Inwestycja Roberta De Niro niszczy zabytek modernizmu? "Nie możemy żyć w skansenie"

Protesty wokół planowanej inwestycji Roberta De Niro w budynek Miasto Projekt pokazały, jak trudne jest łączenie ochrony modernistycznej architektury z potrzebami dynamicznie rosnącego miasta. "To moment, żeby zastanowić się, dokąd zmierza miasto i czy funkcje, które wprowadzamy, są naprawdę potrzebne" - mówiła w rozmowie z Piotrem Łęgowskim Magdalena Buczyńska, prezes krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich. Jak podkreślała, trudno żyć w mieście wypełnionym wyłącznie przez pomniki historii, niemające żadnej funkcji.

Kraków, fot. Marek Lasyk

W modernistycznych budynkach można inwestować, ale zakres prac musi być indywidualnie ustalany.
Ochrona architektury zależy od decyzji konserwatorskich oraz mądrego wyważenia funkcji i tożsamości miejsca.
Transparentność i rzetelna informacja to podstawa planowania inwestycji w gęstej tkance miejskiej.
Problemy związane z modernizmem i nowymi funkcjami pojawiają się nie tylko w Krakowie, lecz we wszystkich europejskich miastach.

Posłuchaj rozmowy

Inwestowanie w modernistyczne budynki – gdzie przebiega granica?

Rosnące zainteresowanie powojenną architekturą i liczne protesty wokół inwestycji w Krakowie – jak w przypadku Miasto Projekt – powodują, że dyskusja o modernizmie ponownie staje się głośnym tematem.

Robert De Niro, hotel w centrum Krakowa i deptak. Mieszkańcy: A my nie chcemy deptaka, mamy Błonia

Magdalena Buczyńska, prezes krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich, mówiła w Radiu Kraków, że sama wartość modernistycznego budynku nie oznacza automatycznego zakazu inwestowania. Podkreślała, że budynek może mieć klasę, być wartościowy, a jednocześnie pozwalać na inwestycje. Kluczowe jest zawsze ustalenie zakresu prac.

Czy siedziba Criocteki to ikona architektury w Krakowie? Nie wszystkim się podoba

Wskazywała, że prawo nie jest w stanie przewidzieć wszystkich możliwych scenariuszy. Dlatego – jak zauważyła – konieczne jest spotkanie się inwestora, projektantów i stron decyzyjnych, aby wspólnie ustalić, jaką funkcję budynek może pełnić w przyszłości.

Miasto pełne jest struktur niedoinwestowanych, a wiele decyzji urbanistycznych wymaga ponownego przemyślenia. Może właśnie teraz jest moment, żeby przystanąć i zastanowić się, dokąd zmierza miasto

- mówiła.

Jak prawo chroni modernistyczne obiekty? Funkcja, tożsamość i mądre decyzje

Odnosząc się do kwestii ochrony prawnej, Buczyńska tłumaczyła, że system opiera się na rejestrze zabytków oraz ewidencji zabytków nieruchomych, a nadzór sprawują konserwatorzy. Jednak prawo – jak wskazała – nie odpowie na pytanie, czy inwestować, a jedynie na jakich warunkach.

Zaznaczyła, że wartości architektoniczne czy historyczne, jeśli zostały stwierdzone, są niepodważalne, ale sposób inwestowania zależy od mądrych decyzji.

Przywołała przykład Wawelu – użytkowanego od wieków mimo najwyższej rangi konserwatorskiej – jako dowód na to, że odpowiednio dobrane funkcje potrafią ożywić obiekt. Jej zdaniem kluczowe jest myślenie o mieście w sposób całościowy.

Miasto to holistyczny twór. Budynki tworzą jego kompozycję, a funkcja powinna wynikać z potrzeb miejsca, a nie tylko z intencji inwestora

– wyjaśniała.

Zwróciła też uwagę, że problem nie polega często na zmianie fasady, lecz na ingerencji w układ komunikacyjny i strukturę otoczenia. Dlatego – jak mówiła – najważniejsze jest przekonanie mieszkańców i użytkowników, że dana funkcja ma sens:

Miasto ma swoje możliwości, ma swoje ograniczenia i trudno żyć w mieście tylko i wyłącznie wypełnionym przez pomniki historii, niemające żadnej funkcji.

Transparentność, konsultacje i odpowiedzialność miasta

W rozmowie wielokrotnie wracał wątek konsultacji społecznych. Buczyńska wskazała, że transparentność na wczesnym etapie inwestycji jest kluczowa:

Najpierw musi być rzetelna informacja. A tego w sprawie Miasto Projekt zabrakło – wiele kwestii było niedopowiedzianych.

Podkreśliła, że konsultacje mają sens tylko wtedy, gdy są prowadzone świadomie i profesjonalnie. Nie chodzi o liczbę oddanych głosów, lecz o jakość przedstawionych argumentów i jasność celów inwestycji.

Jej zdaniem w gęstniejących miastach – nie tylko polskich, ale także europejskich – tarcia między ochroną dziedzictwa a potrzebą rozwoju są nieuniknione.

To problem każdego miasta, które mierzy się z nowymi potrzebami, rosnącą gęstością i ograniczeniami przestrzeni

– mówiła.

Autor:

Piotr Łęgowski

Komentarze (2)

Krakus

2025-11-14

Tylko co Ta Pani prezes osiągnęła poza tym że jest prezesem, jakie ma dokonania, nawet nazwa jej biura nie świadczy o niej zbytnio za dobrze ani o jej kreatywności, bez obrazy ale w stosunku do architekta który zaprojektował Miastoprojekt i inne budynki użyteczności publicznej w Krakowie to mogłaby mu co najwyżej mu tylko pucować lakierki:)

Mydlenie oczu

2025-11-14

Ale to nie chodzi o modernizm. Wrzaski są o miejsca do składowania za darmo prywatnych samochodów na terenach należących do gminy i państwa. Fałszywa troska/pearl clutching/virtue signalling o architekturę (na świecie inteligentni ludzie wiedzą, że to samochody niszczą miasta i ich tkankę) to tylko zasłona dymna.

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Inwestycja Roberta De Niro niszczy zabytek modernizmu? "Nie możemy żyć w skansenie"

Inwestowanie w modernistyczne budynki – gdzie przebiega granica?

Jak prawo chroni modernistyczne obiekty? Funkcja, tożsamość i mądre decyzje

Transparentność, konsultacje i odpowiedzialność miasta

Komentarze (2)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Remis z Holandią po dobrym meczu

Dlaczego ludzie ukrywają lwy? Przetrzymywanie egzotycznych zwierząt to systemowy problem

Dlaczego zatonął Jan Heweliusz? Skrywane fakty

Józefa Szczurek - Żelazko: "Decyzje rządu spowodują, że kobiety nie będą chciały rodzić dzieci"

Śledztwo ws. dyrektorki Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Skawinie. Miała wykorzystać publiczne pieniądze do prywatnych celów

Krakowskie buspasy. Miało być szybciej i sprawniej, są korki i zmarnowany czas