ZAGADKA REGIONALNA (2.04)
- A
- A
- A
"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 2.04. 2023 r.
Od 1977 r. dzielnica JAWORZNA położona w południowej części miasta nad PRZEMSZĄ na Pagórach Jaworznickich (RUDNA GÓRA 307 m n.p.m.)
W latach 1973 - 1977 odrębne miasto.
W przeszłości wieś biskupów krakowskich, lokowana w 1303 r. przez bp. JANA MUSKATĘ (ok. 1250 - 1320).
Pod koniec XVI w. należała do powiatu proszowickiego województwa krakowskiego.
Parafia w tej wsi została erygowana w 1914 r. przez biskupa krakowskiego księcia ADAMA STEFANA SAPIEHĘ (1867 - 1951).
Ponowna konsekracja kościoła odbyła się w 1975 r. pod przewodnictwem kardynała KAROLA WOJTYŁY (1920 - 2005).
W tej miejscowości w 1913 r. urodził się ks. prałat FRANCISZEK DŹWIGOŃSKI (zm. 1993 w Suchej Beskidzkiej) - w czasie II wojny światowej kapelan (w randze kapitana) Zgrupowania "ŻELBET" Armii Krajowej, proboszcz w podkrakowskich PIASKACH WIELKICH i w MAKOWIE PODHALAŃSKIM.
W PRL był represjonowany przez UB i SB.
W 1958 r. w tej miejscowości urodził się wiceadmirał ANDRZEJ KARWETA, absolwent Liceum Ogólnokształcącego w CHRZANOWIE, w latach 2007 - 2010 dowódca Marynarki Wojennej RP.
Zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie w SMOLEŃSKU, w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.
Proszę podać nazwę tej dzielnicy JAWORZNA, przez wieki wsi, a w II połowie XX w. osiedla oraz miasta.
ADRES INTERNETOWY: [email protected]
do godz. 7.30 dnia 2.04.2023 r.
UPOMINKI:
książka GRZEGORZA CHMIELEWSKIEGO "Serpentyną na szczyt. Szkice na stulecie polskich wyścigów górskich"
płyta CD "Wracają słowa i dźwięki. 95 lat Radia Kraków”
książka wraz z płytą DVD "ŚPIEW GÓRALI PODHALAŃSKICH"
2 albumy "PODZIEMNY OLKUSZ".
Od 2018 r. Muzeum ZAMEK w Oświęcimiu zaprasza do swego oddziału "RYNEK".
W odrestaurowanym budynku XIX wiecznego Ratusza została zaaranżowana wystawa stała „W przestrzeniach historii. Dzieje miasta Oświęcimia”.
Ekspozycja prezentuje historię Oświęcimia, jednego z najstarszych polskich grodów.
Wśród eksponatów zwiedzający znajdą także piękną oryginalną czeską limuzynę, model "PRAGA – BABY".
Te samochody były montowane w Oświęcimiu - Brzezince w latach 1929 -1939.
Jeździli nimi między innymi Wojciech Kossak, Jan Kiepura, Zizi Halama i mistrz rajdowy JAN RIPPER.
Atrakcją jest to, że można wsiąść do tego samochodu i przejechać się wirtualnie po ulicach międzywojennego Oświęcimia - podkreśla ANNA KLĘCZAR z Muzeum Zamek Oświęcim.
Posłuchaj!
MARIA LEŚ - RUNICKA jest historykiem i regionalistką, która od lat prowadzi badania naukowe nad historią miasta JAWORZNA.
Oprócz kilkunastu publikacji książkowych jest autorką ponad 800 artykułów opublikowanych w prasie lokalnej.
W 2021 r. Miejska Biblioteka w Jaworznie wydała I tom JAWORZNICKIEGO SŁOWNIKA BIOGRAFICZNEGO, zawierającego 90 biogramów.
Wśród nich jest biogram pierwszego, znanego właściciela wsi Jaworzno i kasztelana krakowskiego Klemensa Gryfity oraz pierwszego burmistrza Jaworzna FRANCISZKA SCHATTANIKA (ok. 1849 – 1903).
Był on wcześniej zawiadowcą stacji kolejowej Jaworzno oraz urzędnikiem dóbr skarbowych.
A w jakim trybie Jaworzno uzyskało prawa miejskie w roku 1901?
Posłuchaj redaktor prowadzącej Jaworznickiego Słownika Biograficznego Marii Leś - Runickiej!
Muzeum Okręgowe w TARNOWIE planuje odtworzenie " Panoramy Siedmiogrodzkiej".
Monumentalny obraz JANA STYKI (1858 -1925) przedstawia Bitwę pod Sybinem (dziś w Rumunii) 15 marca 1849 r. w czasie Powstania Węgierskiego.
W bitwie dowodził, urodzony w Tarnowie, gen. JÓZEF BEM (1794 - 1850)
Obraz, namalowany w roku 1897 miał takie same wymiary jak „Panorama Racławicka” 120 metrów na 15 metrów, po namalowaniu jednak „Panorama Siedmiogrodzka” została pocięta na fragmenty.
Teraz pomysł zakłada odtworzenie obrazu w oryginalnym rozmiarze.
Mieliby go namalować artyści związani z Tarnowem.
Muzeum na koordynatora tych prac wybrało tarnowskiego artystę ROMANA FLESZARA.
Posłuchaj jak zamierza przystąpić do prac i ile czasu może zająć wykonanie tego zadania?
DARIUSZ ŁOMNICKI jest fotografikiem i członkiem Zespołu Regionalnego "DOLINA POPRADU".
Należy także do grupy piwniczańskich kłapaczy, czyli osób, które w PIWNICZNEJ - ZDROJU w Wielki Czwartek, gdy w kościele milkną dzwonki, wychodzą po wieczornej mszy św. na ulice miasteczka z kołatkami zwanymi tu "kłapaczami" i odwiedzają kapliczki w jego centrum.
To tradycja sięgająca jeszcze XV w.
Kłapacze, które wyrabia się z twardego drewna buka i jesionu, składają się z deseczki o wymiarach 10 x 20 cm, z pałki, ramienia pałki i toczonej (niegdyś struganej) rączki.
Tradycja ta nie zaginie, bo zawsze są chętni do kultywowania zwyczaju kłapania kołatkami, od Wielkiego Czwartku do Wielkiej Soboty, na ulicach w PIWNICZNEJ - ZDROJU.
Posłuchaj!
KATARZYNA LESZCZYŃSKA - KASZUBA jest kuratorką Galerii Fotografii "INTERFERENCJE", która mieści się w OLKUSZU, przy Rynku 4 na I piętrze, w siedzibie dawnego starosta olkuskiego.
Do 13 kwietnia czynna jest tam wystawa "FOTOGRAFIA ODKLEJONA", będąca pokłosiem ogólnopolskiego konkursu.
Można na niej zobaczyć 88 prac o różnej tematyce, wykonanych różnymi technikami.
Jeden obraz - swój autoportret - prezentuje także Katarzyna Leszczyńska - Kaszuba.
Ma on tytuł "ŚLADY OBECNOŚCI". Dlaczego jednak nie został podpisany?
Posłuchaj!
Dr ADAM MICHALEC - astronom z Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego w NIEPOŁOMICACH przypomina, że ten rok 2023 ogłoszony został Rokiem MIKOŁAJA KOPERNIKA.
Genialny polski astronom urodził się w TORUNIU 19.02.1473 r. (550 rocznica), a zmarł we FROMBORKU 24.05. w roku 1543 (480 rocznica).
Przypomina fakt, że jego wiekopomne dzieło nosiło początkowo tytuł
" DE REVOLUTIONIBUS SPHAERARUM MUNDI" czyli "O obrotach sfer świata", wydrukowane zostało jednak i przeszło do historii pod tytułem " O obrotach sfer niebieskich".
Rękopis od 1956 r. znajduje się w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie.
Gość historyczne rozważania poprzedza jednak spojrzeniem w kwietniowe niebo.
Posłuchaj!
Najnowsze
-
11:22
Przesłuchano pierwszych świadków ws. tragicznego wypadku w Barcicach
-
11:15
Biegiem po górach przez Polskę, Europę i świat! - Kacper Mrowiec
-
11:00
Stanisław Mazur chce odnowy miejskich targowisk - więcej zieleni i miejsc do odpoczynku
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm
-
08:54
Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH
-
08:13
RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…
-
07:56
RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…
-
07:27
Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px
-
18:05
73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B
-
16:37
Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb
-
16:13
RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…
-
15:12
Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd