Pomoc dla najsłabszych i niższe stopy – priorytety według ekonomisty prof. Bartłomieja Bigi

Kwota wolna od podatku na poziomie 60 tysięcy złotych, miliardowe wydatki na asystencję osobistą, inflacja wracająca do celu i skomplikowany system podatkowy – o napięciu między oczekiwaniami społecznymi a realiami budżetu opowiada prof. Bartłomiej Biga z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. W rozmowie z Radiem Kraków tłumaczy, o czym w ekonomii decyduje polityka i jakie decyzje czekają nas w najbliższych miesiącach.

Zdjęcie ilustracyjne/fot. Pexeles.

Posłuchaj rozmowy Jacka Bańki z prof. Bartłomiejem Bigą.

Wyższa kwota wolna od podatku to kosztowna decyzja.
Podniesienie jej do 60 tys. zł oznaczałoby ubytek rzędu ponad 50 miliardów zł rocznie w budżecie – to suma, której państwo nie jest w stanie łatwo zrekompensować.

System podatkowy w Polsce sprzyja unikaniu CIT przez korporacje.
Prof. Biga zwraca uwagę, że podatek dochodowy od firm bywa w praktyce „dobrowolny”, szczególnie dla dużych zagranicznych podmiotów.

Asystencja osobista to moralny obowiązek państwa.
Wydatki na ten cel sięgną nawet 80 miliardów zł w ciągu dekady, ale nie powinny być przeciwstawiane innym programom – to niezbywalna forma wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami.

Inflacja w normie, ale koszyk podstawowy wciąż drogi.
Choć wskaźnik inflacji spadł do 3,1%, drożyzna w obszarach takich jak żywność czy mieszkania nadal uderza w budżety domowe.

Czas na obniżki stóp procentowych.
Przy stabilizującej się inflacji utrzymywanie wysokich stóp traci uzasadnienie – RPP ma dziś przestrzeń do ich stopniowego, regularnego obniżania.

Kwota wolna – ile to kosztuje budżet?

Dyskusja o podniesieniu kwoty wolnej od podatku do 60 tys. złotych nabiera tempa – to jedno z pól potencjalnego sporu między Kancelarią Prezydenta a rządem. Prof. Bartłomiej Biga tłumaczy, że choć ustalanie tej kwoty to decyzja ustawodawcza, to powinna ona odpowiadać minimum egzystencji – poziomowi, poniżej którego państwo nie powinno zabierać podatków. W Polsce to minimum jest znacznie niższe niż proponowane 60 tys. zł rocznie. Taka zmiana oznaczałaby realne ubytki dla budżetu państwa.

Mówimy o ponad 50 miliardach złotych rocznie

– szacuje profesor. I dodaje:

Państwo nie powinno pobierać podatku, jeżeli ktoś zarabia tak mało, że ledwo wystarcza mu na utrzymanie, czyli na poziomie minimum egzystencji albo minimum socjalnego, które jest trochę wyższe i zakłada nie tylko biologiczne przeżycie, ale realizację podstawowych potrzeb społecznych. Do tej kwoty, wyliczanej przez urzędy statystyczne, uważa się, że nie powinno się pobierać podatku, bo jest to nieludzkie. W Polsce kwota wolna od podatku w ostatnich latach rosła dość dynamicznie – jeszcze kilka lat temu była śmiesznie niska, 3 tys. zł rocznie. Teraz są zakusy, żeby ją podnieść jeszcze bardziej, ale trzeba pamiętać o drugiej stronie: to oznacza bardzo duże uszczuplenie przychodów budżetowych.

Czy ubytki w budżecie państwa da się zrekompensować? Możliwości są dwie: podniesienie innych podatków lub ich skuteczniejsze ściąganie. Jednak – jak podkreśla ekspert – system podatkowy w Polsce należy do najbardziej zagmatwanych na świecie, a korporacje zagraniczne potrafią skutecznie obchodzić obowiązki podatkowe. W efekcie podatek CIT bywa... niemal dobrowolny.

Jak się zarabia w Polsce? "Przeskakujemy wszystkie kraje Europy Środkowo-Wschodniej"

Asystencja osobista a finanse publiczne – czy to musi być „albo-albo”?

Drugim punktem zapalnym jest finansowanie asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami. Wydatki na ten cel mają sięgnąć 3 miliardów złotych rocznie w 2027 roku, a w ciągu dekady nawet 70–80 miliardów złotych.

Czy zestawianie tego programu z podniesieniem kwoty wolnej to uczciwa gra? "To zabieg retoryczny i nieuczciwe łączenie dwóch różnych obietnic" – mówi wprost prof. Biga.

Pomoc dla osób niepełnosprawnych, w tym asystencja osobista, to podstawowy obowiązek moralny państwa. To jest postulat zupełnie niekontrowersyjny – nawet ci, którzy chcieliby minimalizować rolę państwa, uważają, że w tym obszarze powinno ono działać. Mamy w Polsce bardzo dziwny system wsparcia: szerokie, kosztowne świadczenia powszechne, takie jak 800+, a zapominamy o pomocy celowanej, tam gdzie jest ona najbardziej potrzebna. Trzeba mieć świadomość, że te wydatki będą rosły, bo społeczeństwo się starzeje. I nie wystarczy jednorazowe zwiększenie budżetu – to musi być proces, z planem na kilkanaście lat, z waloryzacją i dodatkowymi środkami w przyszłości

- uważa gość Radia Kraków.

Problemy z asystencją osobistą - za mało godzin, kiepska płaca asystentów

Inflacja: problem rozwiązany? Nie do końca

Z najnowszego odczytu inflacyjnego wynika, że inflacja w Polsce wynosi 3,1%, przy celu inflacyjnym NBP na poziomie 2,5%. Dla profesora Bigi to sygnał optymistyczny:

Można powiedzieć, że problem inflacji jest w zasadzie rozwiązany. Tym bardziej, że cel inflacyjny dopuszcza odchylenia do 3,5%.

Jednak pod powierzchnią wciąż kryją się zagrożenia - żywność i koszty utrzymania mieszkań wciąż rosną, a to te elementy, na których najtrudniej oszczędzać. Skoro inflacja się stabilizuje, pojawia się pytanie o obniżki stóp procentowych. Zdaniem prof. Bigi Rada Polityki Pieniężnej ma już argumenty, by rozpocząć stopniowe luzowanie polityki monetarnej.

Widzimy zapotrzebowanie na kredyty, a inflacja jest już znośna, więc utrzymywanie wysokich stóp coraz trudniej uzasadnić

– komentuje gość Radia Kraków.

Deregulacja, wzrost gospodarki i krótszy tydzień pracy. Ekspert nie ma złudzeń

Autor:

Jacek Bańka

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Pomoc dla najsłabszych i niższe stopy – priorytety według ekonomisty prof. Bartłomieja Bigi

Kwota wolna – ile to kosztuje budżet?

Asystencja osobista a finanse publiczne – czy to musi być „albo-albo”?

Inflacja: problem rozwiązany? Nie do końca

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Aktualności komunikacyjne Radia Kraków 06.08

To już dziś! Karol Nawrocki zostanie zaprzysiężony na Prezydenta RP

Andrzej Duda: W ciągu 10 lat mojej prezydentury Polska stała się państwem nowego formatu

Obrońcy praw zwierząt: Siatki ochronne na rośliny są śmiertelnie niebezpieczne dla ptaków

Przerwana akcja śmigłowca TOPR. Powodem miała być usterka techniczna

Kuszą ceną, narażają życie turystów. Czarne przewodnictwo w Tatrach

Spór o maszt telekomunikacyjny w Krakowie. "Nikt nas nie poinformował"

Jacek Gądek: Prezydentura Andrzeja Dudy, według jego współpracownika, to trzy z plusem albo cztery minus

Zabytkowe kamienice w Oświęcimiu znów ozdobą starówki. Można tu zamieszkać

Uzdrowiskowa komunikacja wstrzymana z powodu... donosu. "Podejrzewamy konkurencję"

Co odkryli archeolodzy podczas prac budowalnych na granicy z województwem świętokrzyskim?

Na co dzień gaszą pożary, czasem wchodzą na Mont Blanc. Charytatywna wyprawa tarnowskich strażaków

Pomoc dla najsłabszych i niższe stopy – priorytety według ekonomisty prof. Bartłomieja Bigi

Kwota wolna – ile to kosztuje budżet?

Asystencja osobista a finanse publiczne – czy to musi być „albo-albo”?

Inflacja: problem rozwiązany? Nie do końca

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Aktualności komunikacyjne Radia Kraków 06.08

To już dziś! Karol Nawrocki zostanie zaprzysiężony na Prezydenta RP

Andrzej Duda: W ciągu 10 lat mojej prezydentury Polska stała się państwem nowego formatu

Obrońcy praw zwierząt: Siatki ochronne na rośliny są śmiertelnie niebezpieczne dla ptaków

Przerwana akcja śmigłowca TOPR. Powodem miała być usterka techniczna

Kuszą ceną, narażają życie turystów. Czarne przewodnictwo w Tatrach

Spór o maszt telekomunikacyjny w Krakowie. "Nikt nas nie poinformował"

Jacek Gądek: Prezydentura Andrzeja Dudy, według jego współpracownika, to trzy z plusem albo cztery minus

Zabytkowe kamienice w Oświęcimiu znów ozdobą starówki. Można tu zamieszkać

Uzdrowiskowa komunikacja wstrzymana z powodu... donosu. "Podejrzewamy konkurencję"

Co odkryli archeolodzy podczas prac budowalnych na granicy z województwem świętokrzyskim?

Na co dzień gaszą pożary, czasem wchodzą na Mont Blanc. Charytatywna wyprawa tarnowskich strażaków

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię