Dawne góralskie tradycje pasterskie i kolędnicze kultywuje założony w 1967 r. Zespół Regionalny "ROMANKA". ( Romanka to pobliski szczyt Beskidu Żywieckiego o wysokości 1366 m)
Zespół ma w repertuarze przedstawienie "Trzej Królowie".
To nawiązanie do wieloletniej tradycji, zgodnie z którą od 6 stycznia do 8 stycznia Trzej Królowie kolędowali odwiedzając kolejne domostwa wsi.
Biografia świętego Jana Pawła II "HETMAN CHRYSTUSA" tom 1.
książka Magdaleny Grzebałkowskiej "1945 WOJNA I POKÓJ"
2 zestawy publikacji o OLKUSZU i Ziemi Olkuskiej
książka Adama Gruszeckiego " Z socjalizmem po drodze"
Pałac pod Baranami ( fot. Zygmunt Put/Wikipedia)
Znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ przypomina dawne krakowskie karnawały.
Historyk i etnograf ZYGMUNT GLOGER (1845-1910) pisał, że patrząc na swawole polskiego ludu w czasie zapustów, jeden z ambasadorów Solimana II (sułtana Sulejmana II) powróciwszy do STAMBUŁU rozpowiadał, że w pewnej porze roku chrześcijanie dostają warjacyi i że dopiero jakiś proch sypany im potem na głowy w kościołach leczy takowe zachowanie.
Dowiemy się jakie zabawy karnawałowe urządzał biskup KAJETAN SOŁTYK (1715-1788), kto bawił się w Krakowie za czasów Wolnego Miasta (1815 - 1846) i jakie były ostatnie karnawały przed wybuchem I wojny światowej.
Posłuchaj!
LWÓW 1923 ( fot. Wikipedia).
Dawnych wspomnień czar! Czar lwowskich karnawałów!
ZOFIA WIKARSKA urodziła się w 1920 r. w ZBARAŻU, ale dzieciństwo i młodość spędziła we LWOWIE, aż do czasu przymusowej ekspatriacji po II wojnie światowej.
Zamieszkała wówczas w KRAKOWIE i wyszła za mąż za WITOLDA OLSZEWSKIEGO, Polaka z Pomorza, przed wojną obywatela Wolnego Miasta Gdańska.
Dwa lata przed śmiercią w 1993 r. zgodziła się powspominać swoje młodzieńcze, lwowskie karnawały.
Posłuchaj!
( fot. ze zbiorów MOK w Olkuszu)
Miejski Ośrodek Kultury w OLKUSZU ma w swojej pieczy Muzeum Afrykanistyczne im. dr Bogdana Szczygła i Bożeny Szczygieł – Gruszyńskiej
To małżeństwo lekarzy, które przebywało kilka lat w Afryce i gromadziło kolekcję sztuki ludów Sahary, głównie plemienia Tuaregów.
Ich darowizna legła u podstaw utworzenia Muzeum Afrykanistycznego,dziś jednego z największych tego typu w kraju.
W 2021 r. przypada 50.lecie utworzenia Muzeum Afrykanistycznego, o czym przypomina opiekująca się obecnie jego kolekcją GRAŻYNA PRASZELIK - KOCJAN, długoletnia dyrektor Miejskiego Ośrodka Kultury w OLKUSZU.
Posłuchaj!
(fot. JACEK SYPIEŃ)
( fot. ze zbiorów MOK w Olkuszu)
Dr Bogdan Szczygieł – ur. 12 czerwca 1928 r. w Olkuszu. W 1952 roku uzyskał dyplom lekarza dentysty na Akademii Medycznej w Łodzi. W 1960 roku ukończył medycynę na Śląskiej Akademii Medycznej. Szczególne miejsce w życiu Bogdana Szczygła zajęła Afryka. Po raz pierwszy zetknął się z nią w 1964 roku, kiedy to wyjechał jako ochotnik Serwis Civil International do Algierii. Od 1966 roku do 1977 roku kierował oddziałem radiologicznym szpitala w Niamey stolicy Nigru. Był też wykładowcą wydziału lekarskiego tamtejszego uniwersytetu oraz doradcą prezydenta Nigru do spraw ochrony zdrowia. Równocześnie studiował historię, kulturę i sztukę Afrykańczyków, co zaowocowało napisaniem wielu książek poświęconych Afryce. Jest również autorem kilkunastu prac z dziedziny radiologii i medycyny tropikalnej. Ponadto był aktywnym działaczem Towarzystwa Miłośników Ziemi Olkuskiej oraz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Afrykańskiej. Na przełomie 1979/80 kierował wyprawą Ministerstwa Kultury i Sztuki do Afryki. Zmarł 1 grudnia 1986 r. w Olkuszu.
( fot. ze zbiorów MOK w Olkuszu)
Bożena Szczygieł - Gruszyńska urodziła się w 1930 r. w Ostrowcu Świętokrzyskim, dzieciństwo spędziła w Gdyni, następnie przebywała w Warszawie. Brała udział w Powstaniu Warszawskim. Po jego upadku, jesienią 1944 roku znalazła schronienie u rodziny w Olkuszu. Tu poznała Bogdana Szczygła. Związek małżeński zawarli w 1952 roku. Wcześniej ukończyli studia medyczne, Bożena Szczygieł na swą specjalność wybrała stomatologię. W 1966 roku Bożena i Bogdan Szczygłowie wyjechali wraz z córką Ewą do Nigru, gdzie zgromadzili bogatą kolekcję dzieł sztuki ludów Afryki. Po blisko dwunastu latach powrócili do kraju i przekazali swe zbiory Towarzystwu Przyjaciół Ziemi Olkuskiej, które zorganizowało stałą ekspozycję kolekcji. Bożena Szczygieł kontynuowała praktykę lekarską w Olkuszu. Równocześnie angażowała się w bieżącą działalność i rozwój nowo powstałego Muzeum Afrykanistycznego. Była aktywną uczestniczką i współorganizatorką różnorodnych przedsięwzięć propagujących kulturę Czarnego Lądu.
Zmarła 08 kwietnia 2020 r.
Kościoł Matki Bożej Bolesnej w CZARNYM POTOKU w gminie Łącko ( fot.Jerzy Opioła)
Jej życie można porównać do losów bohaterki noweli Stefana Żeromskiego „Siłaczka”.
Pomimo ogromnych zasług w kształceniu ubogich wiejskich dzieci pozostała jednak zapomniana.
Nauczycielka, WIKTORIA WIŚNIEWSKA przybyła do Czarnego Potoku koło Łącka w 1894 r.
Uczyła we wszystkich czterech klasach, do których schodziły się dzieci nie tylko z Czarnego Potoku, lecz także Jastrzębia, Jadamwoli i Szczereża.
Zanotowała później w szkolnej kronice:
„[…] zastałam szkołę w opłakanym stanie. W klasie w ścianach tylko mech był zasmarowany lekko gliną, podłoga zgniła, dziurawa, w piwnicy woda i grzyb. Jedna strona dachu dziurawa, woda kapie do wnętrza […]”.
W tamtejszej szkole przepracowała 35 lat, a po przejściu na emeryturę, jako osoba samotna, zamieszkała w swej wsi.
Zmarłą w latach pięćdziesiątych XX w. „Siłaczkę z Czarnego Potoku” przypomina urodzony w tej miejscowości prof. BOLESŁAW FARON, historyk i krytyk literatury.
Posłuchaj!
JÓZEF MEHOFFER ( ur. 1869 Ropczyce - zm. 1946 Wadowice) - to polski malarz, witrażysta, grafik, jeden z przedstawicieli Młodej Polski.
Jego znany obraz "DZIWNY OGRÓD" znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.
Artysta przy jego malowaniu inspirował się krajobrazem pewnego ogrodu we wsi SIEDLEC koło Krzeszowic.
Historię tego miejsca, do dziś związanego ze sztuką, przypomina MARIA OSTROWSKA, emerytowana nauczycielka języka polskiego i autorka publikacji na temat Ziemi Krzeszowickiej.
Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania
danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz
słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie
danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami
zawartymi w Polityce Prywatności.
