"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 6.01. 2022 r.

ZAGADKA REGIONALNA (6.01)

Szczyt o wysokości 1044 m w zachodniej części pasma POLICY w Beskidzie Żywieckim.

Na południowo-zachodnim zboczu znajduje się, otwarty w 2003 r. Ośrodek Turystyczno - Narciarski z koleją krzesełkową wyjeżdżającą z ZAWOI POLICZNEGO.

Wierzchołek, na którym od 2022 r. znajduje się wieża widokowa, jest miejscem skąd roztaczają się widoki na Babią Górę i Beskid Żywiecki, na Beskid Makowski oraz Tatry.

Proszę podać nazwę tego szczytu.

ADRES INTERNETOWY: regionalne@radiokrakow.pl

                                           do godz. 7.30 dnia 6.01.2023 r.

UPOMINKI:

rocznik krajoznawczy "MAGURY 22" wydawany przez Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich

książka BARTŁOMIEJA DYRCZA "Kliszczacki trójkąt"

książka BOGDANA POTOŃCA " Młyny i tartaki wodne doliny Popradu"

płyta CD "Wracają słowa i dźwięki" - 95 lat Radia Kraków

27 numer półrocznika "ILCUSIANA"

JERZY BUJALSKI urodził się w 1885 r. w PŁOCKU, a został zamordowany przez Niemców w obozie KL Auschwitz w 1942 r.

Był lekarzem, majorem Wojska Polskiego, polskim patriotą.

Za działalność w organizacjach niepodległościowych dwukrotnie relegowany ze studiów, w roku 1906 ostatecznie został skazany na wydalenie z granic Imperium Rosyjskiego.

Studia lekarskie ukończył w Krakowie.

Był przez dekadę związany z TARNOWEM.

W 1912 r. został sekundariuszem lekarskim w tamtejszym szpitalu powszechnym, a od 1915 r. do roku 1921 jego dyrektorem.

W roku 1914 w Tarnowie przeprowadzał rekrutację do Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego.

Związek małżeński zawarł w Tarnowie w 1912 r. z Marią ze Skoczylasów (1886–1977), która była nauczycielką, pierwszą absolwentką historii wśród kobiet na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Życiorys Jerzego Bujalskiego przypomina historyk, tarnowski pedagog WOJCIECH SYPEK.

Posłuchaj!

Jak to możliwe, że na przedwojennej mapie Beskidu Niskiego z 1936 r.(rejon wsi BIELICZNA w Górach Hańczowskich, którą do 1947 r. zamieszkiwali Łemkowie) szczyt o nazwie Biała Skała mierzy 860 m, a na powojennych ma już 903 m i znajduje się w zupełnie innym miejscu, po przeciwnej stronie przełęczy Prehyba.

Przedwojenna Biała Skała nosi natomiast nazwę Stożek (862m )

Obecna Biała Skała to trzeci co do wysokości szczyt Beskidu Niskiego. Ale bez skał! Bo skały jak stały tak stoją ! Na starym miejscu, czyli na obecnym Stożku.

Historię tego zamieszania wyjaśnia gorlicki przewodnik i regionalista ANDRZEJ PIECUCH.

Posłuchaj!

Wędrując po Hańczowskich Górach Rusztowych żółtym szlakiem turystycznym z Ropek na Ostry Wierch mijamy po drodze Białą Skałę z podaną na mapach wysokością 903 lub 921 m n.p.m.

Przewodniki turystyczne informują, że jej nazwa ma związek z zalegającymi w jej rejonie białymi skałkami lub wychodniami piaskowca o jasnym kolorze.

Gdy jednak po dotarciu na wierzchołek rozglądamy się wokół, widzimy nie jakieś solidne głazy  uzasadniające nazwę, lecz zwykłe kamienie często spotykane tu także w innych miejscach.

Wszystko wyjaśnia się gdy porównamy dawne i współczesne mapy oraz przespacerujemy się na wzniesienie określane obecnie nazwą Stożek (852 m n.p.m.).

Okazuje się, że już na XVIII wiecznych mapach obecny Stożek nosił nazwę Skalka B. którą to nazwę potwierdza kilka map wydanych w okresie międzywojennym, na których wzniesienie Stożek (852 m n.p.m.) określane jest nazwą Biała Skała.

Po wojnie, nie wiadomo czy to z powodu braku wiedzy, niedbalstwa czy też „radosnej twórczości”, nazwę wzniesienia przesunięto z Białej Skały na wzniesienie o wysokości 903 m do którego przylegała końcówka nazwy Biała Skała. I tak oto Biała Skała pojawiła się w nowym miejscu a właściwy szczyt przez dziesięciolecia określano początkowo wysokością dodając do niej później nazwę Stożek.

Prawdziwa Biała Skała a obecnie Stożek (852 m n.p.m.), wznosi się na północ od Doliny Konfederackiej w której do 1947 r. była obecnie nie istniejąca wieś Bieliczna.

(tekst A.Piecuch)

JACEK SYPIEŃ - historyk, redaktor naczelny półrocznika "ILCUSIANA" w jego najnowszym numerze opisuje losy olkuszan pochodzenia ukraińskiego i rosyjskiego w okresie międzywojennym.

Przypomina między innymi Ukraińca WŁODZIMIERZA MYKITĘ, który podczas okupacji oficjalnie współpracował z władzami niemiecki, a nieoficjalnie sprzyjał polskim nauczycielom i szkołom oraz był czynnie zaangażowany w organizację tajnego nauczania.

Informuje też o losach Rosjanina EMANUELA MUCHANOWA, który przed II wojną był zarządcą lokalnych majątków ziemiańskich.

Podczas okupacji zaangażował się w działania konspiracyjne ZWZ/AK.

Po wojnie jako inspektor Zrzeszenia WiN na powiaty Olkusz, Miechów i Chrzanów, miał za zadanie utworzyć siatkę WiN w powiecie olkuskim.

Był represjonowany i dwukrotnie aresztowany.

Posłuchaj!

W czasach PRL, w latach walki z Kościołem, szopka nie miała kojarzyć się z tą betlejemską i ze Świętą Rodziną.

Substytutem, ciekawym zjawiskiem literackim, było coroczne zamieszczanie w prasie codziennej pod koniec roku szopek, które były komentarzem do tego, co wydarzyło się w mijającym roku kalendarzowym.

Krakowskie szopki publikowane w świątecznych wydaniach "DZIENNIKA POLSKIEGO" z lat 1952, 1953 i 1958 omawia znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ.

Posłuchaj!

Cukrzyca, ta choroba nie oszczędzała też polskich królów.

Cukrzycę mieli między innymi Michał Korybut Wiśniowiecki i August II Mocny, co przypomina znawca historii medycyny prof. JANUSZ SKALSKI z Collegium Medicum UJ.

Posłuchaj!