"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 26.03.2023 r.

ZAGADKA REGIONALNA (26.03.)

Wieś i siedziba gminy w powiecie miechowskim.

Pod koniec XVI w. była własnością starosty chęcińskiego PIOTRA MYSZKOWSKIEGO i należała do powiatu ksiąskiego (KSIĄŻ) w województwie krakowskim.

We wsi znajduje się neogotycki murowany kościół św. Mikołaja, zbudowany w latach 1854 – 1876 według projektu HENRYKA MARCONIEGO (ur.1792 Rzym - zm.1863 Warszawa).

To włoski architekt, przedstawiciel klasycyzmu, jeden z najwybitniejszych architektów pierwszej połowy XIX wieku tworzących na ziemiach polskich.

Kościół został ufundowany przez miejscowego dziedzica JÓZEFA BZOWSKIEGO i jego żonę KATARZYNĘ.

Kościół konsekrował w 1882 r. biskup kielecki TOMASZ TEOFIL KULIŃSKI (1823 - 1907)

Niedaleko miejscowości znajdował się przystanek kolejowy nieczynnej dziś linii wąskotorowej Charsznica - Kocmyrzów.

Proszę podać nazwę tej wsi.

TELEFON:                         (12) 2-00-33-33

ADRES INTERNETOWY: regionalne@radiokrakow.pl

                                          do godz. 7.30. dnia 26.03.2023 r.

UPOMINKI:

książka "ŹRÓDŁA PIEŚNI. Górale Nadpopradzcy"

płyta CD "Wracają słowa i dźwięki. 95 lat Radia Kraków".

album "PODZIEMNY OLKUSZ"

książka o matematyku "szkoły krakowskiej" - "TADEUSZ WAŻEWSKI. 1896 -1972"

książka JOLANTY KRUSZNIEWSKIEJ "Cmentarz żydowski w Mszanie Dolnej"

W OŚWIĘCIMIU, od 2010 r. na wzgórzu nad Sołą, w odnowionym zamku książąt oświęcimskich mieści się Muzeum ZAMEK w Oświęcimiu.

Jego wieża w średniowieczu była drewniana, a później odbudowano ją z cegieł.

O ważnej roli, jaką pełniła w systemie obrony grodu i Księstwa Oświęcimskiego wspomina w swoich kronikach JAN DŁUGOSZ.

Świetność zamku przerwał szwedzki Potop w 1655 r.

Jakie były dalsze losy zamkowego wzgórza wraz z wieżą ? - wyjaśnia WIOLETTA OLEŚ, Dyrektor Muzeum Zamek w Oświęcimiu.

Posłuchaj!

Stowarzyszenie Górali Nadpopradzkich jest wydawcą publikacji " ŹRÓDŁA PIEŚNI. GÓRALE NADPOPRADZCY".

Na ponad 400. stronach zgromadzone zostały pieśni śpiewane w XIX i XX wieku w PIWNICZNEJ i okolicach. Są tam też pieśni wielkopostne.

WANDA ŁOMNICKA - DULAK współredaktorka tego wydawnictwa, sekretarz Stowarzyszenia, poetka i regionalistka, pieśni tych uczyła się od swojej Mamy.

Opowiada o tradycjach przeżywania okresu Wielkiego Postu w PIWNICZNEJ - ZDROJU i okolicy.

Także o wyjazdach do Sanktuarium Pasyjno - Maryjnego w KALWARII ZEBRZYDOWSKIEJ.

Posłuchaj!

WŁODZIMIERZ KOWALSKI - urodził się i mieszka w PROSZOWICACH

Jego rodzina wzmiankowana była w dokumentach już w roku 1760.

Obecnie Włodzimierz Kowalski jest prezesem działającego w Proszowicach "STOWARZYSZENIA POWSTANIA STYCZNIOWEGO 1863", które zostało powołane do wybudowania, w roku 160. rocznicy wybuchu tego największego polskiego zrywu narodowego, pomnika powstańców poległych na Ziemi Proszowickiej.

Koszt przedsięwzięcia to około 20 tysięcy złotych, a przewidywany termin odsłonięcia to 15 sierpnia tego roku.

Data nawiązuje do wydarzeń z roku 1863.

Kto i w jakich miejscowościach w okolicy Proszowic walczył z Rosjanami oraz jaka była historia pochówku poległych powstańców?

Posłuchaj!

W zabytkowym XVII-wiecznym domu mieszczańskim, zwanym „DOMEM NA DOŁKACH" przy rynku w STARYM SĄCZU, mieści się Muzeum Regionalne im. Seweryna Udzieli.

Muzeum powstało w 1956 roku z inicjatywy TOWARZYSTWA MIŁOŚNIKÓW STAREGO SĄCZA.

Obok ekspozycji sztuki sakralnej oraz historycznej poświęconej m. in. osobie św. Kingi, a także wizytom w mieście króla Jana III Sobieskiego oraz papieża św. Jana Pawła II Wielkiego, znajduje się tam ekspozycja biograficzna, dedykowana ADZIE SARI (1886 -1968) – wybitnej polskiej śpiewaczce operowej.

JADWIGA SZAYER, bo takie jest jej nazwisko, urodziła się w 1886 r. w WADOWICACH, ale gdy miała 3 lata jej rodzina zamieszkała w Starym Sączu, gdzie jej ojciec prowadził kancelarię adwokacką i był burmistrzem w latach 1910 – 1920.

Starosądecka ekspozycja jest jedyną na świecie stałą wystawą o życiu i dziele artystki.

A jakie eksponaty związane z Adą Sari zostały zgromadzone w starosądeckim Muzeum Regionalnym? - wyjaśnia ANDRZEJ DŁUGOSZ dyrektor i kustosz tego Muzeum, zarazem przewodniczący Towarzystwa Miłośników Starego Sącza.

Posłuchaj!

WYSTAWA W ARCHIWUM PAU i PAN CZYNNA DO  KOŃCA  MARCA !

W październiku ubiegłego roku Polska Akademia Umiejętności obchodziła uroczyście 150. lecie działalności.
Powstała z przekształcenia Krakowskiego Towarzystwa Naukowego, istniejącego od 1815 r.

Powstała z przekształcenia Krakowskiego Towarzystwa Naukowego, istniejącego od 1815 r.

W warunkach zaborów w 1872 r. nie mogła nazywać się "Polską", była więc Akademią Umiejętności założoną przy asyście dworu wiedeńskiego.

Z okazji jubileuszu, w oparciu o archiwalne dokumenty, zorganizowano wystawę prezentującą dorobek PAU.

Wystawę "W SŁUŻBIE NAUKI" można oglądać do końca marca w Archiwum Nauki Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, przy ulicy św. Jana 26 w Krakowie.

Jaki klucz dobrano do prezentacji dorobku PAU na tej wystawie i które eksponaty zasługują na szczególną uwagę? - wyjaśnia kurator wystawy, kustosz MAŁGORZATA MRÓWKA.

Posłuchaj!

ZAGÓRZANIE - to góralska grupa etnograficzna zamieszkująca część Beskidu Wyspowego i północne stoki Gorców.

Zagórzanie posiadają własny folklor, bogatą tradycję, strój i gwarę.

Stolicą regiony zagórzańskiego jest MSZANA DOLNA.

I właśnie trzy samorządy: Gmina Mszana Dolna, Miasto Mszana Dolna oraz Gmina Niedźwiedź wykreowały lokalny znak promocyjny "ZAGÓRZAŃSKIE DZIEDZINY".

Co on oznacza?  Gdzie i kiedy się pojawia? - wyjaśnia MAGDA POLAŃSKA - koordynatorka działań w zakresie budowy tej marki lokalnej.

Posłuchaj!

Zagórzańska Msza św.

W niedzielę 26 marca 2023 r. o godz. 14.00, w zabytkowym kościele p.w. Św. Józefa Oblubieńca NMP w Lubomierzu, odprawiona zostanie Zagórzańska Msza św.

Oprawę muzyczną Eucharystii zapewni Orkiestra Dęta Mszana Górna.

Z uwagi na Wielki Post orkiestra nie będzie dodatkowo koncertować po zakończeniu liturgii.
W tym dniu przy kościele nie będzie również okolicznościowego kiermaszu produktów lokalnych.

Zagórzański Jarmark Wielkanocny odbywać się będzie w tym dniu na Placu Targowym w Mszanie Dolnej.

Zagórzańskie Msze św. są odprawiane cyklicznie, w każdą ostatnią niedzielę miesiąca o godz. 14.00.

Od kwietnia do września już w zabytkowym kościele w KASINIE WIELKIEJ.