Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Audycja z dn.25.12. BOŻE NARODZENIE

( fot.LoMit/Wikipedia)

 

 

ZAGADKA HISTORYCZNA (25.12.)

 

"Bóg się rodzi" to popularna nazwa utworu "Pieśń o Narodzeniu Pańskim", poety epoki oświecenia FRANCISZKA KARPIŃSKIEGO (1741 -1825), który nazywany bywa często królową polskich kolęd.

Kolęda, zabrzmiała po raz pierwszy w 1792 r. w Starym Kościele Farnym w BIAŁYMSTOKU. Tekst już wkrótce po opublikowaniu, był śpiewany na różne melodie.

Obecnie używana melodia, utrzymana w rytmie poloneza przypisywana bywa KAROLOWI KURPIŃSKIEMU, ale nie wyklucza się jej ludowego pochodzenia. Według innych źródeł jest to polonez koronacyjny królów polskich jeszcze z czasów Stefana Batorego (XVI w.).

Tekst tej pieśni - kolędy FRANCISZEK KARPIŃSKI napisał na zamówienie księżnej marszałkowej IZABELI Z CZARTORYSKICH LUBOMIRSKIEJ (1736-1816).

Proszę podać nazwę miejscowości leżącej nad Sanem (do 1934 r. miasta), w której tekst ten został napisany.

 

 

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                     do godz. 7.30 dnia 25.12.2019 r.

 

 

UPOMINKI:

2 przewodniki "JORDANIA" - Wydawnictwa "BEZDROŻA".

2 płyty CD BILLY NEAL & JAREK ŚMIETANA

kalendarz ścienny "SZLAKIEM GWARKÓW OLKUSKICH".

Zima - obraz Teodora Ziomka (1874 -1937)   fot.Wikipedia.

 

Nowy Targ (fot.Blooo/Wikipedia)

Regionalista nowotarski MAREK FRYŹLEWICZ, autor publikacji "NOWY TARG MOJE MIASTO. GALERIA NOWOTARŻAN", wspomina JADWIGĘ APOSTOŁ - STANISZEWSKĄ (1913 - 1990) nauczycielkę, żołnierza podziemnej Konfederacji Tatrzańskiej, więzioną przez Niemców między innymi w KL"Auschwitz".

 

 


 

 


 
Po II wojnie światowej skazana przez komunistyczne władze na 5 lat więzienia, na mocy amnestii wyszła z niego po pół roku i przeniosła się do Szczecina, gdzie założyła rodzinę. Pod koniec życia powróciła do rodzinnego NOWEGO TARGU.

Jest autorką funkcjonującej w powszechnym obiegu kolędy góralskiej, którą często śpiewał także św. JAN PAWEŁ II.

Posłuchaj!

 

"Święto Noc w Gorcak" 

 

"Wsyndy śniega nasuło

A śnieg taki bielućki

Coby cysto dokoła

Mioł Jezusek malućki.

 

Wiater zaduł zadymkom

Syćkie drózki, chodnicki

Ino jednom ostawił

Do Jezusa kaplicki.

 

Smreki w cuchy wystroił

Gynśle włożył im w ręce

Coby piyknie zagrały

Malućkiemu w stajence.

 

Na polanak jedlicki

Z warkocami do ziemie

Cysto piyknie umoił

W białe przywdzioł odzienie.

 

W tom noc świyntom cichućko

Było w leśnyj dziedzinie

Gwiozdki błyskami w górze

Kłaniały się Dziecinie.

 

A z potoków, hań w dole,

głos sie zerwoł serdecny

Ozśpiywoło sie syćko:

- Kwała Ci Jezu wiecny!

 

Lecom nutki złociste,

lecom za wiatru siłom.

Podnieś rącke Dziecino,

błogosłow Polskom miłom.

 

Cały las się ozśpiywoł,

noc zabłysła gwiozdami

wiater echem wtórowoł:

- Ostoń Jezu haw s nami!"

 

Szczecin, 22.12.1980 r.

 


 


Ksiądz JAN GUZDEK urodził się w CHOCZNI koło Wadowic w 1876 r. Uczył się w wadowickim gimnazjum, lecz nie ukończył go, gdyż został wcielony od armii austriackiej.



Jak z niej uciekł, w jaki sposób przedostał się z Galicji do Stanów Zjednoczonych?  - do dziś istnieje kilka hipotez.

W USA został księdzem i pracował w ośrodkach polonijnych, między innym w parafii Opole.

Od 1906 r. do 1933 r. był proboszczem parafii św. Józefa w BROWERVILLE w stanie Minnesota. 

W 1909 r. zakończył tam budowę kościoła i otrzymał amerykańskie obywatelstwo.

Kiedy mógł po raz pierwszy odwiedzić rodzinne strony? 

Posłuchaj regionalistki MARII BIEL - PAJĄKOWEJ, współautorki (wraz z córką AGNIESZKĄ JUSIŃSKĄ) książki "DOTKNIĘCI ISKRĄ BOŻĄ - o artystach, twórcach i pasjonatach w dzieje Choczni wpisanych".

 

 


 

JAN CISOWSKI - "Święta Rodzina"  ze zbiorów Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego ( fot. BARBARA RUCKA).

 

Historyk BARBARA RUCKA, pracownik Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego powraca do kolorytu Świąt Bożego Narodzenia obchodzonego przed wiekami w MUSZYNIE.

O zwyczajach wigilijnych i bożonarodzeniowych, o przesądach i duchach, które miały się opiekować domem przez cały rok.

A co jadano  dawniej w MUSZYNIE w Boże Narodzenie na śniadanie i na obiad? Jakie kontrakty zawierano w drugi  świąteczny dzień, w dniu św. Szczepana? 

Posłuchaj!

 


 

BARBARA GROCHOLSKA - KURKOWIAK w Szkole Mistrzostwa Sportowego w Zakopanem (fotografia ze strony szkoły).

 

W świątecznych audycjach z cyklu "Małopolska Mozaika Sportowa" TADEUSZ KWAŚNIAK rozmawia z mieszkającą w Zakopanem BARBARĄ GROCHOLSKĄ - KURKOWIAK ( ur. 1927).

To uczestniczka Powstania Warszawskiego, a po II wojnie światowej narciarka, olimpijka z Oslo 1952 i Cortina dAmpezzo 1956, trenerka  a także ...poetka.

Posłuchaj pierwszej części rozmowy!

Autor:
Jan Stępień

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię