Nadmierna czystość, która może szkodzić
Choć geny odgrywają pewną rolę, to właśnie czynniki środowiskowe i współczesny styl życia są głównym czynnikiem pojawienia się astmy.
Jest to problem cywilizacyjny. Geny mają tutaj znaczenie, ale przecież te podobne geny nosiliśmy w sobie przez wiele tysiącleci. Tymczasem faktycznie obserwujemy, że astma staje się z roku na rok coraz większym problemem. Są takie przypuszczenia, że w ciągu najbliższych 15 lat będziemy mieć na świecie kolejne 100 milionów więcej osób cierpiących na astmę – mówi dr Aleksander Kania.
Jednym z najbardziej zaskakujących wątków jest nadmierna sterylność. Zbyt czyste warunki życia sprzyjają rozwojowi chorób alergicznych, w tym astmy.
Wielka ilość detergentów, sterylne wnętrza, antybiotyki stosowane przy każdej infekcji, wszystko to odbiera organizmowi szansę na kontakt z drobnoustrojami. A to kontakt z nimi buduje odporność.
(cała rozmowa do posłuchania)
Otyłość i dieta
Otyłość to kolejna choroba cywilizacyjna, która ma bezpośredni wpływ na rozwój astmy. Nadmierna masa ciała zwiększa stan zapalny w organizmie, utrudnia wentylację płuc i pogarsza skuteczność leczenia.
Ale oczywiście są też szczupłe osoby chorujące na astmę. To nie znaczy, że styl życia nie ma znaczenia – wręcz przeciwnie. Otyłość, brak ruchu, zła dieta – wszystko to może przyspieszyć lub pogorszyć przebieg choroby.
Dieta pacjenta z astmą powinna być szczególnie dobrze przemyślana. Produkty wysoko przetworzone, a także alergeny pokarmowe, takie jak orzechy, mogą zaostrzać objawy. Wskazane są za to kwasy omega-3, warzywa, ryby i produkty o działaniu przeciwzapalnym.
Dr Aleksander Kania/fot. Sylwia Paszkowska
Alergia i astma – duet (nie)doskonały
Związek między astmą a alergią jest ścisły, zwłaszcza u dzieci i młodych osób.
Często mamy do czynienia z tzw. astmą alergiczną, gdzie alergen wyzwala objawy choroby. Są też przypadki, gdzie alergia nie ma znaczenia. Im starszy pacjent, tym częściej astma ma komponent niealergiczny.
Dlatego tak ważne jest indywidualne podejście i dokładna diagnostyka – nie tylko w kierunku samej astmy, ale także towarzyszących jej alergii.
Czy można "wyhodować" sobie astmę? To pytanie budzi kontrowersje, ale odpowiedź jest bardziej złożona, niż może się wydawać. Brak ruchu, palenie papierosów, zła dieta, stres, to wszystko może przyspieszyć chorobę lub ją zaostrzyć.
Trzeba mieć pecha do genów, ale jeśli te geny spotkają się z fatalnym stylem życia – to astma może się ujawnić.
Nowoczesne leczenie astmy pozwala pacjentom żyć całkowicie normalnie, a nawet osiągać sukcesy sportowe. Ważne jednak, by aktywność była dobrze zaplanowana, szczególnie u dzieci i osób z alergią. Wysiłek fizyczny powinien być regularny, ale dostosowany do możliwości i zawsze po konsultacji z lekarzem.
Astma to nie wyrok, ale też nie kaprys. To poważna choroba przewlekła, która może znacząco wpływać na jakość życia, szczególnie wtedy, gdy nie jest odpowiednio leczona lub ignorowana. Wiele czynników – od stylu życia, przez dietę, po środowisko, w którym żyjemy – może wpływać na rozwój i przebieg tej choroby. Mniej chemii, więcej ruchu, świadome jedzenie i więcej wiedzy o własnym zdrowiu.