Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Audycja z dn. 26.12.2020 r. II dzień Świąt Bożego Narodzenia

 

ŚWIĄTECZNA ZAGADKA REGIONALNA (26.12.)

 

Jest w Polsce kilka przysiółków wsi nazywanych Betlejem.

Na przykład Betlejem, część wsi Gapowo w powiecie KARTUZY w województwie pomorskim oraz Betlejem w województwie podkarpackim w powiecie JAROSŁAW w gminie ROŹWIENICA.

Skąd się wzięło to podkarpackie Betlejem?

W 1939 roku osiedliły się tam pierwsze trzy rodziny. W szczerym polu stał drewniany dom i szopa dla bydła i dlatego parobkowie z pobliskiego dworu nazywali to miejsce Betlejem,a ponadto ponieważ pierwsi osadnicy byli biedni i bardzo religijni, wszystkim kojarzyli się ze Świętą Rodziną.

Obecnie podkarpackie Betlejem liczy 6 domów i 40 mieszkańców.

Proszę podać nazwę wsi, której przysiółek stanowi to Betlejem !

 

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                    do godz. 7.40. dnia 26.12. 2020 r.

 

UPOMINKI:

album JULIANA KOWALCZYKA ( wraz z płytą DVD) "KSIĘGA GÓRALI POLSKICH".

VIII tom wydawnictwa "MAŁOPOLSKA. REGIONY - REGIONALIZMY - MAŁE OJCZYZNY"

płyta CD "Śpiewy naszego rodu" (pieśni łemkowskie)

książka TOMASZA SAWICKIEGO "Józef Jan Liszka 1930 - 2019. Życiorys zawodowy i twórczy"

książka Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego "KARPATY I PODKARPACIE. Cuda Polski"

 


 

ROZWIĄZANIE ZAGADKI HISTORYCZNEJ z audycji 25.12. 2020 r. (Boże Narodzenie).

 

 

Przed 106. laty w Boże Narodzenie roku 1914 zakończyła się "BITWA POD ŁOWCZÓWKIEM" koło Tuchowa.

Uczestniczyła w niej I BRYGADA LEGIONÓW Józefa Piłsudskiego, która przybyła na pole bitwy z Nowego Sącza po zmierzchu 22 grudnia.

Legioniści walczyli z nacierającymi Rosjanami wraz z armią Austro - Węgier, której część stanowili.

W Boże Narodzenie 1914 r. Rosjanie nacierali ze wzmożoną siłą. Z powodu mgły walkę prowadzono najczęściej na bagnety.

W południe nadszedł rozkaz odwrotu i legioniści wycofali się w kierunku LIPNICY MUROWANEJ, a bitwa nie została rozstrzygnięta.

Straty I brygady to 128 zabitych (w tym 38 oficerów) i 342 rannych.

(fot.Wikipedia)

 

Do rosyjskiej niewoli pod Łowczówkiem dostał się też  STANISŁAW KASZUBSKI ps."Król" podporucznik pochodzący z Warszawy, syn powstańca styczniowego, który był obywatelem rosyjskim, a po 1905 r. osiedlił się w Galicji i działał w Związku Strzeleckim.

Po aresztowaniu przez Rosjan, gdy odmówił wstąpienia do armii carskiej,  STANISŁAW KASZUBSKI został powieszony 7 lutego 1915 r. na rynku w PILŹNIE

STANISŁAW KASZUBSKI ps."Król" był jedynym oficerem legionowym, który zginął w ten sposób w czasie I wojny światowej.

Po dokonaniu egzekucji jego zwłoki zawleczono na pole obok cmentarza i tam je pochowano, a sotnia kozaków stratowała końmi mogiłę, „iżby ślad po niej nie został”

2 listopada 1915 r. po zajęciu Pilzna przez wojska austriackie, ekshumowano  ciało  STANISŁAWA KASZUBSKIEGO  i pochowano z honorami na cmentarzu w Pilźnie.

 

 

 


 

LUCJAN RYDEL ( 1870 -1918)  fot. Wikipedia

 

Znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ przypomina historię polskiej szopki - nieco zapomnianego dziś gatunku literackiego.

Szopki pisali w XIX w. KORNEL UJEJSKI, TEOFIL LENARTOWICZ i ARTUR OPPMAN.

W czasach zaborów te teatralne religijne przedstawienia nacechowane były dużą dozą patriotyzmu.

Na szczególną pamięć zasługuje "Betlejem Polskie" LUCJANA RYDLA wystawione we Lwowie w 1904 r. a wydane z ilustracjami WŁODZIMIERZA TETMAJERA dwa lata później.

Portret W.Tetmajera ( 1861-1923)  autorstwa St.Wyspiańskiego ok 1899 r.  (fot. Wikipedia)

 

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę szopka nabrała nowego charakteru, a mocnym dowodem potwierdzającym tę tezę jest szopka autorstwa Włodzimierza Tetmajera która została wydana trzy lata po śmierci autora w roku 1926.

Posłuchaj!

 

 


 

Złożenie listów uwierzytelniających królowi belgijskiemu Leopoldowi III przez posła Michała Mościckiego; mjr Gustaw Łowczowski w grupie dyplomatów pierwszy z prawej; 14 grudnia 1937 r.   (fot. Wikipedia  Zakład fotograficzny: Photo Acta - Narodowe Archiwum Cyfrowe (National Digital Archives) https://audiovis.nac.gov.pl/i/PIC/PIC_1-D-97.jpg).

 


Urodzony w WOJNICZU w 1897 r. generał GUSTAW ŁOWCZOWSKI zmarł w Londynie w roku 1984.

Zgodnie z ostatnią wolą generała, jego prochy zostały sprowadzone do kraju i rok później pochowane na cmentarzu Legionistów Polskich w ŁOWCZÓWKU koło TUCHOWA.

W czasie I wojny światowej Gustaw Łowczowski walczył jako żołnierz II batalionu 5 pułku piechoty Legionów Polskich w bitwie pod Łowczówkiem (22-25.12 1914 r.)

(fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)

 

O historii rodu Łowczowskich, o ich przodkach z rodu Dobków, którzy brali udział w bitwach pod Grunwaldem, Pskowem i Chocimiem opowiada TERESA DUMAN - prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Wojnickiej.

Posłuchaj!

Panorama z Jaworzyny Krynickiej (fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)

 

JAWORZYNA KRYNICKA (1114 m) jest najwyższym szczytem pasma Jaworzyny w BESKIDZIE SĄDECKIM.

Na jej wierzchołek kursuje z doliny Czarnego Potoku kolej gondolowa. Jest dobrym i masowo odwiedzanym punktem widokowym, węzłem szlaków turystyki pieszej i rowerowej.

 


 

 

(fot. Rafał M.Socha/Wikipedia)

W górnej części północnego stoku JAWORZYNY KRYNICKIEJ znajduje się schronisko PTTK, obok niego dyżurka Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz Krynicki Ośrodek Historii Turystyki Górskiej - placówka muzealna PTTK.

 

(fot. Rafał M.Socha/Wikipedia).

 

O historii schroniska na Jaworzynie Krynickiej opowiada przewodnik górski BARBARA RUCKA, od trzech pokoleń związana z KRYNICĄ - ZDROJEM.

Posłuchaj!

 

 


 

13 maja 2020 r. w wieku 60 lat zmarł MAREK FRYŹLEWICZ, wieloletni burmistrz NOWEGO TARGU.

Piastował ten urząd przez prawie 5 kadencji. W obecnej był radnym miejskim.

Od ponad dwóch lat w audycji "Pejzaże regionalne" prezentowałem z nim rozmowy o wybitnych, choć czasem zapomnianych postaciach związanych z "miastem na Podhalu".

Tak powstała radiowa wersja jego książki "NOWY TARG MOJE MIASTO. GALERIA NOWOTARŻAN"

Z nagranej na początku tego roku serii rozmów, pozostała jedna, której już nie usłyszał. 

 

Dziś już w archiwalnej rozmowie Marek Fryźlewicz przypomina postać artysty ceramika, twórcy własnej szkoły garncarstwa JANA RECZKOWSKIEGO (1909 - 1997).

Posłuchaj!

 


 

 

Pałacyk w Parku Strzeleckim w Tarnowie  ( fot. Christophoros/Wikipedia)

 

JÓZEF SŁAWOMIR BOSSOWSKI odszedł w październiku 2014 r.  Miał 86 lat.

Był TARNOWIE znanym i cenionym specjalistą chirurgii stomatologicznej, radnym tarnowskiej Rady Miejskiej, a także przyczynił się do reaktywacji „Bractwa Kurkowego w Tarnowie - Towarzystwa Strzeleckiego", którego został pierwszym prezesem.

Posłuchaj!

Autor:
Jan Stępień

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię