ZAGADKA HISTORYCZNA (14.05.)
Urodzony 1.12.1869 r. doktor medycyny, żydowski lekarz.
Na początku XX w. mieszkał i prowadził praktykę przy ulicy Siemiradzkiego w Krakowie.
ZAGADKA HISTORYCZNA (14.05.)
Urodzony 1.12.1869 r. doktor medycyny, żydowski lekarz.
Na początku XX w. mieszkał i prowadził praktykę przy ulicy Siemiradzkiego w Krakowie.
Miał żonę Frydę, córkę Marię Norę i syna Henryka.
Przed I wojną światową zamieszkał w STRZYŻOWIE nad Wisłokiem, ale po jej wybuchu powrócił do Krakowa i dostał przydział mobilizacyjny jako lekarz wojskowy do WADOWIC, gdzie po wojnie osiadł na stałe.
Tam poznał oficera Karola Wojtyłę - urzędnika Powiatowej Komendy Uzupełnień.
Żona Karola Wojtyły EMILIA, gdy była w trzeciej ciąży (druga zakończyła się narodzeniem i śmiercią córki OLGI 7.07.1914 r.) zwróciła się do niego o pomoc, gdyż była namawiana przez swego lekarza ginekologa do aborcji.
Podjął się on prowadzenia pacjentki, aby doprowadzić do szczęśliwego rozwiązania.
I tak przed 103. laty 18.05 1920 r. w Wadowicach przyszedł na świat KAROL WOJTYŁA - junior, późniejszy Ojciec Święty JAN PAWEŁ II, dziś święty kościoła katolickiego.
Lekarz ten cieszył się w Wadowicach powszechnym uznaniem, a ubogich pacjentów leczył za darmo.
Zmarł 3.02. 1933 r. i spoczął na cmentarzu żydowskim w Wadowicach.
Na macewie jego grobu znajduje się inskrypcja " ŻYCIE SWOJE OFIARNIE POŚWIĘCIŁ CIERPIĄCEJ LUDZKOŚCI".
Proszę podać imię i nazwisko tego pierwszego żydowskiego lekarza w Wadowicach.
Od kwietnia 1939 r. spoczywa w grobie wraz z synem HENRYKIEM, urodzonym 12.12. 1898 r. w Strzyżowie nad Wisłokiem, podporucznikiem 12 pułku piechoty, który walczył w wojnie polsko - czechosłowackiej w 1919 r.
Ranny 12.01 1919 r. podczas obrony dworca kolejowego w ZEBRZYDOWICACH zmarł w szpitalu, a jego prochy sprowadzono do Wadowic w 1939 r. i pochowano z honorami wojskowymi w grobie ojca.
Jak nazywał się jego ojciec?
Proszę podać imię i nazwisko.
ADRES INTERNETOWY: [email protected]
do godz. 7.30. dnia 14.05. 2023 r.
UPOMINKI:
2 egzemplarze albumu JOLANTY KRUSZNIEWSKIEJ " Cmentarz żydowski w Mszanie Dolnej"
płyta CD "Wracają słowa, wracają dźwięki. 95 lat Radia Kraków"
płyta CD "LORANC ŚPIEWA JAKUBCZAK"
książka " MARIAN MIĘSOWICZ ŻYCIE I DZIEŁO 1907 -1992" wydana przez Polską Akademię Umiejętności
ZOFIA STRYJEŃSKA urodziła się w Krakowie w 1891 r. w rodzinie Lubańskich.
Była córką Tadeusza Grzymały - Lubańskiego, piastującego przez pewien czas funkcję prezesa Izby Handlowej.
Pragnęła zostać malarką i cel życia zrealizowała.
Ukończyła w Krakowie prywatną Szkołę Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej, a na studia w Monachium wybrała się w męskim przebraniu, bo kobiet wówczas ani tam, ani w Krakowie do studiów artystycznych nie dopuszczano.
W 1916 r. została żoną znanego architekta KAROLA STRYJEŃSKIEGO (1887 - 1932), a po rozwodzie w 1927 r. przeniosła się do Warszawy.
Jak ułożyła sobie życie?
Jak przebiegała jej dalsza artystyczna kariera?
Zmarłą w 1976 r. w Genewie malarkę przypomina znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ.
Posłuchaj!
"NADPOPRADZKI KALENDARZ DAWNOŚCI 2023" - to wydawnictwo Stowarzyszenia Górali Nadpopradzkich w PIWNICZNEJ – ZDROJU.
Obok promocji dziedzictwa kulturowego Nadpopradzia w formie drukowanej, Stowarzyszenie, którego sekretarzem jest piwniczańska poetka i regionalistka WANDA DULAK - ŁOMNICKA, przygotowało też specjalne 4 filmy.
PIOTR MAŚLANKA, piwniczanin od urodzenia, jest członkiem Regionalnego Zespołu "DOLINA POPRADU", którego jednym z założycieli był EDWARD GRUCELA.
Interesuje się historią i kulturą swej okolicy i pomagał twórczo przy nakręceniu filmów opowiadających o dawnym życiu Górali Nadpopradzkich.
Odtworzono i utrwalono na nich między innymi kopanie ziemniaków, rąbanie i obróbkę drewna, zimową zrywkę drewna w lesie czy wyrób opołek (koszyków).
Nie było to zadanie łatwe, ale z pomocą najstarszych mieszkańców oraz członków Zespołu powstały filmy, które są dostępne na platformie You Tube pod hasłem "Nadpopradzki Kalendarz Dawności".
A co to był za zwyczaj zwany "wywodem" ?
Posłuchaj!
Przewodniczący "Towarzystwa Miłośników Kęt" TADEUSZ DRYJA - urodził się i mieszka w tym mieście.
Jest autorem publikacji "KŁADĘ KAMIEŃ" o losach kęckich Żydów oraz licznych artykułów dotyczących lokalnej historii.
Publikuje także w "ALMANACHU KĘCKIM".
W jego 24. numerze zamieścił artykuł poświęcony swojemu wujowi LEONOWI STANISŁAWOWI LESZCZYŃSKIEMU (zm. 1967 r. w Pszczynie).
Urodził się w KĘTACH w 1894 r.
Był nauczycielem historii i muzealnikiem związanym z PSZCZYNĄ, gdzie zamieszkał po ukończeniu studiów.
Jego zaangażowania na rzecz Polski, podczas akcji plebiscytowej na Górnym Śląsku w 1921 r. Niemcy mu nie zapomnieli i dlatego po wybuchu II wojny światowej schronił się w gorczańskiej OCHOTNICY.
Już w lutym 1945 r. powrócił do Pszczyny i podjął pracę pedagoga i dyrektora.
Siwowłosego wuja Leona, ze spotkań w Kętach przy ulicy Mickiewicza 7, wspomina Tadeusz Dryja.
Posłuchaj!
W "GALERII PODBRZEZIE" w Krakowie, przy ulicy Podbrzezie 3 (w budynku Uniwersytetu Pedagogicznego) do 28 maja można oglądać wystawę "UTRACONE".
To multimedialna instalacja malarska autorstwa czterech artystek grupy "THE PREZENT".
Tworzą ją: pomysłodawczyni ekspozycji DOROTA MYTYCH, Jessica Houston z Kanady, Marcia Teusink z Wielkiej Brytanii oraz Tracy Grubbs ze Stanów Zjednoczonych.
Panie poznały się jeszcze w czasie studiów we Florencji i od ponad 25 lat artystycznie współpracują.
Najnowszy projekt "UTRACONE" czerpie inspirację z kilkudziesięciu obrazów wydobytych z archiwów polskich muzeów.
Kilka prac natomiast pochodzi z archiwów kanadyjskich.
Ta multimedialna instalacja malarska przypomina, że tworzenia jest ogromną siłą napędową ciągłej ewolucji naszej historii.
Ideę wystawy tłumaczy DOROTA MYTYCH.
Posłuchaj!
Wystawie "UTRACONE" towarzyszyły warsztaty zorganizowane dla studentów Uniwersytetu Pedagogicznego.
Ekspozycję można oglądać codziennie od 9.05 do 28.05 w godzinach od 12.00 do 18.00 w " GALERII PODBRZEZIE" w Krakowie, przy ulicy Podbrzezie 3 (w budynku Uniwersytetu Pedagogicznego).
Realizacja wystawy, montaż i udźwiękowienie: Andrzej Gąsiorowski, a koncepcja i realizacja graficzna: Nicholas Bartlett
Więcej informacji o grupie "The Prezent" na stronie: theprezent.org
Senat RP ogłosił 2023 rok Rokiem Jana Matejki.
W tym roku przypada 185. rocznica urodzin i 130. rocznica śmierci wybitnego mistrza malarstwa historycznego.
Z tej okazji Muzeum Okręgowe w Tarnowie przygotowało wystawę prac tego mistrza malarstwa historycznego.
Do 28 maja w Muzeum Historii Tarnowa i Regionu, przy Rynku 20-21 czynna będzie wystawa „Jan Matejko – rysunki ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Tarnowie”.
Prezentowane są na niej niewielkie rysunki - szkice do obrazów historycznych oraz rysunki związane z „Koryznówką” w Nowym Wiśniczu (obecnie oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie).
Wśród nich także karykatury i zabawne portrety - mieszkańców dworku oraz żony Teodory i dzieci malarza: Tadeusza, Beaty i Heleny.
Wystawa „Jan Matejko – rysunki ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Tarnowie” realizowana jest w ramach cyklu „Skarby Muzeum Okręgowego w Tarnowie” - podkreśla historyk sztuki BARBARA BUŁDYS, kierownik Działu Sztuki Muzeum Okręgowego w Tarnowie.
Posłuchaj!
Prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ przypomina sylwetkę geologa i paleontologa GEJZY BUKOWSKIEGO von STOLZENBURGA, który urodził się w Bochni w roku 1858 i w Bochni zmarł w 1937 roku.
Był synem polsko - węgierskiego małżeństwa.
Nazwiskiem Bukowski oznaczono szereg skamieniałości, m.in. z jury okolic Częstochowy.
W latach 1889-1918 był pracownikiem naukowym Geologische Reichsanstalt w Wiedniu, gdzie się wykazał jako geolog, paleontolog i kartograf.
Najpierw pracował jako praktykant, po czterech latach został asystentem 9. rangi, w 1897 adiunktem, w 1900 geologiem, a w 1902 starszym geologiem.
W latach 1889-1892 prowadził badania utworów krystalicznych i paleozoiku w Sudetach Morawskich (obszary: wówczas Mährisch-Neustadt i Schönberg, obecnie Uničov i Šumperk, na północny zachód od Ołomuńca).
Ich wynikiem była mapa w skali 1:75.000, wydana w 1905.
Od 1891 był członkiem Komisji Fizjograficznej Akademii Umiejętności w Krakowie.
Posłuchaj!