Po omówieniu krwi jako tkanki płynnej naturalnym krokiem jest przyjrzenie się narządowi, który wprawia ją w ruch. Serce działa jak wydajna pompka, nieustannie tłocząca krew do naczyń krwionośnych. Aby ocenić, czy pracuje prawidłowo, medycyna dysponuje wieloma badaniami, jednak w codziennej praktyce najczęściej sięgamy po dwa najprostsze i najbardziej dostępne: pomiar pulsu oraz pomiar ciśnienia tętniczego. Puls to nic innego jak liczba uderzeń serca na minutę. Możemy wyróżnić puls spoczynkowy, mierzony w stanie relaksu, oraz puls wysiłkowy, pojawiający się podczas aktywności fizycznej. Oba dostarczają cennych informacji o wydolności organizmu.
Jak zmierzyć puls? Jaki puls jest prawidłowy?
Najłatwiej zrobić to na kilka sposobów: za pomocą urządzeń elektronicznych lub manualnie, przykładając jeden lub dwa palce do tętnicy szyjnej na szyi, lub do tętnicy promieniowej po wewnętrznej stronie nadgarstka. Wyczuwalne rytmiczne pulsowanie to właśnie uderzenia serca. Nie trzeba liczyć uderzeń przez całą minutę. Wystarczy liczyć przez 30 sekund i wynik pomnożyć przez 2.
Prawidłowy puls spoczynkowy u osoby dorosłej zazwyczaj mieści się w przedziale 50-65/70 uderzeń na minutę. U osób aktywnych fizycznie bywa on niższy, co świadczy o dobrej kondycji serca. Podczas wysiłku puls naturalnie wzrasta. Przy tętnie na poziomie 90-100 uderzeń na minutę organizm najefektywniej spala tkankę tłuszczową.
Ciśnienie tętnicze
Drugim kluczowym parametrem jest ciśnienie tętnicze. Podczas pomiaru ciśnienia zawsze otrzymujemy dwie liczby: ciśnienie skurczowe oraz ciśnienie rozkurczowe. Ciśnienie skurczowe to wartość maksymalna. Pojawia się w momencie skurczu komór serca, gdy krew jest wypychana do tętnic i najsilniej napiera na ich ściany. Ciśnienie rozkurczowe to wartość minimalna, występująca wtedy, gdy serce znajduje się w fazie rozkurczu, a nacisk krwi na ściany naczyń jest najmniejszy. Za prawidłowe ciśnienie tętnicze u osoby dorosłej uznaje się wartość około 120/80 mmHg. Oznacza to harmonijną pracę serca i prawidłowy przepływ krwi w naczyniach.
Regularne pomiary pozwalają monitorować pracę serca, wcześnie wykrywać zaburzenia rytmu, zauważyć tendencję do podwyższonego ciśnienia, lepiej kontrolować efekty aktywności fizycznej i stylu życia.
Znajomość własnego pulsu i ciśnienia to pierwszy krok do świadomej troski o zdrowie serca. To proste, dostępne dla każdego badania, które mogą uchronić przed poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi. W kolejnych etapach warto przyjrzeć się bliżej temu, czym jest nadciśnienie tętnicze oraz jak skutecznie z nim walczyć, ponieważ profilaktyka zawsze zaczyna się od wiedzy.
Korepetycje z edukacji zdrowotnej na antenie Radia Kraków w każdą środę o godzinie 9:20.