ZAGADKA REGIONALNA (21.01.)
- A
- A
- A
"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 21.01.2024 r.
Wieś i siedziba gminy w powiecie DĄBROWA TARNOWSKA.
Północną granicą tej gminy jest WISŁA.
Niegdyś był tam przystanek kolejowy na trasie TARNÓW - SZCZUCIN.
We wsi znajduje się kościół pod wezwaniem NMP Królowej Polski, rozbudowany w 1917 r. z dworskiej kaplicy i konsekrowany w 1936 r.
W ołtarzu głównym obraz Patronki kościoła namalowany przez CZESŁAWA LENCZOWSKIEGO.
W latach 1935 - 1936 w oknach świątyni zamontowano witraże figuralne wykonane w Zakładzie Witraży Stanisława Gabriela Żeleńskiego w Krakowie.
Trzy dzwony, zostały odlane w Odlewni Dzwonów Felczyńskich w PRZEMYŚLU.
Najstarszy Maria w 1931 r., a dwa kolejne Stanisław i Marcin w roku 1992.
UPOMINKI:
tom poezji -"Długie wieczory "BRONKA Z OBIDZY (Bronisława Kozieńskiego)
tom poezji OLGERDA DZIECHCIARZA "Reperkusje. Symfonia wierszy żałosnych".
tom poezji PRZEMYSŁAWA WECHTEROWICZA "Wnętrze mężczyzny jest wspaniałe".
2 płyty CD "ĆMY SZALONE. Mirosław Henryk Kalisiewicz śpiewa poezję JÓZEFA BARANA".
Olkuszanin JAROSŁAW NOWOSAD to urodzony w roku 1970 prozaik, poeta, krytyk, eseista i dziennikarz.
Ukończył polonistykę i dziennikarstwo na Uniwersytecie Śląskim.
Publikował m.in. na łamach "Akcentu", "Czasu Kultury", "Frazy", "Lampy", "Opcji", "Studium "oraz "Śląska".
Wydał 2 tomy opowiadań i trzy zbiory wierszy.
Ten najnowszy nosi tytuł " JEST TAM KTOŚ" i został opatrzony cytatem Erica Claptona.
Autor niekiedy pisze teksty piosenek. Najbardziej znaną jest piosenka "Dopóki bracie czujesz luz", wykonywana przez śląski tercet "GAYGA & PAZUR & KYKS".
Posłuchaj!
Do 21 kwietnia 2024 r. w Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, (Rynek 20-21) czynna jest wystawa “Wstęgowy Gwoździec – życie w wiosce pierwszych” rolników sprzed 7 tys. lat”.
GWOŹDZIEC - to dziś licząca niespełna tysiąc mieszkańców wioska w gminie ZAKLICZYN NADA DUNAJCEM".
Na tarnowskiej ekspozycji zaprezentowano wyniki interdyscyplinarnych badań w tej miejscowości wczesnoneolitycznej osady kultury ceramiki wstęgowej rytej.
Wystawa podzielona jest na segmenty ukazujące poszczególne aktywności życia mieszkańców wioski sprzed 7 tys. lat, dotyczących zarówno sfery materialnej jak i duchowej.
Zaprezentowano najciekawsze zabytki pozyskane w trakcie przeprowadzonych badań wykopaliskowych (9 sezonów), którym towarzyszą plansze z informacjami stanowiącymi efekt analiz zespołu badaczy z różnych dziedzin (m.in. archeobotaniki, archeozoologii, traseologii).
Badania prowadzone były przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie oraz Instytut Archeologii i Etnologii PAN w ramach grantu finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki, pt. „Najstarsza faza kultury ceramiki wstęgowej rytej w Małopolsce (5600/5500-5300 BC) – geneza, datowanie, osadnictwo gospodarka”.
Wynikiem pracy zespołu naukowców jest publikacja pt. „Najstarsza osada kultury wstęgowej rytej z terenu Polski. Gwoździec stan. 2, gm. Zakliczyn” (red. Agnieszka Czekaj-Zastawny, Anna Rauba-Bukowska, Agnieszka Kukułka) wydana przez Instytut Archeologii i Etnologii PAN i Muzeum Okręgowe w Tarnowie.
Opowiada o tym kuratorka wystawy archeolożka AGNIESZKA KUKUŁKA.
Posłuchaj!
Dyrektor Dąbrowskiego Domu Kultury PAWEŁ CHOJNOWSKI jest także przewodnikiem w Ośrodku Spotkania Kultur, w dawnej synagodze w DĄBROWIE TARNOWSKIEJ.
Na jej sklepieniu są malowidła ze znakami zodiaku, które w potocznym odbiorze kojarzone są zazwyczaj z wróżbami i horoskopami, ale w przypadku judaizmu to skojarzenie błędne i mylące.
Dlaczego?
Posłuchaj!
EMILIAN CZYRNIAŃSKI urodził się w łemkowskiej rodzinie we wsi FLORYNKA koło Grybowa w 1824 r.
To chemik, współzałożyciel Akademii Umiejętności, w latach 1874 -1875 rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prowadził własną walkę z zaborcą austriackim, nie używając, wbrew zaleceniom wiedeńskich władz, języka niemieckiego podczas zajęć.
Jego postawa skończyła się na szczęście tylko naganą, ale był już o krok od dymisji.
Emilian Czyrniański podjął się próby systematyki polskiej terminologii chemicznej.
W badaniach praktycznych poddawał próbom chemicznym wody mineralne,i przyczynił się do rozwoju turystyki sanatoryjnej w Krynicy oraz w innych miejscowościach.
Był autorem koncepcji, że atomy są podzielne i składają się z wirujących "niedziałków", czym wyprzedził koncepcję duńskiego fizyka NIELSA BOHRA (1885 - 1962) badającego strukturę atomu.
Twórca Katedry Chemii na UJ Emilian Czyrniański zmarł na atak serca w roku 1888 i spoczął na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Jego życiorys przedstawia prof. RYSZARD TADEUSIEWICZ z Akademii Górniczo - Hutniczej, ceniony popularyzator wiedzy naukowej.
Posłuchaj !
MARIA MAŚLANKA - PAZGAN jest mieszkanką PIWNICZNEJ - ZDROJU, członkinią Zespołu "Dolina Popradu".
Śpiewa w nim od chwili jego założenia czyli od 1965 r.
Miała wtedy 16 lat, gdy do zespołu przyprowadziła ją jej mama BRONISŁAWA FIEDOR, która pięknie śpiewała i organizowała życie kulturalne w przysiółku Piwnicznej zwanym WALCZAKI.
W okresie Bożego Narodzenia wraz z sąsiadami organizowała przedstawienia jasełkowe.
Posłuchaj!
PIENIĄŻKOWIE herbu Odrowąż, to małopolska rodzina o patriotycznym rodowodzie.
Tarnowski historyk MIECZYSŁAW CZOSNYKA twierdzi, że powstańcze tradycje obejmują co najmniej sześć pokoleń.
Pierwszym na tej liście jest JAN ODROWĄŻ PIENIĄŻEK (1725-1817) stolnik łukowski. który walczył z Moskalami w 1768 r. w okresie Konfederacji Barskiej. W jego posiadaniu były między innymi majątki Koszary oraz Młynne koło Limanowej.
Na uwagę szczególnie zasługuje życiorys dziedzica wsi KOWALOWA koło Ryglic, powstańca styczniowego CZESŁAWA FELICJANA PIENIĄŻKA (1844 -1917), literata i publicysty, nauczyciela, którego uczniem był poeta Lucjan Rydel. Jego synów do chrztu trzymali Józef Ignacy Kraszewski oraz Jan Matejko.
Posłuchaj!
W niedzielę 19.02.1911 r. z więzienia św. Michała w Krakowie (dziś budynek Muzeum Archeologicznego przy ul. Poselskiej 3) uciekło 8 więźniów, znanych złodziei i włamywaczy.
Jeden z nich nazywał się notabene JÓZEF OPRYCH!
Wydarzenie to opisywała szeroko krakowska prasa, między innymi "Nowa Reforma" oraz "Naprzód".
Kto zaplanował ucieczkę, w jaki sposób więźniowie wydostali się na wolność i jak długo jej zażywali?
O tym opowiada znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ.
Posłuchaj!
Komentarze (0)
Najnowsze
-
22:30
Janusz Majewski kręcił tam sceny do filmu „Miłość w przejściu podziemnym”, a bibliofile polują na „białe kruki”. Przypadek Stefana Kamińskiego.
-
20:41
Wzrost stawki za odbiór odpadów komunalnych w Olkuszu. Winny... brak konkurencji
-
20:20
Oświęcim: unikatowy zabytek będzie wyeksponowany w centrum miasta
-
17:37
Prof. Andrzej Szarata: metro musi być bezkolizyjne. Reszta jest mniej ważna
-
16:59
Czeska grupa sprzedała swoje polskie elektrownie węglowe, w tym jedną w Skawinie
-
16:47
Wykorzystywali niepełnosprawnych do żebractwa. Na razie zarzut usłyszała jedna osoba
-
16:41
Na Grzegórzkach trwa wyścig z czasem. Czy uda się powstrzymać budowę wysokich bloków?
-
16:29
"Chcę być lobbystą całej krakowskiej kultury"
-
15:51
Muzyka jest tutaj na pierwszym planie - Olga Chajdas o swoim filmie "Imago"
-
15:48
Spacer historyczny śladami I wojny światowej w Chrzanowie