Czy w Krakowie bilety podrożeją? "Transport miejski bez dopłat się nie obroni"

„Bez jakiegoś wsparcia budżetowego bardzo trudno jest mieć dobry system transportu zbiorowego” – mówi dr inż. Marek Bauer z Politechniki Krakowskiej. W rozmowie na antenie Radia Kraków tłumaczy, dlaczego transport miejski niemal zawsze wymaga dopłat, jak ocenia pomysł biletów odcinkowych i gdzie Kraków może szukać oszczędności bez uderzania w pasażerów.

Fot. EK

Posłuchaj rozmowy z dr. Markiem Bauerem

Komunikacja miejska i pytanie o opłacalność

Władze Krakowa opublikowały projekt uchwały dotyczący zmian w taryfie biletowej. Wśród propozycji są m.in. skrócenie najtańszego biletu czasowego do 15 minut oraz podwyżka biletu miesięcznego imiennego mieszkańca. Dyskusja o cenach szybko prowadzi jednak do szerszego pytania: czy transport miejski w ogóle może być rentowny.

Dr inż. Marek Bauer z Politechniki Krakowskiej zaznacza, że pełna opłacalność transportu zbiorowego jest w praktyce bardzo trudna do osiągnięcia. Wynika to z natury miejskiej siatki połączeń: część linii jest bardzo oblegana, ale istnieją też takie, które muszą funkcjonować z powodów społecznych, by zapewnić dojazd mieszkańcom mniej zaludnionych rejonów. Ruch pasażerski zmienia się też w ciągu doby – są kursy zatłoczone i takie, na których jedzie niewiele osób.

Tłok w tramwajach linii numer 4. Dlaczego na tej trasie nie kursują już Krakowiaki?

Jak mówi rozmówca: „zawsze będzie brakowało pieniędzy na to, żeby ta oferta była po prostu pełna”. Podkreśla również, że w miejscach, gdzie działają linie stricte komercyjne, oferta bywa ograniczona do najbardziej opłacalnych godzin. W mieście taki model nie wystarcza, dlatego „bez jakiegoś wsparcia budżetowego bardzo trudno jest mieć dobry system transportu zbiorowego”.

Bilety odcinkowe: pomysł i ryzyko w szczegółach

Co z możliwą zmianą biletów czasowych na odcinkowe? Taki system może być korzystny dla pasażera podczas korków – nie płaci wtedy za stanie w miejscu. Z drugiej strony przy sprawnym ruchu ten sam bilet może pozwolić na krótszy przejazd niż dziś.

Dr Bauer odpowiada, że wiele zależy od konkretnych linii. Te oparte na wydzielonych torowiskach (tramwaje) lub długich odcinkach buspasów radzą sobie lepiej nawet przy trudniejszym ruchu, ale i to nie daje pełnej gwarancji płynności. Przy okazji odwraca perspektywę: zamiast skupiać się wyłącznie na tym, jak mierzyć odcinki, warto zobaczyć, gdzie miasto realnie traci pieniądze.

„Tak naprawdę w tych warunkach ruchu tkwią oszczędności” – wskazuje.

Jego zdaniem przyspieszanie tramwajów i autobusów poprzez konsekwentne wydzielanie pasów oraz rzeczywisty priorytet na światłach przynosi dwa efekty naraz: poprawia komfort podróży i zachęca do korzystania z transportu zbiorowego, a jednocześnie obniża koszty obsługi linii.

Rozmówca tłumaczy to prosto: jeśli pojazd pokonuje trasę szybciej, można wykonać tę samą pracę przewozową mniejszą liczbą wozów. Nawet skrócenie czasu przejazdu o kilka minut może sprawić, że na danej linii wystarczy o jeden tramwaj czy autobus mniej, a to oznacza niższe koszty energii, utrzymania i pracy personelu. W skali miasta mogą to być dziesiątki pojazdów dziennie. Zdaniem dr Bauera właśnie tu ucieka niewykorzystana szansa, bo priorytet dla komunikacji bywa wdrażany zbyt ostrożnie i bez długofalowej konsekwencji.

Co pokazują liczby i jak oceniać jakość komunikacji

Pytany o to, jak mierzyć jakość transportu miejskiego, dr Bauer przyznaje, że wskaźników jest wiele: od dostępności przystanków, przez częstotliwość i punktualność, po prędkość podróży. Jego zdaniem jeden pozostaje niezmiennie najważniejszy – liczba osób, które chcą z komunikacji korzystać.

„Najważniejszy jest wskaźnik liczby pasażerów” – mówi, podkreślając, że to właśnie on pokazuje, czy system jest dla mieszkańców atrakcyjny. W tym kontekście wraca także do finansowania. W Krakowie, jak podaje, dopłata z budżetu miasta stanowi ok. 60% kosztów obsługi linii, podczas gdy w Warszawie jest to ponad 70%. To pokazuje, że wysoki poziom dotowania nie jest wyjątkiem, tylko regułą wielkich miast.

Dr Bauer zwraca uwagę, że transport zbiorowy zawsze generuje koszty liczone choćby w wozokilometrach, więc kluczowe jest rozłożenie ciężaru finansowania między miasto i pasażerów. Dopłaty z budżetu – w jego ocenie – sprzyjają temu, by ludzie chętniej wybierali tramwaje i autobusy, także ci korzystający z nich rzadziej.

Zdaniem naszego gościa w ostatnich dwóch dekadach krakowska komunikacja wyraźnie się poprawiła: jest nowocześniejszy tabor, lepsza infrastruktura przystankowa, przybyło szybkich linii. Zastrzega jednak, że nie wszystkie możliwości zostały wykorzystane, a część działań – szczególnie dotyczących przyspieszania komunikacji – powinna być prowadzona bardziej konsekwentnie.

Tematy: komunikacja miejska w Krakowie

Autor:

Piotr Łęgowski

Komentarze (3)

mieszkaniec

2025-11-27

W 2026 wycieczka mieszkańców Krakowa 2+2 z przystanku Cło do centrum miasta będzie kosztować rodzinę: (8+8+4+4)*2=48 złotych....i to przy założeniu że autobus przyjedzie, a na tramwaj nie ucieknie, bo wtedy może nie starczyć czasu na jednym bilecie...brawo miasto!

Illaa

2025-11-26

Anja uważam że Mpk Kraków pożera dużo pieniędzy, ma rozbudowaną administrację na każdej zajezdni a jest ich 5! Aż 5 , dodatkowo na Wawrzyńca noi słynne Brożka , gdzie stoi wręcz blok mieszkalny ! Czas przeprowadzić audyt i część swoich kosztów zmniejszyć , bo stawki Mpk są porażające coraz więcej gmin rezygnuje z usług Mpk na rzecz swoich autobusów , dodatkowo Koleje Małopolskie też wypierają Mpk Kraków noi słynny Mobilis z każdym kontraktem ma coraz więcej linii w Krakowie , a zarząd mpk oraz urząd miasta Krakowa dalej pchają wóz pod górę a konie dawno zostały na dole ..... Odwagi Kraków czas na zmiany im szybciej tym lepiej , jeśli nie potraficie zadbać o to co macie to nie nadajecie się do metra ? Tak na fotografii i tv w pojazdach bajki strefa marzeń .....

Amerykanin

2025-11-26

Za granicą, w krajach rozwiniętych cywilizacji zachodu (ale kraje mniej rozwinięte od Polski też przyłączają się do trendu) miasta pokrywają koszty komunikacji zbiorowej pobierając od kierowców odszkodowania za ich szkodliwą obecność w mieście. Kraków ma wybór - regresję i pozostanie w rzeczywistości krajów, gdzie się lepi chatki z krowiego łajna, albo odważnie wkroczyć w przyszłość, w której ramię w ramię idziemy z rozwiniętymi cywilizacjami. Nie bez kozery coraz więcej miast oferuje darmowe przejazdy czy to tramwajami czy to autobusami. W Nowym Jorku przychody z odszkodowań od kierowców (Congestion Pricing) dają kwotę 10-16 miliardów dolarów rocznie. Nowy burmistrz Nowego Jorku dodatkowe środki uzyska wprowadzając bardziej sprawiedliwe stawki podatków od najbogatszych (i tak dalekie od tego co obowiązywało w USA za czasów Roosevelta).

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Czy w Krakowie bilety podrożeją? "Transport miejski bez dopłat się nie obroni"

Komunikacja miejska i pytanie o opłacalność

Bilety odcinkowe: pomysł i ryzyko w szczegółach

Co pokazują liczby i jak oceniać jakość komunikacji

Komentarze (3)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Śmiertelny wypadek w Tatrach. 20-latek zginął po upadku z Kozich Czub

Mgła nad lotniskiem. Część rejsów przekierowana

Policyjna interwencja w Myślenicach i film w sieci. Transparentność czy przekroczenie granicy?

Konflikt prawny o Zakład Opiekuńczo Leczniczy. Na ścianach grzyb, los pacjentów niepewny

Zderzenie samochodu osobowego z ciężarówką w Nowym Sączu. DK 75 zablokowana

Choinka prosto z lasu? Jedź do nadleśnictwa w Olkuszu, Chrzanowie i Andrychowie

Telefony a relacje z dziećmi

NCK w okresie świątecznym

Na bilecie miesięcznym Kolei Małopolskich pojedziemy wybranymi pociągami PKP Intercity

Śmiertelny strzał w Myślenicach. Policja odpowiada na zarzuty po publikacji nagrania

„Trzecia transformacja...". Debata Radia Kraków, Tygodnika Powszechnego i Wydawnictwa ZNAK

Plac zabaw w Hutkach do przeniesienia. Jeszcze miesiąc i byłby pod wodą

"Herbata jest dobrym źródłem pobudzenia"

Ingres kard. Grzegorza Rysia. Dominika Kozłowska: „Nie chodzi o gesty na kontrze”

Czy w Krakowie bilety podrożeją? "Transport miejski bez dopłat się nie obroni"

Komunikacja miejska i pytanie o opłacalność

Bilety odcinkowe: pomysł i ryzyko w szczegółach

Co pokazują liczby i jak oceniać jakość komunikacji

Komentarze (3)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Śmiertelny wypadek w Tatrach. 20-latek zginął po upadku z Kozich Czub

Mgła nad lotniskiem. Część rejsów przekierowana

Policyjna interwencja w Myślenicach i film w sieci. Transparentność czy przekroczenie granicy?

Konflikt prawny o Zakład Opiekuńczo Leczniczy. Na ścianach grzyb, los pacjentów niepewny

Zderzenie samochodu osobowego z ciężarówką w Nowym Sączu. DK 75 zablokowana

Choinka prosto z lasu? Jedź do nadleśnictwa w Olkuszu, Chrzanowie i Andrychowie

Telefony a relacje z dziećmi

NCK w okresie świątecznym

Na bilecie miesięcznym Kolei Małopolskich pojedziemy wybranymi pociągami PKP Intercity

Śmiertelny strzał w Myślenicach. Policja odpowiada na zarzuty po publikacji nagrania

„Trzecia transformacja...". Debata Radia Kraków, Tygodnika Powszechnego i Wydawnictwa ZNAK

Plac zabaw w Hutkach do przeniesienia. Jeszcze miesiąc i byłby pod wodą

"Herbata jest dobrym źródłem pobudzenia"

Ingres kard. Grzegorza Rysia. Dominika Kozłowska: „Nie chodzi o gesty na kontrze”

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię