, dziś flirtują z retoryką, która osłabia Zachód i sprzyja Kremlowi

- podsumowuje Grzesiczak.

Autor:

Jacek Bańka

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Populizm po czesku. Czy Praga pójdzie śladem Bratysławy i Budapesztu?

Babiš nie jest Fico ani Orbánem — ale jego partnerzy mogą być problemem

Czeski eurosceptycyzm – narzekanie z przywiązania

Ukraina w kampanii. „Czeskie sprawy przede wszystkim”

Zmęczenie, populizm i bunt przeciw elitom

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Wszystko jest spiskiem. Dlaczego najstarsza demokracja świata nie ufa sama sobie?

Młodzież poznaje urząd od środka. Rusza druga edycja lekcji obywatelskich w Krakowie

Kwiecień poszedł w ślady Cupiała

"Obóz za torami" doczeka się upamiętnienia. Zginęło tam około 400 osób

Zakończono rozbudowę. Teraz będą trafiać tu najgroźniejsi przestępcy

Czy kobiety mają równe szanse na zdobycie nagrody Nobla?

Radny miał być zastraszany. Chodzi o ważne głosowanie

Czym jest nakastlik?

Dobre Książki i Barbara Gawryluk nominowane w 14. edycji PIKowego Lauru!