Ponad 300 tysięcy dłużników alimentacyjnych. Około miliona dzieci bez należnego wsparcia

Problem niepłacenia alimentów w Polsce to nie tylko kwestia łamania prawa, ale przede wszystkim narastający kryzys społeczny. Statystyki są alarmujące: według danych Krajowego Rejestru Długów łączna kwota zadłużenia alimentacyjnego przekroczyła już 16 miliardów złotych, a w ciągu ostatnich trzech lat wzrosła aż o jedną piątą. Aż 96% zaległości dotyczy ojców. Szczególną uwagę zwraca także gwałtownie rosnący udział młodych dłużników – w grupie wiekowej 18–25 lat zjawisko przybiera na sile w zastraszającym tempie. O alimentach, ich egzekwowaniu i nieskuteczności systemu Sylwia Paszkowska rozmawiała z radcami prawnymi Kingą Ćwikłą i Karolem Bednarzem.

Zdjęcie ilustracyjne, źródło: Pexels

Tablice alimentacyjne – kontrowersyjna propozycja

W lipcu 2025 roku Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło propozycję wprowadzenia tzw. tablic alimentacyjnych — rozwiązania, które w założeniu miało ujednolicić sposób wyliczania świadczeń. Mimo dobrych intencji projekt spotkał się z ogromnym społecznym sprzeciwem i został wycofany już po dwóch dniach.

Dyskusja o wprowadzeniu tablic alimentacyjnych toczy się od lat, ale ostatnia lipcowa propozycja, mimo dobrych intencji, wywołała ogromne oburzenie i medialną burzę. W mojej ocenie przyczyną był sposób ich zaprojektowania: kwoty alimentów wyliczano na podstawie dochodu brutto, a nie netto, co prowadziłoby do nierealistycznie wysokich świadczeń, których zobowiązani rodzice nie byliby w stanie udźwignąć – mówi radczyni prawna Kinga Ćwikła.

Dodatkowym problemem był brak indywidualizacji potrzeb dziecka – tablice uwzględniały wyłącznie jego wiek i liczbę dzieci w rodzinie. Tymczasem koszty wychowania znacząco się różnią w zależności od miejsca zamieszkania czy stanu zdrowia dziecka. W efekcie projekt został bardzo szybko wycofany.

Problemy z egzekucją alimentów

Kinga Ćwikła zwróciła uwagę, że alimenty najczęściej egzekwuje się dziś w ramach postępowania komorniczego, do którego niezbędny jest tytuł wykonawczy – wyrok zasądzający alimenty, postanowienie o zabezpieczeniu lub sądowo zatwierdzona ugoda. Dopiero wtedy komornik może przystąpić do działania: zająć wynagrodzenie, rachunek bankowy, ruchomości czy nieruchomości dłużnika. Problemem pozostaje jednak fakt, że wielu dłużników działa w szarej strefie: pracuje na czarno, ukrywa dochody, przepisuje majątek lub formalnie pozostaje bezrobotnymi. W takich przypadkach egzekucja jest znacząco utrudniona.

Postępowania sądowe związane z przyznaniem alimentów są czasochłonne. Od momentu złożenia pozwu do wydania wyroku mija często minimum rok. W tym czasie zabezpieczeniem mogą być alimenty przyznane tymczasowo – jednak postanowienie zabezpieczające, choć powinno być wydane niezwłocznie, w praktyce trafia do rodzica dopiero po kilku tygodniach, a bywa że nawet po kilku miesiącach.

Karol Bednarz zwrócił uwagę na coraz częstsze powiązania między alimentami a postępowaniami upadłościowymi:

W 2020 roku odnotowano ponad 21 tysięcy ogłoszonych upadłości konsumenckich – to naprawdę duża liczba. Warto mieć świadomość, że wiele z tych osób miało również zasądzone alimenty. A to rodzi poważny problem, bo osoby w upadłości przeważnie nie regulują swoich zobowiązań. W postępowaniu upadłościowym alimenty dzielą się na dwie kategorie: zaległe, czyli niewypłacone przed ogłoszeniem upadłości, oraz bieżące – należne już po tej dacie. Prawo przewiduje dwa zupełnie różne tryby ich dochodzenia.

Zaległe alimenty w zasadzie nie mogą być dochodzone aż do zakończenia postępowania i uprawomocnienia się planu spłaty. Świadczenia te zostają zamrożone, a fundusz alimentacyjny nie przejmuje ich wypłaty. Dopiero bieżące alimenty – naliczane po dniu ogłoszenia upadłości – mogą być dochodzone na bieżąco.

(Dalsza część artykułu i podcast pod zdjęciem)

Karol Bednarz i Kinga Ćwikła w studiu Radia Kraków, fot. Sylwia Paszkowska

Stereotypy związane z alimentami – zniekształcony obraz problemu

Jednym z dominujących mitów jest przekonanie, że alimenty są formą zemsty po rozstaniu – narzędziem odwetu za nieudany związek, a nie zobowiązaniem wobec dziecka. To niebezpieczne uproszczenie, które odciąga uwagę od istoty sprawy: alimenty należą się dziecku, nie byłemu partnerowi. Ich celem jest zapewnienie małoletniemu takiego poziomu życia, jaki miał, gdy rodzice funkcjonowali wspólnie.

Kolejny stereotyp to tzw. „ojciec bankomat” – przekonanie, że po rozstaniu matka dziecka zaczyna mnożyć jego potrzeby: pojawiają się nowe zajęcia dodatkowe, hobby, rosnące wymagania finansowe. Choć z pewnością bywają przypadki nadużyć, nie można zakładać złej woli – potrzeby dzieci naturalnie się zmieniają, a ich rozwój wiąże się z rosnącymi kosztami.

Z kolei z drugiej strony pojawia się problem wykorzystywania kontaktów z dzieckiem jako narzędzia nacisku. Bywa, że matki – sfrustrowane brakiem płatności – ograniczają ojcom możliwość widzeń. Tymczasem w polskim prawie obowiązek alimentacyjny i prawo do kontaktu z dzieckiem to dwie odrębne kwestie.

(Cała rozmowa do posłuchania)

Autor:

Sylwia Paszkowska

Komentarze (1)

do wyborców

2025-08-06

A co będzie gdy wejdą przepisy alimentacyjne przygotowane przez Pana Donalda? Poczytajcie państwo przewidywania. Lawinowy wzrost dłużników, spadek dzietności i małżeństw. Dopiero zrobi się łyso, bardzo łyso.

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Ponad 300 tysięcy dłużników alimentacyjnych. Około miliona dzieci bez należnego wsparcia

Tablice alimentacyjne – kontrowersyjna propozycja

Problemy z egzekucją alimentów

Stereotypy związane z alimentami – zniekształcony obraz problemu

Komentarze (1)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Miłosz Motyka: Niskie ceny energii to nie jest zasadzka i pułapka

Zabytkowe tramwaje i autobusy. W ten weekend kolejna szansa, żeby pojechać nimi w Krakowie

W południowo-wschodnim Krakowie śmierdzi coraz bardziej?

Weekend ma być piękny, więc linie rekreacyjne rozwiozą chętnych do ZOO, Ojcowa i na kąpieliska

Jak zastąpić najlepszego piłkarza? Cracovia będzie musiała sobie radzić bez Ajdina Hasica

W piątek zrobi się upalnie. To w końcu będzie wakacyjna pogoda

Aktualności komunikacyjne Radia Kraków 08.08

Tour de Pologne wjeżdża do Małopolski. Kolarze pojadą do Zakopanego. Będą utrudnienia. SPRAWDŹ

To jedna z najbardziej spektakularnych wystaw w historii polskiego muzealnictwa

Te liczby szokują! Krakowskie schronisko przyjmuje nawet 50 kociąt w czasie jednego weekendu

Od poniedziałku obowiązują nowe zasady parkowania w Krakowie. Jak skorzystać z ułatwień?

Koniec korków? Kraków wdroży Inteligentny System Transportu za 50 mln zł

Czy to AI zatrudni nas w firmie? Prof. Spurek: "Spokojnie, na samym końcu i tak pojawi się stary, dobry człowiek"

Ponad 300 tysięcy dłużników alimentacyjnych. Około miliona dzieci bez należnego wsparcia

Tablice alimentacyjne – kontrowersyjna propozycja

Problemy z egzekucją alimentów

Stereotypy związane z alimentami – zniekształcony obraz problemu

Komentarze (1)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Miłosz Motyka: Niskie ceny energii to nie jest zasadzka i pułapka

Zabytkowe tramwaje i autobusy. W ten weekend kolejna szansa, żeby pojechać nimi w Krakowie

W południowo-wschodnim Krakowie śmierdzi coraz bardziej?

Weekend ma być piękny, więc linie rekreacyjne rozwiozą chętnych do ZOO, Ojcowa i na kąpieliska

Jak zastąpić najlepszego piłkarza? Cracovia będzie musiała sobie radzić bez Ajdina Hasica

W piątek zrobi się upalnie. To w końcu będzie wakacyjna pogoda

Aktualności komunikacyjne Radia Kraków 08.08

Tour de Pologne wjeżdża do Małopolski. Kolarze pojadą do Zakopanego. Będą utrudnienia. SPRAWDŹ

To jedna z najbardziej spektakularnych wystaw w historii polskiego muzealnictwa

Te liczby szokują! Krakowskie schronisko przyjmuje nawet 50 kociąt w czasie jednego weekendu

Od poniedziałku obowiązują nowe zasady parkowania w Krakowie. Jak skorzystać z ułatwień?

Koniec korków? Kraków wdroży Inteligentny System Transportu za 50 mln zł

Czy to AI zatrudni nas w firmie? Prof. Spurek: "Spokojnie, na samym końcu i tak pojawi się stary, dobry człowiek"

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię