Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 21.01.2024 r.

(fot. Marek Łączyński/Wikipedia)

ZAGADKA REGIONALNA (21.01.)

Wieś i siedziba gminy w powiecie DĄBROWA TARNOWSKA.

Północną granicą tej gminy jest WISŁA.

Niegdyś był tam przystanek kolejowy na trasie TARNÓW - SZCZUCIN.

We wsi znajduje się kościół pod wezwaniem NMP Królowej Polski, rozbudowany w 1917 r. z dworskiej kaplicy i konsekrowany w 1936 r.

W ołtarzu głównym obraz Patronki kościoła namalowany przez CZESŁAWA LENCZOWSKIEGO.

W latach 1935 - 1936 w oknach świątyni zamontowano witraże figuralne wykonane w Zakładzie Witraży Stanisława Gabriela Żeleńskiego w Krakowie.

Trzy dzwony, zostały odlane w Odlewni Dzwonów Felczyńskich w PRZEMYŚLU.

Najstarszy Maria w 1931 r., a dwa kolejne Stanisław i Marcin w roku 1992.

Dzwon wykonała Pracownia Ludwisarska Jan Felczyński w 1964 dla kościoła w Grybowie (fot. Zalasem1/Wikipedia)

Dzwon wykonała Pracownia Ludwisarska Jan Felczyński w 1964 dla kościoła w Grybowie (fot. Zalasem1/Wikipedia)

Proszę podać nazwę tej wsi.

ADRES INTERNETOWY:  [email protected]

                                          do godz. 7.30 dnia 21.01.2024 r.

UPOMINKI:

tom poezji -"Długie wieczory "BRONKA Z OBIDZY (Bronisława Kozieńskiego)

tom poezji OLGERDA DZIECHCIARZA "Reperkusje. Symfonia wierszy żałosnych".

tom poezji PRZEMYSŁAWA WECHTEROWICZA "Wnętrze mężczyzny jest wspaniałe".

2 płyty CD  "ĆMY SZALONE. Mirosław Henryk Kalisiewicz śpiewa poezję JÓZEFA BARANA".

Olkuszanin JAROSŁAW NOWOSAD to urodzony w roku 1970 prozaik, poeta, krytyk, eseista i dziennikarz.

Ukończył polonistykę i dziennikarstwo na Uniwersytecie Śląskim.

Publikował m.in. na łamach "Akcentu", "Czasu Kultury", "Frazy", "Lampy", "Opcji", "Studium "oraz "Śląska".

Wydał 2 tomy opowiadań i trzy zbiory wierszy.

Ten najnowszy nosi tytuł " JEST TAM KTOŚ" i został opatrzony cytatem Erica Claptona.

Autor niekiedy pisze teksty piosenek. Najbardziej znaną jest piosenka "Dopóki bracie czujesz luz", wykonywana przez śląski tercet "GAYGA & PAZUR & KYKS".

Posłuchaj!

(fot. Jacek Sypień)

(fot. Jacek Sypień)

Do 21 kwietnia 2024 r. w Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, (Rynek 20-21) czynna jest wystawa “Wstęgowy Gwoździec – życie w wiosce pierwszych” rolników sprzed 7 tys. lat”.

GWOŹDZIEC (fot. Waldi 11/Wikipedia)

GWOŹDZIEC (fot. Waldi 11/Wikipedia)

GWOŹDZIEC - to dziś licząca niespełna tysiąc mieszkańców wioska w gminie ZAKLICZYN NADA DUNAJCEM".

Na tarnowskiej ekspozycji zaprezentowano wyniki interdyscyplinarnych badań w tej miejscowości wczesnoneolitycznej osady kultury ceramiki wstęgowej rytej.

(fot. ze zbiorów Muzeum Historii Tarnowa i Regionu)

(fot. ze zbiorów Muzeum Historii Tarnowa i Regionu)

Wystawa podzielona jest na segmenty ukazujące poszczególne aktywności życia mieszkańców wioski sprzed 7 tys. lat, dotyczących zarówno sfery materialnej jak i duchowej.

Zaprezentowano najciekawsze zabytki pozyskane w trakcie przeprowadzonych badań wykopaliskowych (9 sezonów), którym towarzyszą plansze z informacjami stanowiącymi efekt analiz zespołu badaczy z różnych dziedzin (m.in. archeobotaniki, archeozoologii, traseologii).

(fot. ze zbiorów Muzeum Historii Tarnowa i Regionu)

(fot. ze zbiorów Muzeum Historii Tarnowa i Regionu)

Badania prowadzone były przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie oraz Instytut Archeologii i Etnologii PAN w ramach grantu finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki, pt. „Najstarsza faza kultury ceramiki wstęgowej rytej w Małopolsce (5600/5500-5300 BC) – geneza, datowanie, osadnictwo gospodarka”.

Wynikiem pracy zespołu naukowców jest publikacja pt. „Najstarsza osada kultury wstęgowej rytej z terenu Polski. Gwoździec stan. 2, gm. Zakliczyn” (red. Agnieszka Czekaj-Zastawny, Anna Rauba-Bukowska, Agnieszka Kukułka) wydana przez Instytut Archeologii i Etnologii PAN i Muzeum Okręgowe w Tarnowie.

Opowiada o tym kuratorka wystawy archeolożka AGNIESZKA KUKUŁKA.

Posłuchaj!

Dyrektor Dąbrowskiego Domu Kultury PAWEŁ CHOJNOWSKI jest także przewodnikiem w Ośrodku Spotkania Kultur, w dawnej synagodze w DĄBROWIE TARNOWSKIEJ.

Na jej sklepieniu są malowidła ze znakami zodiaku, które w potocznym odbiorze kojarzone są zazwyczaj z wróżbami i horoskopami, ale w przypadku judaizmu to skojarzenie błędne i mylące.

Dlaczego?

Posłuchaj!

FLORYNKA Cerkiew św. Michała Archanioła (fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

FLORYNKA Cerkiew św. Michała Archanioła (fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

EMILIAN CZYRNIAŃSKI urodził się w łemkowskiej rodzinie we wsi FLORYNKA koło Grybowa w 1824 r.

To chemik, współzałożyciel Akademii Umiejętności, w latach 1874 -1875 rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Prowadził własną walkę z zaborcą austriackim, nie używając, wbrew zaleceniom wiedeńskich władz, języka niemieckiego podczas zajęć.

Jego postawa skończyła się na szczęście tylko naganą, ale był już o krok od dymisji.



(fot. Walery Rzewuski/Wikipedia)

(fot. Walery Rzewuski/Wikipedia)

Emilian Czyrniański podjął się próby systematyki polskiej terminologii chemicznej.

W badaniach praktycznych poddawał próbom chemicznym wody mineralne,i przyczynił się do rozwoju turystyki sanatoryjnej w Krynicy oraz w innych miejscowościach.

Był autorem koncepcji, że atomy są podzielne i składają się z wirujących "niedziałków", czym wyprzedził koncepcję duńskiego fizyka NIELSA BOHRA (1885 - 1962) badającego strukturę atomu.



(fot.Kordian/Wikipedia)

(fot.Kordian/Wikipedia)

Twórca Katedry Chemii na UJ Emilian Czyrniański zmarł na atak serca w roku 1888 i spoczął na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Jego życiorys przedstawia prof. RYSZARD TADEUSIEWICZ z Akademii Górniczo - Hutniczej, ceniony popularyzator wiedzy naukowej.

Posłuchaj !

(fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)

(fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)

MARIA MAŚLANKA - PAZGAN jest mieszkanką PIWNICZNEJ - ZDROJU, członkinią Zespołu "Dolina Popradu".

Śpiewa w nim od chwili jego założenia czyli od 1965 r.

(fot. Izabela Kulig)

(fot. Izabela Kulig)

Miała wtedy 16 lat, gdy do zespołu przyprowadziła ją jej mama BRONISŁAWA FIEDOR, która pięknie śpiewała i organizowała życie kulturalne w przysiółku Piwnicznej zwanym WALCZAKI.

W okresie Bożego Narodzenia wraz z sąsiadami organizowała przedstawienia jasełkowe.

Posłuchaj!

(fot. Izabela Kulig)

(fot. Izabela Kulig)

PIENIĄŻKOWIE herbu Odrowąż, to małopolska rodzina o patriotycznym rodowodzie.

Tarnowski historyk MIECZYSŁAW CZOSNYKA twierdzi, że powstańcze tradycje obejmują co najmniej sześć pokoleń.

Pierwszym na tej liście jest JAN ODROWĄŻ PIENIĄŻEK (1725-1817) stolnik łukowski. który walczył z Moskalami w 1768 r. w okresie Konfederacji Barskiej. W jego posiadaniu były między innymi majątki Koszary oraz Młynne koło Limanowej.

Na uwagę szczególnie zasługuje życiorys dziedzica wsi KOWALOWA koło Ryglic, powstańca styczniowego CZESŁAWA FELICJANA PIENIĄŻKA (1844 -1917), literata i publicysty, nauczyciela, którego uczniem był poeta Lucjan Rydel.  Jego synów do chrztu trzymali Józef Ignacy Kraszewski oraz Jan Matejko.

Posłuchaj!

(fot. Mach 240390/Wikipedia)

(fot. Mach 240390/Wikipedia)

W niedzielę 19.02.1911 r. z więzienia św. Michała w Krakowie (dziś budynek Muzeum Archeologicznego przy ul. Poselskiej 3) uciekło 8 więźniów, znanych złodziei i włamywaczy.

Jeden z nich nazywał się notabene JÓZEF OPRYCH!

Wydarzenie to opisywała szeroko krakowska prasa, między innymi "Nowa Reforma" oraz "Naprzód".

Kto zaplanował ucieczkę, w jaki sposób więźniowie wydostali się na wolność i jak długo jej zażywali?

O tym opowiada znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ.

Posłuchaj!

Autor:
Jan Stępień

Wyślij opinię na temat artykułu

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Dodaj komentarz

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię